In zekere zin zou je kunnen zeggen dat Vampire Weekend nooit een kleine band is geweest. De buzz rond het viertal uit New York was omstreeks 2008, een tijdperk waarin muziekblogs en Myspacepagina’s bands nog groot konden maken over de oceaan, al zo groot dat het verwachtingspatroon nooit laag lag. Hun zelfgetitelde debuut overtrof die belofte zonder enig probleem waarna de groep vertrokken was voor nog twee bejubelde platen in de eerste vijf jaar. In 2019 voegde Ezra Koenig met Father Of The Bride een buitenbeentje toe aan de catalogus van de groep. Creatief architect Rostam Batmanglij verliet in alle vrede het broederschap en bandleden Chris Baio en Chris Tomson werden niet betrokken bij het productieproces. De plaat weerspiegelt in alles Koenigs verhuis naar het zonnige Los Angeles en telt meer dan genoeg uitstekende songs. Het kaf werd over een geheel van achttien nummers misschien niet genoeg van het koren gescheiden, maar echt teleurgesteld kon geen fan zijn.
Na de zijuitstap die Father Of The Bride was, is Only God Was Above Us naar eigen zeggen een terugkeer naar de kern waar Vampire Weekend voor staat. Wie de groep kent, weet echter dat die essentie enkel bestaat uit geflipte creativiteit. Op dat vlak kunnen de eerste twee nummers wel tellen. Na een dikke minuut scheurt “Ice Cream Piano” in zesde versnelling weg. De beloofde, zoete piano knalt er in realiteit al ketsend in het rond, waarna de zo typische vioolversnelling het nummer naar de finishlijn duwt. Een wel erg fijne start. “Classical” is daarna nog chaotischer. De groep zingt zelf niet te weten welke klassieke stijl zal blijven domineren en lijkt daarom alles maar op elkaar te knallen. Het geheel is het dichtste dat Vampire Weekend al bij jazz aanleunde, maar is ook agressief en eigenlijk ook wat van het goede te veel. Twee nummers ver en we hebben al een epilepsieaanval achter de rug.
Later op de plaat zal “Gen-X Cops” wat in hetzelfde bed gelegen hebben. Het nummer opent met agressieve elektronica en roept eerder grauwe fabrieksruimtes op dan de stranden van LA. Het uitgevoerde idee is duidelijk, maar de fan van het eerste uur moet wel erg open van geest zijn om nog mee te zijn. Alsof Koenig en co dat doorhadden, gooiden ze hun supportersschare als eerste voorproefje “Capricorn” toe. In een eerdere review beschreef ondergetekende zijn gemengde emoties bij dat nummer. Mea culpa, want na meerdere luisterbeurten toont “Capricorn” zich in haar bescheiden complexiteit een sterke toevoeging tot het repertoire van de band. Uiteindelijk zal dat een algemene conclusie blijken voor Only God Was Above Us. Geen enkel nummer is zo rechttoe rechtaan als veel van het vorig werk, wat je als luisteraar verplicht tot geduld en meerdere luisterbeurten. In het geval van Vampire Weekend blijft geduld zelden onbeloond.
Veel van de hoogtepunten werden gek genoeg niet uitgekozen om als single uit te brengen. “Ice Cream Piano” is dus heerlijk gestoord, maar ook binnen het rustigere werk valt er wat te genieten. Afsluiter “Hope” speelt perfect met lange instrumentale stukken vol piano en elektronica terwijl een opbeurend refreintje een van de weinig oorwurmen van deze plaat is. Ook “Connect” combineert dat beste van twee werelden. Initieel voelt het allemaal redelijk vertrouwd en behapbaar aan terwijl de razendsnelle pianosolo’s weer een experimenteel randje toevoegen en het nummer voorzien van een gelukzalige apotheose. Only God Is Above Us is duidelijk op zijn sterkst wanneer zowel herkenbaarheid als vernieuwing zich laten horen.
Wat maakt dat Vampire Weekend vandaag nog steeds aan de top staat en buitenlandse festivals afsluit in tegenstelling tot generatiegenoten als Two Door Cinema Club, Kaiser Chiefs enzovoort? Simpel: zuiver talent. Een aantal gemiste experimenten ten spijt blinkt Only God Was Above Us uit in een masterclass van songschrijverschap en muzikaal vernuft. Verschillende nummers vragen meerdere luisterbeurten, maar blijken instrumentaal veel rijker dan ze op het eerste gehoor doen vermoeden. Geen groep is na een carrière van meer dan vijftien jaar nog zo fris als Vampire Weekend. Schrijf het maar op: Ezra Koenig wordt nooit oud.
Facebook / Instagram / Website
Ontdek “Connect”, ons favoriete nummer van Only God Was Above Us, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
