Explosions in the Sky maakt al meer dan twee decennia postrock voor mensen die eigenlijk niet van postrock houden. Ze keerden immers terug naar de klanken van typische alternatieve rock en bekwamen daarmee een popversie van wat Godspeed You! Black Emperor en Sigur Rós deden. Op de eerste drie albums bleek dat allemaal nog aanvaardbaar en bij momenten zelfs prachtig, maar daarna begon de band wat door de mand te vallen in haar voorspelbaarheid. De muziek bevat telkens gelaagde instrumentaties rond een basismelodie die naar een catharsis opbouwen. Deze toegankelijkheid en suggestiviteit maakt van Explosions in the Sky wel een favoriet van regisseurs. Zo komen hun nummers voor in tientallen films en tv-reeksen, gaande van Micheal Moore’s activistische documentaire Capitalism: A Love Story tot de platte actiefilm Power Rangers uit 2017.
Gaandeweg is de band uit Texas de filmsoundtrack beginnen aanvaarden. Momenteel hebben ze er al vijf volledig zelf geschreven, terwijl de albums steeds langer op zich laten wachten. Ruwweg zit tussen een willekeurig album x en het volgende namelijk telkens een jaar meer dan tussen x en het vorige. Die filmmuziek is meestal nog minder origineel dan hun studioalbums, hoewel de Texanen hun gebreken stilaan lijken te erkennen. Zo experimenteerde The Wildernis uit 2016 met zachte elektronica en kortere songs, al bleek de band gewoon niet te kunnen kiezen tussen filmische ambience en de gebruikelijke vervormde gitaararpeggio’s. Het zevende album, End, biedt geen enkele structurele vernieuwing in stijl, al zorgen de experimenten met diversere instrumenten ervoor dat het toch vrij fris klinkt.
Explosions in the Sky heeft geen zanger, geen frontman, geen leider. Deze bepalingen hoeven niet per se synoniemen te zijn, maar voor de bandleden zijn ze dat blijkbaar wel. Ze profileren zich expliciet als samenwerkende instrumentalisten en elk nummer ontstaat dan ook uit een jamsessie. Het gevaar hierbij zit hem in een hellend vlak waarbij het gebrek aan leiding op het podium naar een gebrek aan richting in het algemeen overloopt. Iedere song is gebaseerd rond een afdalende notenreeks in mineur, waarbij toenemende harmonische modulaties de melancholie naar een crescendo begeleiden. In het land van vergeten muziektermen heet deze melodische strategie ‘anakamptos’ en Explosions in the Sky heeft er een hele carrière van gemaakt. Iedere compositie op End heeft van die prachtige zwellingen, maar vaak doven ze uit zonder een doelwit aan te duiden.
“Ten Billion People” bijt de spits af met een energieke intro vol electro en een strakke drum, gevolgd door snelle pianoreeksen en de typische gitaartextuur. Na vier minuten valt alles echter abrupt stil in een trieste epiloog, waarna de aarzelende herneming in de outro geen nieuwe wending biedt. “Moving On” bevat weer die voorspelbare arpeggio’s, dit keer met een dramatische orgel. Het geheel zwelt tot drie keer aan om dan weer te verzwakken, zoals de getijden op een verlaten strand. Dit nummer klinkt bij momenten ontroerend en geslaagd, ware het niet dat deze band letterlijk altijd zo klinkt. Meer van dat op “Loved Ones“, al krijgt de piano meer ruimte in het dal om het geheel een stuk minder clichématig te maken.
Piano is ook prominent vertegenwoordigd op afsluiter “It’s Never Going To Stopt”, waar de band naar het einde toe voor het enige memorabele moment van het lied zorgt. Hier lijkt er een gesprek aan de gang te zijn tussen de heldere pianomelodie en de gebruikelijke rockformatie. In een inval van inspiratie bevat de tweede helft van de plaat toch enkele interessante gitaarfragmenten. Halfweg “All Mountains” horen we de gitaren een wolk van boventonen opwekken, waarna ze de atmosfeer natuurlijk weer geleidelijk doen opklaren. “The Fight” heeft het meest sonisch boeiende begin. De gitaar klinkt als een dinosaurus en ook de rest van het nummer toont zich als een gespierd beest. Deze song vormt de beste incarnatie van het spannende geluid dat de band twintig jaar geleden kon opwekken.
End is een conceptalbum over de dood van iets of iemand (wat precies kies je zelf). Van de thematiek valt concreet weinig te merken, behalve dan in de tracktitels. De plaat klinkt namelijk heel gelijkaardig aan hun andere werken. Het is wellicht het beste album van Explosions in the Sky in meer dan een decennium, al waren de vorige twee gewoon vrij saai. Er staan twee goeie opties open voor de band: ofwel vinden ze hun oude mojo terug zoals op “The Flight”, ofwel gaan ze volop voor iets anders zoals ze op het symfonische “It’s Never Going To Stop” en het elektronische “Ten Billion People” probeerden. Een halfslachtige combinatie van beide voelt wat onhandig aan. Als je Explosions in the Sky amper kent of juist een superfan bent, zal je vast van End kunnen genieten. De ervaren luisteraar tussenin haalt wellicht meermaals zijn schouders op.
Op 9 november stelt Explosions in the Sky het album End voor in de AB. Twee dagen later doen ze hetzelfde in De Roma.
Facebook / Instagram / Website / Bandcamp
Ontdek “The Fight”, ons favoriete nummer van End, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
