De 50 beste albums van 2023

De laatste maand van 2023 is alweer bijna halfweg, dus naar goede gewoonte liggen er ook bij Dansende Beren tal van eindejaarslijstjes klaar op de plank. Zo kreeg je de afgelopen weken bijvoorbeeld al de twintig beste Belgische en tien beste Nederlandse albums voorgeschoteld, al volgt nu pas onze meest uitgebreide lijst: de vijftig beste internationale platen van het jaar. Alweer een jaar waarin we overstelpt werden met steengoede muziek, dus ook bij het samenstellen van dit artikel gold het principe van ‘kiezen is verliezen’. Hoe dan ook vat het volgende eclectisch lijstje het muzikale jaar mooi samen. Een reeks voorspelbare vaste waarden eisen hun plekje op, al zijn er ook enkele verrassende revelaties die de kop opsteken.

Per artiest voegden we overigens slechts één album toe, dus als een band meerdere langspelers uitbracht in 2023, dan haalde enkel de plaat met de meeste stemmen deze lijst. Al deze albums en artiesten vind je ook niet meer terug in andere lijstjes, want we willen zoals steeds zoveel mogelijk artiesten in de kijker zetten. Maar voor nu: geniet vooral van deze top 50!

50. Daughter – Stereo Mind Game

Het voelt gepast dat Daughter tien jaar na haar debuut met een nieuwe plaat op de proppen komt. Stereo Mind Game bevat verrassend hoopvolle teksten, met de nodige weemoed – het blijft natuurlijk Daughter. In vooruitgestuurde single “Be On Your Way” worden we aangemaand naar de toekomst te kijken en het verleden achter ons te laten. Toch wil dit niet zeggen dat de plaat boordevol upbeat-hitjes zit, want “Party” en “Isolation” blijven qua muziek redelijk intiem. Stereo Mind Game kwam er zeven jaar na het laatste album, wat ervoor zorgt dat Daughter ook gegroeid is zonder zichzelf daarbij te verliezen. Daarbij schakelde het voor enkele tracks de hulp in van The 12 Ensemble, een orkest dat mede dankzij strijkers op “Neptune” een echte meerwaarde vormt. Daughter is hoopvoller en laat dat (met momenten) horen op Stereo Mind Game, waardoor het een plekje in onze top vijftig behaalt.

Daughter – Stereo Mind Game (★★★★): Een streepje licht in de duisternis

49. King Krule – Space Heavy

Het enige wat tussen platen van King Krule echt consistent blijft, is zijn magnetische stem en de kwaliteit van zijn werken. Zo stond hij met zijn vorige twee albums ook al in onze buffetlijsten van 2017 en 2020. Op Space Heavy houdt de Engelse songwriter zijn jazzrock langzaam en ingetogen. Hij gaat zuinig met zijn instrumentatie om, waardoor ze erg gefocust binnenkomt. Gewoonlijk nemen minimalistische drumcomputers en eighties synths het voortouw, maar even vaak laten ze precies genoeg ruimte voor violen, vervormde gitaren of dissonante blazers. Hoewel het niet de beste zangprestatie is van de Engelsman, waren zijn teksten nooit zo introspectief. Hij bevraagt namelijk de moeilijkheden van zijn jonge vaderschap. Er staan verder zo goed als geen conventionele hits op Space Heavy, maar veel nummers zitten vol sfeervolle plotwendingen, zoals bijvoorbeeld de overgang van “Tortoise Of Independency” en “Empty Stomach Space Cadet”. Het maakt allemaal dat Space Heavy een plaat is die aan je blijft groeien.

King Krule – Space Heavy (★★★★): Requiem voor een gebroken hart

48. Sub Focus – Evolve

Na tien jaar achtte Sub Focus de tijd rijp om zich nog eens aan een album te zetten. Na zo’n lange periode is het logisch dat je als artiest een hele evolutie hebt doorgemaakt, wat voor Evolve als toepasselijke titel zorgde. Anders dan op Torus legde de Brit met Nederlandse roots de focus ditmaal echt op drum-‘n-bass: een ontwikkeling die wij graag zagen gebeuren. Hij won er afgelopen week nog de Drum&BassArena Award voor ‘Beste Album’ mee en ook wij konden de zuivere dancefloorsound met sterke melodieën en heldere vocalen erg smaken. De (r)evolutie trok zich echter niet heel ver door. Nummers als “Trip” (met Metrik) en “Calling For A Sign” bleken verre van baanbrekend, maar sloegen wel degelijk aan bij het wijde dnb-publiek. Onder het motto ‘never change a winning formula’ wist dit boegbeeld van het genre opnieuw indruk te maken met enkele blinkende juweeltjes, waaronder “Alarm”, “Off The Ground“, “Waiting” en niet te vergeten: het artwork.

Sub Focus – Evolve (★★★): Een subtiele focus op de roots

47. JPEGMAFIA & Danny Brown – SCARING THE HOES

Enkel een rapper die zichzelf bewust als een mislukking verkoopt kan van een meme een album maken. JPEGMAFIA en Danny Brown delen op SCARING THE HOES duidelijk een artistieke visie en lijken zich vooral te amuseren. Hun bombastische opvoering evenaart die van Death Grips en ook de instrumentatie moet niet onderdoen. Het duo put uit een extreem breed scala aan muzikale elementen – van blazers en jazzpiano tot breakbeats en glitches – en van samples uit Kelis’ “Milkshake” en de gospels van Timothy Wright tot het notificatiegeluid van Apple. Dit is een van de gekste en drukste albums van het jaar. SCARING THE HOES heeft het wellicht moeilijk om veel mensen emotioneel te raken, maar het is minstens heerlijk entertainment, met een van de beste collaboraties en producties in hedendaagse hiphop. Het enige wat hier beter kan, is de lengte van sommige knallers.

JPEGMAFIA & Danny Brown – SCARING THE HOES (★★★★½): Chronisch online en wonderlijk onuitstaanbaar

46. ANOHNI and the Johnsons – My Back Was A Bridge For You To Cross

Het begint al met die indringende blik op de cover die recht in je ziel boort. Vragend, warm, maar met een onmiskenbare tristesse en weemoed. Je hoeft het levensverhaal van LGBTQ+-activiste Marsha P. Johnson niet te kennen om het leed in haar ogen te kunnen zien. Op ANOHNI’s eerste album met haar Johnsons, sinds Swanlights uit 2010, gebruikt ze het leven van Johnson (en andere inspiratiebronnen als Lou Reed en Boy George) als leidraad. Verwacht geen tearjerkers als “Hope There’s Someone” of “You are my sister”, wel een pak intense en openhartige nummers die de vinger op de open wonde leggen. Ging het op haar solodebuut als ANOHNI in 2016 nog over dronebombardementen, president Obama’s beleid en klimaatopwarming, dan zijn de onderwerpen van My Back Was A Bridge For You To Cross wat dichter bij huis. Op “Can’t” worstelt ze met het verlies van een vriend, ze slaat mea culpa op “It’s my fault” en op “Scapegoat” snijdt ze zo mogelijk nog dieper. Al die existentiële vragen, angsten en demonen culmineren zich in het meeslepende doch hartverscheurende “Why Am I Alive?”. Marsha P. Johnson overleed al in 1992, maar gezien er anno 2023 nog steeds stemmen zijn die het bestaan van LGBTQ+-personen in twijfel trekken, of zelfs hun stem willen elimineren, is ANOHNI’s My Back Was A Bridge For You To Cross een levensbelangrijk album.

ANOHNI and the Johnsons – My Back Was A Bridge For You To Cross (★★★½): Gecontroleerde uitspattingen

45. Christine and the Queens – PARANOÏA, ANGELS, TRUE LOVE

In een periode van persoonlijk tumult en transformatie leverde Christine and the Queens met PARANOÏA, ANGELS, TRUE LOVE misschien wel zijn strafste album af. Een werk dat diepgaande emoties en poëtische verhalen verkent. Na het overlijden van zijn moeder en een herintroductie met nieuwe voornaamwoorden, omarmt Chris zijn passie voor muziek des te intensiever. Het album, geïnspireerd door Tony Kushners Angels in America, toont een nieuwe start en een diepere verbinding met zijn ziel. Van het hypnotiserende begin tot het epische slotakkoord, met hoogtepunten zoals het meeslepende “Track 10” en de betoverende samenwerkingen met Madonna en 070 Shake, presenteert deze plaat een reis door pijn, heelwording en uiteindelijke liefde. Chris bewijst wederom zijn vermogen om verhalen op poëtische wijze te vertellen en evolueert naar een legendarische status binnen het muzikale landschap. PARANOÏA, ANGELS, TRUE LOVE is niet zomaar een album; het is een moderne popopera doordrenkt met sereniteit, emotie en drama.

Christine and the Queens – PARANOÏA, ANGELS, TRUE LOVE (★★★★½): De zoektocht naar hemel op aarde

44. Chase & Status – 2 Ruff, Vol. 1

Het was even geleden dat we van hen gehoord hadden, maar in 2023 wierp drum-‘n-bassduo Chase & Status zichzelf weer helemaal op naar de top. Letterlijk, want verschillende nummers schopten het tot een opvallend hoge plek in de hitlijsten in het Verenigd Koninkrijk. Drie daarvan komen vanop 2 RUFF, Vol. 1, de mixtape die de twee op 10 november dropten. Een dag voor Wapenstilstand dus, maar dat liet niet na dat de gunfingers in de zakken bleven. Met een stevige lading baslijnen, donkere rapverses en features als Hedex, ArrDee, Bou en Flowdan trok het duo ten strijde. “Baddadan” kroonde zich al voor de release tot dé dnb-single van het jaar, “Selecta” met Stefflon Don toonde zich als de sterkste nieuwigheid en ook “Say The Word“, “2Ruff” en Boiler Room-hitje “On The Block” met Mozey zetten we graag een tweede, derde of vierde keer op. Net als bijna alle andere tracks eigenlijk, maar die verdwenen jammer genoeg wat onder de successtorm van de hitsingles. Rest ons één duidelijke conclusie: Chase & Status is back!

Chase & Status – 2 Ruff, Vol. 1 (★★★½): Een aaneenrijging van tien keiharde drum-‘n-basssingles

43. Frankie and the Witch Fingers – Data Doom

Bij de release van een nieuw album van Frankie and the Witch Fingers stel je jezelf niet de vraag of het album goed zal zijn, maar wel hoe goed het zal zijn. Met Data Doom brachten de Amerikanen alvast weer een krachtige plaat uit die bol staat van de fuzzy gitaren en snedige riffs. Dat de band er niet voor terugdeinst om af en toe expansief tekeer te gaan, bewijst hij al meteen bij opener “Empire”. Meer dan zeven minuten word je ondergedompeld in een bad van fuzz, waarbij het heel duister begint om dan uiteindelijk in een groove te eindigen. Het heel snelle “Electricide” laat dan weer geen spaander heel van je gehoorkanalen, terwijl het op “Mild Davis” (relatief) kalmer kan. Zo is Data Doom een heuse trip: eentje die je wilt blijven beluisteren.

Frankie and the Witch Fingers – Data Doom (★★★★): Rellen is cooler dan swingen

42. The Clockworks – Exit Strategy

Vijf jaar geleden was het de ambitie van The Clockworks om de bovenverdieping van zijn favoriete zaal in thuisstad Galway uit te verkopen. In 2023 kan je concluderen dat het pad van de Ieren veel verder reikte dan ze zelf hadden durven dromen. Debuutalbum Exit Strategy is het resultaat van een jarenlange groeicurve die de mannen van hun Noord-Londens appartement tot in de opnamestudio’s van de legendarische Abbey Road Studios bracht. Het geduldige polijst- en sleepwerk leverde niet minder dan dertien zeer zorgvuldig in elkaar gestoken nummers op, die elk met een eigen energie en sfeer de perfecte toon vonden. Exit Strategy is puur vakmanschap dat, mits meer volume en diepgang, wel degelijk de juiste stap is richting het wereldtoneel.

The Clockworks – Exit Strategy (★★★★½): Brits goud

41. Bombay Bicycle Club – My Big Day

Bombay Bicycle Club bracht met My Big Day afgelopen jaar een album uit dat ons even hard deed grijnzen als de man op de hoes. Hoewel de zonnige indierock even vertrouwd klonk als op de vorige vijf albums, experimenteerden de vier leden lustig met grootse arrangementen en geluidseffecten die uit een sciencefictionfilm leken geplukt. Daarnaast hebben verscheidene nummers extra cachet gekregen dankzij een reeks gastzangers, onder wie Damon Albarn, Nilüfer Yanya en discokoningin Chaka Khan. Eind november gaf Bombay Bicycle Club voor het eerst in bijna tien jaar weer een zaalshow in België, waarbij het aantoonde dat My Big Day ook live een feeststemming oproept.

Bombay Bicycle Club – My Big Day (★★★½): Vertrouwd en vernieuwend

(Ontdek albums 40 tot 31 op de volgende pagina!)