Meskerem Mees @ NTGent: Rake klappen in het zachtste jasje

Het Vlaamse vogeltje dat de laatste jaren het schoonste zingt, is zonder twijfel Meskerem Mees. Het koekoeksjong uit Gent duwde meer dan 900 acts uit het nest van Humo’s Rock Rally toen ze in 2020 aan de haal ging met de eerste prijs. Tussen dan en vandaag bewees ze meer dan eens dat die winst terecht was. Ze graveerde het in vinyl met Julius en Caesar, en schreeuwde het (heel zachtjes) van de podia van o.a. Best Kept Secret & Montreux Jazz Festival in Zwitserland. Met kleine akoestische anekdotes vult Mees schijnbaar argeloos, moeiteloos, grote zalen en festivalterreinen. Thuismatchen zijn echter ook belangrijk van tijd tot tijd – gisterenavond mochten we afzakken naar de schouwburg in Gent om zo’n moment van thuiskomst mee te maken, en het was thuiskomen dat we zouden doen.

Vòòr de rock rally was er nog een halte waar Mees’ succes-sneltrein even stopte: Sound Track. Ze was een van de 136 acts die meedingden naar een jaar vol ondersteuning en kansen binnen de muziekindustrie – en die kreeg ze. How the tables have turned: dit jaar doet Meskerem Mees als ambassadeur mee met het project, en begeleidt ze jonge acts op het pad dat nog vers is van haar eigen voetstappen. Porcelain id is een van de poulains die momenteel timmert aan hun carrière onder de vleugels van Sound Track. Hubert Tuyishime is een meesterlijk zanger-verteller, maar bewijst zich in de volledig verduisterde, intieme setting van NTGent ook als schattige huiskamer-bard. Hun performance en stem schattig noemen zou echter totale afbreuk doen aan de verve waarmee die stem haar territorium afbakent: tot in elke hoek van de schouwburg, tot bij het tot kippenvel verworden vlees van elke in dertien truien ingepakte rug.

We kroonden hen in januari 2022 al tot een van De Grote Beren Van Morgen – gisteren werden die hoge verwachtingen moeiteloos ingelost tijdens een set die even moeiteloos het hoofdprogramma had kunnen zijn. Nick Cave en Bon Iver waren nooit ver weg in steeds melancholische liedjes, die toch met gemak wegblijven van overdreven pathos. Tuyishime sluit de schone set sterk af met het Nederlandstalige “Vlaanderen”. Bart Peeters in de mix, maar dan met scherpe teksten. Hoewel het publiek eerst de kat uit de boom kijkt, krijgt Porcelain id het voor elkaar de hele zaal te laten meezingen op de laatste strofen.

De stille spanning is te snijden wanneer Meskerem Mees en celliste Ceres Lauwers het podium opschuifelen. Op de ingehouden adem van het publiek vallen de eerste noten zacht maar vastberaden. Zalen stil krijgen is niet iets dat je kan oefenen of afdwingen; vergeten ademen is iets dat een publiek alleen doet als ze weten dat elke noot er eentje zou zijn om vijf keer in hun oor om te draaien. In het eerste bedrijf van de avond passeren “Astronaut”, “Parking Lot” en “Seasons Change”, parels van liedjes van op Julius die allemaal om ter mooist zijn. Met “Man of Manners” en “Song For Lewis” trekt ze even later gewoon zo’n tweede blik open – zuinig zijn is nergens voor nodig, niemand zal honger hoeven lijden vanavond.

De bindteksten doen ons soms denken aan hoe Spinvis sets aan elkaar praat: zelfs de meest geoefende grammaticus, tekstanalysator of handlezeres kan niet voorspellen in welke volgorde de woorden zullen komen of welke zinnen ze zullen vormen, laat staan wat hun betekenis dan wel zou wezen. Hoewel korter, minder melodisch en vooral zònder begeleidende cello, zijn Meskerems korte praatjes ook korte liedjes – gedichten zo je wil. Zuinig met woorden, niet met humor. Wij zien een beetje Simon Vinkenoog en een beetje op keukentegels gedrukte boutades – ‘alles komt goed – jullie hoeven niets te doen’ – en zijn daar niet vies van.

Meskerem Mees zelf ook niet, zo blijkt, want ergens driekwart in de set haalt ze “Great Dandelion” van het schap. Op plaat en ook hier aangekondigd als gedicht, omdat ze op die manier ‘steeds iets voor zichzelf kan houden’. De vrijheid die ze zichzelf zo gunt, pompt lucht in de set. “Great Dandelion” wordt een melodisch gedicht dat flirt met zingen, maar er toch ook ver van wegblijft, zij het minder ver dan de versie op plaat die door de ‘I Have A Dream’-ruis veel meer afstand creëert.

Voor kaskraker “Joe” en de vreemde eend in de bijt op Julius, het snelle “Queen Bee”, mag de resonator op rust, en haalt Mees haar klassieke akoestische gitaar van haar letterlijke en figuurlijke pied de stalle. Het tempo van die laatste song zorgt voor een renaissance die de tweede helft van de set aankondigt, waarin nog kleppers als “Best Friend” en “The Writer” verstopt zitten. Het receptuur van Mees moge dan wel duidelijk zijn – clevere teksten, melancholische ondertonen en akoestische straightforwardness – de liedjes worden toch steeds aangevuld met mèèr. In “Best Friend” sluipt een speelsheid die doet denken aan singer-songwriters als Kimya Dawson en Jeffrey Lee Lewis. De teksten zijn nog steeds rake klappen in het gezicht, maar zowel het fluiten als de tegendraadse cello van Lauwers voegen een extra laagje humor en ironie toe.

Saai wordt het overigens nooit bij Meskerem Mees, zelfs al zou ze drie keer hetzelfde liedje achter elkaar spelen. Toch dwalen we soms weg: een rake anekdotische beschrijving – en zo zijn er veel – dwingt ons af te drijven naar de krochten van onze eigen jeugd, of dag. ‘Sorry, ik kan alleen maar liedjes schrijven over mezelf.’ Hoewel ze zichzelf vaak neerpint als vreemde vogel, zijn haar teksten toch vaak een herkenbare road map of een duwtje om heel eventjes de blik naar binnen te keren. Mees geeft, door haar eerlijke teksten en met haar ongelofelijk heldere stem, het goede voorbeeld, en wij volgen gedwee.

En jawel, ook een bisronde kon er vanaf – we kregen er zelfs twee! Mees toonde al dat ze wel een weg wist met covers, toen ze een fluweelzachte opvoering van “Smells Like Teen Spirit” bracht vanuit een bed. Gisteren kwam ze aanzetten met “Hares on the Mountain”, een dakloze folksong die al door 1001 verschillende artiesten – waaronder Alt-J – herwerkt en uitgebracht werd. Een populaire bewerking is die van Shirley Collins uit 1959 – Mees’ versie heeft duidelijk haar mosterd daar gehaald. Met een gitaarloze Meskerem en een triomfantelijke Ceres op de cello, is deze song een bijna enge, maar daarom niet minder eigen reïncarnatie van de versie uit 1959. De tweede act is een ongelooflijke, uit-, aan- en opnieuw uitgeklede versie van “Paint It, Black”. Als je ons kan doen vergeten dat The Rolling Stones een ding zijn, heb je iets goeds gedaan.

Alle vogelmetaforen ten spijt, blijft Mees onze lievelingsnachtegaal. Drie jaar geleden een mislukte student – niet onze woorden – nu iemand die voldaan naar huis kan rollen – letterlijk – na de schouwburg van Gent geweldloos tot ovationeel applaus te hebben gedwongen. Muziek was haar roeping, Meskerem Mees antwoordde al fluisterend, en wij zullen altijd vol verwachting blijven luisteren – met ingehouden adem.

Fan van de foto’s? Op onze Instagram staan er nog veel meer!

Facebook / Instagram / Website

Porcelain id: Facebook / Instagram

Setlist

River Song
Parking Lot
Seasons Shift
Astronaut
Song for Lewis
Man of Manners
Great Dandelion
Joe
Queen Bee
Nothing to Complain
Away the Sparrow Flies
Best Friend
Dawn The Writer
Where I’m From