Op zolder van een van de meest excentrieke en eclectische artiesten uit het hiphopgenre lag al een tijdje een album te wachten. Amerikaanse hiphopartiest Danny Brown zou schijnbaar al een tijdje klaar zijn met Quaranta, maar Browns joviale extravagantie ondergroef een veel sinistere waarheid. De rapper uit Detroit begon aan een ontwenningskuur na al een paar jaar op de bodem te hebben gezeten en wist zijn duivels slechts recent eindelijk uit te drijven, hopelijk voorgoed. Brown heeft in zijn muziek altijd al trauma en verslaving proberen te verwerken door een filter van hedonisme en losbandigheid. Die filter was, zo blijkt, niet enkel het onderwerp van zijn gelauwerde hiphopplaten als XXX, Old of Atrocity Exhibition, maar hield zijn leven ook in het echt in de greep, zo onthulde hij in heel wat interviews sinds zijn succesvolle kuur.
Deze Quaranta, ‘veertig’ in het Italiaans, werd dan toch afgestoft en vormt zowel een zusteralbum met XXX uit 2011 als een tijdscapsule voor Brown. Met zijn veertigste verjaardag in zicht, en een midlife crisis haast onafwendbaar, kondigde Brown dit album al een drietal jaar terug aan. En toen werd het stil, een concrete publicatiedatum bleef uit. Voor een rapper die eigenlijk pas doorbrak op zijn dertigste in een tijdperk waar alles jonger en sneller moet gebeuren, is dat geen evidentie.
Zijn albums voelen almaar vaker aan als zowel een punt van introspectie als een ankerpunt, waar de status quo ontleed wordt en de toekomst wordt ingeschat. En die ziet er niet exact rooskleurig uit, schetst het onkarakteristiek sobere en schimmige zelfportret op de albumcover. ‘This rap shit done saved my life, and fucked it up at the same time’ is dan ook een brute, maar toonaangevende manier om dit album te openen, op “Quaranta”. Brown zet onverbiddelijk in op de zelfconfrontatie. Er zijn geen omleidingen te vinden, geen uitwegen of smoesjes. Brown heeft zijn verslavingen nooit onder stoelen of banken willen steken, maar is hier ijzingwekkend oprecht. Verheerlijking is dan ook enkel weggelegd voor de onwetenden. Onder een gladde, maar nuchtere baslijn en spaghettiwestern-gitaarspel houdt Brown de meest rechttoe-rechtaanversie van zichzelf in het gareel.
Daaropeenvolgend is “Tantor” als eerste losgelaten single dan wel een beetje een schijnbeweging. In lijn met Atrocity Exhibition is het een mooi, al zij het iets properder dan gewoonlijk, verpakt stukje chaos. Producer The Alchemist laat Brown als vanouds loeien over een dreunende gitaarriff die wel heel interpretatief omgaat met het concept van een beat. Brown kennende geeft zoiets ongelimiteerde toestemming tot het razen zonder enige bekommernis om flow of tempo.
Die geveinsde nonchalance is echter van korte duur. Het middenstuk van Quaranta raakt tot de kern van Browns intenties: het doorlichten van hemzelf en de omgeving die hem bijna de afgrond injoeg. ‘Like a moth in the flame / When you burn you learn’, klinkt het op “Ain’t My Concern”, een nummer dat zijn wansmaak voor de huidige hiphopsector blootlegt. Voor een rapper die eigenlijk veel later de spotlight zag dan dat dat vandaag gemiddeld gebeurt, zijn zo’n overpeinzingen misschien wat knorrig, maar tonen ze wel een sterk gevoel van ‘zelf’ bij Brown. Een duidelijke grens tussen waar de hiphopsector eindigt en Danny Brown begint. “Jenn’s Terrific Vacation” is dan weer een scherpe en sarcastische keuring van het gentrificatieproces in zijn thuisstad Detroit. Drummer en rapper Kassa Overall spiegelt met zijn schichtige drumbeat en glitchy gefluisterd refrein de paranoia van gegoede witte middenklassers op weg naar de uitgang, de buitenwijken in.
Het schijnbare dieptepunt van Browns depressie werd gepuurd in “Down Wit It”. Aan scherpe tekstlijnen weeral geen gebrek, al is de simpele kleurloosheid van openingslijn ‘What the fuck am I supposed to do now?’ bijzonder p(l)akkend. De slepende flow en grijze intonatie sluiten naadloos aan bij een man die Atlas-gewijs de hele wereld op zijn schouders schijnt te dragen. Versterkt door licht futuristische instrumentatie en die verbale eentonigheid is de vervreemding dan ook totaal.
De minimale productiekeuzes hier ondermijnen Quaranta wel af en toe, vooral naar het einde toe. “Celibate” sleept zich er met wat heilzame instrumentatie en een sterke feature van rapwunderkind MIKE nog net door, maar “Shakedown” en “Bass Jam” zijn te kaal voor hun eigen goed. Het kan echter niet genoeg gezegd worden dat Quaranta een album is van berekende precisie, niet van de kolkende extravagantie waar de discografie van Danny Brown dusver om bekend stond.
In se is deze plaat gelijkaardig met Uknowwhatimsayin’, het vorige album van Danny Brown. Een netjes verpakte doorsnede van een complex persoon, dit keer verrijkt met een emotionele dimensie die alleen toe te voegen valt wanneer een mens door laagtes gaat waarvan hij denkt dat er geen terugkomen meer is. Deze Quaranta is als ‘point of no return’ eerder eentje voor fans. Niet alleen van Brown, maar vooral van hiphop. Voor zij die de nuance zien in een genre waar de mainstream zo’n zaken mijdt in de zoektocht naar de grootst gemene deler. En voor zij die erkennen dat geen van deze nummers snel in een afspeellijst spelend op een huisfeest zullen verschijnen, is Quaranta een onversneden proefstuk van de donkerste plank.
Facebook / Instagram / Website
Ontdek “Quaranta”, ons favoriete nummer van Quaranta, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
