DJ Shadow @ Ancienne Belgique (AB): Scratcht sneller dan zijn schaduw

Van jongs af aan beheerste Josh Davis, beter bekend als DJ Shadow, de kunst van het DIY-opnemen. Wat ooit begon op de goedkope fourtrack op de middelbare school, evolueerde naar een dertigjarige carrière waarin hij de muziekwereld veranderde. Hoewel samplen zo sterk ingeburgerd is in elk genre dat het niet veel verbazing meer wekt, blijft Davis rekenen op zijn toegewijde fanbase, die niet aan hokjesdenken doet. Twee zomers geleden zorgde hij bijvoorbeeld voor een fijne trip down memory lane in het Antwerpse Rivierenhof. Stilzitten zit echter niet in de aard van de Amerikaanse samplekoning. Zo bracht hij vorig jaar Action Adventure uit, en met het project HIP-HOP 50 van de Ancienne Belgique had de turntablist een geldig excuus om naar Brussel te komen.

De Amerikaanse dj Amtrac, alias van Caleb Cornet, mocht als eerste de zaal opwarmen. Hoewel we helemaal doorweekt maar vol goede moed richting de zaal begaven, troffen we bij aankomst een pikdonkere omgeving aan. Op het gigantische scherm prijkte in grote witte letters tegen een zwarte achtergrond de naam van de dj. Dit alleen al was voldoende om vanuit visueel oogpunt een gevoel van in een bunker te zitten te creëren. Amtrac kreeg qua opstelling alle ruimte om zijn muzikale universum te verkennen, maar het enige nadeel was dat zijn opstelling recht tegenover die van DJ Shadow stond. Hierdoor leek het een beetje alsof de leerling zijn kunsten mocht vertonen aan de meester en dat het publiek dit verschil ook moest opmerken. Desalniettemin is het openen voor DJ Shadow een eervolle taak, gezien zijn reputatie als uitmuntende selector. Amtrac draaide niet alleen zijn eigen werk; zo zorgde “Fly Away XTC” van KETTAMA voor een frisse toets en raakten we helemaal opgewarmd voor DJ Shadow’s geschiedenisles.

Hoewel DJ Shadow’s show minutieus was voorbereid, kregen we eerst een lesje in etiquette voorgeschoteld, compleet met een vriendelijke aanmaning van een computerstem om de smartphones weg te bergen. De Action Adventure-tour beloofde een meeslepende evenementenreeks te worden die alle aandacht vereiste. Vooral aan het begin leek DJ Shadow wat af te tasten hoe hij de zaal kon betoveren. De verstoorde relatie tussen mens, natuur en technologie werd al snel gevisualiseerd door AI gegenereerde dystopische beelden. Los van het feit dat beeld en geluid perfect op elkaar waren afgestemd, voerde Shadow – de gastzanglijnen buiten beschouwing gelaten – alles live uit. Elke draai aan een knopje of signaal naar de geluidstechnici gebeurde met precisie om de juiste frequenties te bereiken. Tracks zoals “Three Ralps” moesten het hebben van Shadow’s vakmanschap; op plaat kunnen ze live namelijk nogal slaapverwekkend zijn, maar dat was allesbehalve wat Shadow voor ons in petto had.

Het verdere verloop van de set was meer dan ‘bleeps en bloops’ of vingervlugge scratches. DJ Shadow ademde hiphop en dat kwam tot uiting in de reeks tracks waarvoor hij louter gouden stemmen voor zijn kar spande. In een razend tempo hoorden we onder andere Nas, Killer Mike en Pusha T, terwijl ook de rockers aan hun trekken kwamen. “Digging for Windows” met Zack De La Rocha was bijvoorbeeld een harde kopstoot. De samenwerking met Richard Ashcroft voor “Lonely Soul” zorgde dan weer voor een aangename verrassing. Ondanks de eigentijdse klanken van zijn oeuvre, dwarrelde de geest van de jaren negentig nog driftig rond. Doordat elk nummer afgetiteld werd, konden we afleiden dat Shadow die periode liever achter zich liet. De meeste tracks uit de set waren afkomstig van zijn recentere albums. Toch was hij zijn eerdere AB-passages allerminst vergeten en kende hij de venue al sinds 1995. Het publiek stond de hele avond aandachtig te viben en dat werkte aanstekelijk op zijn humeur.

Het was niet eenvoudig om gefocust te blijven. Voor elke kras op de plaat kwamen er vijf in de plaats en het aantal keer dat een nummer overvloeide in een ander was niet meer bij te houden. Onze enige houvast waren de tempoveranderingen en vlijmscherpe bars. DJ Shadow’s favoriete track uit The Pathetic Age, “Urgent, Important, Please Read”, belichaamde vijftig jaar hiphop in een luttele vijf minuten. De strak geproduceerde beats en verzen neigden naar conscious rap en boombap en vatten de essentie van de subcultuur samen: revolutie kan niet zonder zelfkennis. Meer rave-achtige cuts maakten de multidimensionale blockparty af en vanaf het balkon zagen we hoe de menigte steeds meer begon te koken. Hadden er een zanger of MC in de zaal geweest die de massa opzweepte, dan waren er ongetwijfeld spontane moshpits ontstaan.

Dat was echter niet het geval, waardoor DJ Shadow’s ethiek van de muziek laten primeren, intact bleef. Toch vergrootte “Nobody Speak” en de bijbehorende videoclip het gemis van Run the Jewels enorm. De livedrums en jazzy edits stonden bovendien in het verlengde van de bindtekst dat de AB een volledige DJ Shadow-show meemaakte. De bisronde kwam niet ongelegen en we werden halsoverkop meegevoerd naar 20 juli 1969, de maanlanding van Apollo 11. Onze kritische geest werd verder aangescherpt door de videoclip van Sim Pilling, die goed gekeken heeft naar Hitchcock’s Dark Side of the Moon. De La Souls’ militante boodschappen en cinematografische popcultuurreferenties maakten dat de Amerikaanse machtspolitiek meer was dan alleen maar grap en ernst.

De brandstof in de tank was aangevuld en bereikte zijn hoogtepunt bij de Extended Overhaul-versie van “Organ Donor”. De euforie in de zaal kende geen grenzen en het feit dat Shadow het iconische nummer uit Endtroducing speelde, was de ultieme blijk van dank aan het publiek voor hun enthousiasme en geduld. Hoewel alles in de show nauwgezet aan elkaar was gekoppeld, kunnen we niet ontkennen dat er misschien enige routine in sloop wat betreft de setopbouw. Maar voor een carrière van bijna dertig jaar is dat zeker geen schande. Rest ons nog slechts de vraag hoe indrukwekkend DJ Shadow’s shows zullen blijven zonder gastzangers of andere live-elementen. Laten we hopen dat een wederom uitverkochte AB, na acht jaar, een stimulans kan zijn om op een Gorillaz-achtige manier een stap dichter bij het menselijke te komen.

DJ Shadow treedt zondag 17 maart op in de Melkweg in Amsterdam. Deze zomer voegt hij zich twee avonden bij Air tijdens Gent Jazz, namelijk op 18 en 19 juli. Beide festivaldagen zijn hopeloos uitverkocht.

Facebook / Instagram / Website

Fan van de foto’s? Op onze Instagram staan er nog veel meer!