Gorillaz werd altijd wel wat beschouwd als het zijproject van Blur-frontman Damon Albarn. De Britpoplegende creëerde de virtuele band rond 2D, Noodle, Murdoc en Russel in 1997 samen met tekenaar Jamie Hewlett in hun Londens appartement. Hun gelijknamige debuutplaat Gorillaz uit 2001 wist meteen het grote publiek te bereiken met de monsterhit “Clint Eastwood”, maar dé commerciële doorbraak kwam er pas in 2005 met Demon Days. Het is geen geheim dat dit nog altijd beschouwd wordt als een van de best onthaalde albums uit de jaren nul. Ook het dystopische Plastic Beach uit 2010 wist een gelijkaardige gelauwerde status te behalen met nummers als “On Melancholy Hill” en “Stylo”.
Sindsdien gaat het echter bergaf voor de Britse mensapen. The Fall, dat volledig werd opgenomen door Albarn op zijn iPad, bleek niet veel meer te zijn dan wat experimentele probeersels, die te ver verwijderd aanvoelden van de eerdere releases. Vervolgens moeten we even doorspoelen naar 2017: de Brit neemt Remi Kabaka Jr. vast in dienst als platenproducent en drummer bij Gorillaz, maar ook het langverwachte comebackalbum Humanz wist ondanks zijn uitbundige lijst gastbijdragen weinig mensen te overtuigen. Amper een jaar later was er alweer een opvolger, The Now Now, die ondanks wat meer focus geen volledige wederopstanding vormde.
Tijd voor iets nieuws, moet de man gedacht hebben. Begin dit jaar kondigde Gorillaz Song Machine Season One aan, een zelfverklaarde webserie bestaande uit een vooraf niet nader bepaald aantal ‘afleveringen’ (lees: singles met bijhorende muziekvideo) met telkens een nieuwe bijdragende artiest. Het blijken niet de minste namen te zijn: Peter Hook (New Order), Robert Smith (The Cure), Beck, St. Vincent, Elton John(!), de lijst gaat maar door. Het zevende studioalbum van Damon Albarns meest succesvolle collaboratieproject haalt duidelijk alles uit de kast. Zoals Humanz aantoonde, volstaat een uitgebreide featurelijst echter niet om een goede plaat af te leveren.
Song Machine Season One: Strange Timez beslaat elf nummers. Voor de deluxe-uitvoering mag je er daar nog zes bovenop gooien, waarop onder andere JPEGMAFIA, EarthGang en Unknown Mortal Orchestra te horen zijn. Maar liefst zeven singles werden al uitgebracht, waardoor het merendeel van het album al bekend is. De positionering van deze nummers blijft evenwel belangrijk voor de flow, en we kunnen ons geen betere opener inbeelden dan “Strange Timez“. De dystopische synthpop met postpunklegende Robert Smith op de leadzang kon geen relevantere weerspiegeling zijn van de COVID-samenleving. “The Valley of the Pagans” behoudt vervolgens het tempo, maar gooit de sfeer helemaal om. Een licht manische Beck vloeit over de track en het refrein van 2D blijft dagenlang in je hoofd zitten. Als er een rode draad is die we nu al kunnen vaststellen, dan is het dat Song Machine bol staat van de oorwurmen.
Op “The Lost Chord” horen we Leee John, frontman van de Britse jarentachtig funkband Imagination. Op de productie en mix hebben we geen commentaar en de stem van John is als een speculaasje bij de koffie, zacht en heerlijk. Veel meer dan een korte zwoele adempauze houdt het uiteindelijk wel niet echt in, maar “Pac Man” haalt al snel de oorwurmen weer boven. De bas en drums zorgen voor een hoofdknikkende groove en 2D (Albarn) pocht zich met zijn nonchalante stem door het nummer. Toch is het ScHoolboy Q die alles thuisbrengt. Aanvankelijk is hij snedig en rechtuit, maar in het laatste stuk toont de rapper ook zijn introspectieve kant. Zonder twijfel is dit een van de hoogtepunten van het album.
Voor “Chalk Tablet Towers” vroeg Albarn de hulp van Grammy-winnares St. Vincent, die bekend staat om haar verleidende gitaarspel. Het is dan ook jammer dat enkel haar stem te horen is op dit nummer. Ze krijgt ook geen eigen strofe en belandt daardoor veelal op de achtergrond. “The Pink Phantom” daarentegen is wel een meer dan geslaagde samenwerking. De trage pianoballade met Sir Elton John is een welkom emotioneel rustpunt in het midden van het album. De geautotunede stem van Amerikaanse hiphopartiest 6LACK introduceert zich als een vreemde eend in de mix, maar past op zich wel in de excentrieke Gorillazpuzzel.
Peter Hook, basist van New Order, drukt duidelijk zijn stempel op “Aries“. De gitaartonen en overvloedige drumsamples lijken rechtstreeks uit de newwavescene van de jaren tachtig te komen. Het komt misschien nogal formulair over, toch we kunnen er niet omheen dat dit gewoonweg een fantastisch nummer is. Van het gescandeerde ‘High tide, high tide, high tide’ tot de stuwende baslijnen van Hook: alles klopt. Zonder twijfel zal deze opduiken in WatchMojo’s onvermijdelijke nieuwe ‘Top 10 Gorillaz Songs‘.
De samenwerking met Fatoumata Diawara op “Désolé” kroont zich tot absolute hoogtepunt van Gorillaz’ zevende. Inmiddels kennen we het deze al wel even. De catchy hook zorgde er immers voor dat radiostations het nummer meteen oppikten. Opnieuw is het de gastartiest die de aandacht helemaal opeist. De Malinese zangeres steelt bijna zes minuten lang de show met haar krachtige stem. Afsluiten doet Gorillaz met “Momentary Bliss“. Met Slaves en Slowthai wordt een Britse pot testosteron op ons losgelaten.
Albarn neemt echter geen genoegen met deze elf liedjes; de deluxe-editie voegt er daar nog eens zes aan toe. Het is wel duidelijk dat de meeste van deze nummers minder pasten in de flow van het eigenlijke album. De hoogtepunten hier zijn “With Love to an Ex”, een bezwerend stukje hiphop waarop Moonchild Sanelly haar voormalige geliefde de laan uitstuurt, en “MLS”, een zomers popliedje met Chai en JPEGMafia. Een onverwachte freakout slaagt er niet in de vederlichte stem van Chai opzij te zetten.
Na tien jaar slaagt Gorillaz er eindelijk weer in een album uit te brengen dat hun niveau van de jaren 2000 lijkt te benaderen. Hoewel de nummers in aparte sessies zijn opgenomen, is er toch een rode draad van vervreemding en maatschappelijke onrust op te merken. De unieke aanpak voor de uitgave van de singles annex afleveringen is zeker voor herhaling vatbaar. Het format van Song Machine zorgt ervoor dat de muziek van Albarn en Kabaka nog meer verweven raakt met het door Hewlett gecreëerde virtuele universum.
Facebook / Instagram / Twitter / Website
Ontdek nog meer muziek op onze Spotify.
