© CPU – Cédric Depraetere
PJ Harvey behoort tot de zeldzame soort artiesten die haar toehoorders evenveel verwart als ontroert. Na het ietwat tegenvallende negende studioalbum The Hope Six Demolition Project stopte de rockster prompt met touren en schreef ze jarenlang enkel soundtracks en dichtbundels in een Zuid-Engels dialect. Uit die invalshoek kwam dan toch I Inside The Old Year Dying tot stand, het tiende studioalbum van Harvey als je de twee soundtracks en evenveel samenwerkingen met John Parish niet meetelt. Dit dozijn poëtische folksongs gaat over haar wortels in het rurale Britse graafschap Dorset. Het album is een concept en moet dus bijna vanzelfsprekend als geheel beluisterd worden, al is het zeker niet zo iconisch als eerdere werken. Daarom speelde de Britse als het ware haar eigen voorprogramma door deze plaat integraal te brengen, gevolgd door een bedreven bloemlezing van haar bekende werk. Dit leidde tot een set van meer dan anderhalf uur die niet iedereen zou kunnen volgen, maar gelukkig zat het Koninklijk Circus vol kenners van het eerste uur.
De eerste helft van het optreden bleef vrij ingetogen, met slechts geleidelijk aan wat rockambiance. PJ Harvey heeft altijd al een pad in het midden tussen punk en blues bewandeld, maar de rommelige opstelling van de band leek meer op die van een bluegrassact of een stel straatmuzikanten. De vier metgezellen speelden wel onberispelijk en wisselden al eens tussen gitaren, toetsen en viool. Hun focus lag helemaal op het accuraat overbrengen van de muziek. Dit maakte dat de drummer omringd was door een tiental bescheiden audioversterkers, diverse instrumenten en hun bijhorende tafeltjes en stoelen. Enkele daarvan zouden zo uit een antiekwinkel kunnen komen en waren versierd alsof ze tot het salon van een kattenvrouwtje behoorden. Daar ging Harvey dan af en toe zitten om wat te drinken of een stukje te spelen, alsof het verschil niet uitmaakt.
© CPU – Cédric Depraetere
Het was toevallig Harveys 54ste verjaardag, maar ze lijkt niet te verouderen. Wel liet ze ons twijfelen aan haar stemkunsten door pas in het derde nummer zonder hulp te zingen. Misschien ingegeven door de duur van de set, bleef Harvey bedaard en nam ze pas geleidelijk aan meer engagementen op. Met een bestudeerde nonchalance danste PJ nonsensicale, maar sensuele pasjes, terwijl soundscapes van vogels of elektronische feedback de fabelachtige nummertjes aan elkaar rijgden. Pas in de achtste song kwam de muzikante met een elektrisch snarentuig op, de Gibson Firebird V waar ze al minstens twintig jaar mee speelt. De eerste helft bezat een bijna spirituele kwaliteit die je moeilijk kon helemaal begrijpen zonder mee te zijn in het doel van het album. Enkel helemaal op het einde van het concert sprak ze het publiek kort aan, alsof de show enkel haar eigen introspectie diende. De Oxymoron “A Noiseless Noise” zorgde na veertig minuten voor de nodige stijlbreuk door de dissonantie in de gitaren op te voeren. Daarna nam PJ Harvey een pauze terwijl de band onder leiding van John Parish een marscadans opvoerde.
Deze werd gevolgd door de ironische trompetten van protestsong “The Glorious Land”. De sfeer werd een stuk losser en Harvey kon na elke klepper op een stevige ovatie rekenen. Hier bewees ze waarom ze de enige artiest is die twee keer de Britse Mercury Prize won. Naast een normale, lagere stem, ontwikkelde ze een ijle nazaal met een surreëel hoog timbre. Naast gitaar speelde ze autoharp en mondharmonica (saxofoon zat er deze keer helaas niet bij). “Angelina” en “The Desperate Kingdom of Love” bleken heel pakkende akoestische hits, ondanks dat deze rustige ballades op het eerste zicht niet veel in zich dragen. Veel nummers van PJ Harvey zijn best repetitief, maar laten daardoor juist de effectiviteit van haar eenvoudige harmonische vondsten zien.
© CPU – Cédric Depraetere
PJ Harvey belichaamt ambivalentie in haar muzikale diversiteit, in haar androgyn overkomen en in haar achterliggende identiteit. In haar twintiger jaren is ze door de pers als een rorschachtest benaderd en werden roddels op haar teksten geprojecteerd, terwijl ze juist de hele Britse grungescene wegspeelde en zelfs Nick Cave op zijn plek zette. Als kind werd ze liever als ‘Paul’ aangesproken en seksistische interviews ontmijnde ze door het te hebben over haar ervaringen met het kastreren van schapen. Wat er nog allemaal in haar wereld omgaat, is eigenlijk niet belangrijk. PJ Harvey doet nog steeds exact datgene waar ze altijd al het best in is geweest: iedereen verbazen zonder veel te hoeven doen. In “Man-Side” overtuigde ze met drie gitaarnoten en een snuifje falsetto, terwijl ze in “Down By The Water” een climax teweegbracht met twee houten stokjes de grootte van een pen. PJ Harvey was zelfbewust en diepgaand, maar organisch en immer origineel.
Vanavond speelt PJ Harvey nog eens in Koninklijk Circus. Alle tickets zijn uitverkocht, maar door het annulatiesysteem komen er misschien nog enkele vrij.
Fan van de foto’s? Op onze Instagram staan er nog veel meer!
Setlist:
Prayer at the Gate
Autumn Term
Lwonesome Tonight
Seem an I
The Nether‐edge
I Inside the Old Year Dying
All Souls
A Child’s Question, August
I Inside the Old I Dying
August
A Child’s Question, July
A Noiseless Noise
The Colour of the Earth
The Glorious Land
The Words That Maketh Murder
Angelene
Send His Love to Me
The Garden
The Desperate Kingdom of Love
Man-Size
Dress
Down by the Water
To Bring You My Love
C’mon Billy
White Chalk
