The Smile @ Vorst Nationaal: Magisch millimeterwerk

Gisteravond mocht elke fan van Radiohead zijn hart verwarmen in Brussel, waar het driekoppige The Smile, bestaande uit Thom Yorke, Jonny Greenwood en Tom Skinner, voor de tweede keer in haar korte geschiedenis een Belgisch optreden mocht geven. De band is al een tijdje een creatieve krachtpatser die niet gebonden is aan conventies. Dat bewees Wall Of Eyes nog maar eens, hun tweede worp die anderhalve maand geleden verscheen. Een plaat die een stuk minder hevig, maar nog meer jazz was en bol stond van het betere millimeterwerk. De band kwam daarna tot het besluit dat ze nu wel genoeg muziek hadden voor een Belgische zaalshow en koos daarom een uitverkocht Vorst Nationaal uit.

James Holden mocht het Brusselse publiek proberen opwarmen. Met de nadruk op proberen, want geslaagd kunnen we het voorprogramma niet noemen. Drie kwartier lang luisterden we naar wel heel letterlijke wachtmuziek voor de volgende act. Een eerste dertig minuten aan instrumentale loops werd na een tijd zelfs vervelend, ook al maakten sambaballen of djembés het geheel (gelukkig) net iets ambachtelijker. Wanneer daarna de loop een eerste keer stopte, werd er eindelijk wat tempo in de muziek gebracht, maar we kunnen niet ontkennen dat we ons toch een paar keer hebben afgevraagd waarnaar we juist aan het kijken waren.

Gelukkig stonden er muzikale grootheden achter de coulissen. Thom Yorke kreeg een hartelijk applaus voorgeschoteld van Vorst Nationaal wanneer hij voor het eerst in het Brusselse blikveld verscheen. Yorke antwoordde met het prachtige “Wall Of Eyes”, het openingsnummer van hun verse, gelijknamige plaat. Een plaat die net iets minder rockt dan zijn voorganger A Light For Attracting Attention, wat zich ook vertaalde in een concert dat uit twee delen bestond. Een fluwelen, rustige helft en een stevig rockende.

In die eerste helft gebruikte Thom Yorke zijn stem echt als instrument. De eerste noten van “Wall Of Eyes” sneden meteen terwijl Jonny Greenwood op de achtergrond zijn gitaar innig omhelsde. Skinner is bovendien een heerlijke toevoeging aan het Radiohead-duo. Zijn jazzy drumachtergrond van bij Sons Of Kemet pompt een unieke identiteit in het project. Alles leek vanzelf te gaan bij hem, ook de solo’s, maar nog steeds wist hij met een minuscule precisie nooit te overdrijven. Jonny Greenwood toonde dan weer zijn brede waaier aan talenten door met een strijkstok zijn gitaar te bespelen, af en toe stevig te rocken en een piano te laten galmen door de zaal. Met zijn nek in een hoek van negentig graden met zijn rug voegde hij zelfs een harp toe aan “Speech Bubbles”, dat als een warm dekentje over de zaal viel. Als de lange reeks aan rustige nummers na een tijdje begon te vervelen, maakten dit soort momenten het altijd op tijd goed.

Visueel paste de puzzel door horizontale ledlampen die op alle mogelijke manieren werden ingezet. Zeker het tweede rockgedeelte werd mee gedragen door wat we te zien kregen. De af en toe verrassend vettige gitaren werden door flikkerlichten en crowdsurfers ondersteund. Het frisse “Friend of a Friend”, een nummer dat nog maar een dikke twee maanden geleden het levenslicht zag, werd toch al enthousiast meegezongen door het publiek. Vorst Nationaal at uit de hand van Thom Yorke en de Brit draaide iedereen makkelijk rond zijn vinger tijdens een reeks bekendere nummers. De basgitaar van Greenwood tijdens “The Smoke” deed iedereen dansen, daarna legde de band met “You Will Never Work in Television Again” een baksteen op het gaspedaal.

Onder Radiohead heeft Thom Yorke er wel al een aantal, maar toch kunnen we na gisterenavond zonder schroom zeggen dat “Bending Hectic” misschien wel hét magnum opus is van de Brit. De rustige opbouw kreeg veel zaklampen van smartphones aan en net wanneer het haar op onze armen stokstijf recht kwam te staan, werd het volledig plat geblazen door een weergaloze outro. “Bending Hectic” was een perfecte afsluiter geweest, de bisnummers voelden na zo’n voltreffer daarom heel even overbodig. The Smile is na twee jaar al van zijn etiket van ‘zijproject’ af. Dat bewees een rijk gevulde set aan knallers en creatieve jazz-uitspatttingen. Elk nummer werd met veel precisie voorgebracht. Het was millimeterwerk op magische, Yorkiaanse wijze. Op Pukkelpop mogen ze deze zomer die kunstjes nog eens overdoen.

Fan van de foto’s? Op onze Instagram staan er nog veel meer!

Setlist:
Wall Of Eyes
The Opposite
A Hairdryer
Speech Bubbles
Colours Fly
Skrting on the Surface
Instant Psalm
Waving a White Flag
Thin Thing
Zero Sum
Friend of a Friend
Read the Room
We Don’t Know What Tomorrow Brings
The Smoke
You Will Never Work in Television Again
Under Our Pillows
Bending Hectic