Fatoumata Diawara @ De Roma: Uit zijn voegen gebarsten volksfeest

Zangeres en gitarist Fatoumata Diawara passeerde gisteren in de Antwerpse concertzaal Roma, en daar was voor de eerste keer in lange tijd helemaal geen Covid Safe Ticket voor nodig. De in Ivoorkust geboren Malinese is bij het Westers publiek vooral bekend van samenwerkingen met Gorillaz (wie kan het wondermooie “Desolé” natuurlijk vergeten?) en Disclosure. Maar zelf heeft ze haar eigen naam ook natuurlijk, die in dezelfde adem als andere Mali-grootheid Habib Koité genoemd kan worden. Verleden september passeerde Diawara reeds in Brussel, maar laat met haar soortgelijke set in Antwerpen de zaal pas echt uit haar voegen barsten.

Vanavond in De Roma geen voorstelling van een nieuwe plaat, gewoon nog eens onderstrepen wat Diawara en de hare allemaal kunnen, al begon het eerste nummer, “Don Do”, initieel zonder haar. Onder luid applaus en met een prachtig traditioneel gewaad maakte ze haar entrée en vloog ze er meteen in met een lange solo op haar karakteristieke rode gitaar. Het was wachten op tussenkomst van de rest van de band, die geduldig wachtte op teken, waarna “Don Do” overvloeide van de subtiele grooves en minimalistische bewegingen, maar vooral haar sterk gitaarwerk.

Het werd meteen duidelijk wat voor uitermate talentvolle livemuzikanten Diawara op sleeptouw had genomen en het waren vaak deze heren die de letterlijke spotlight durfden over te nemen. Diawara zelf had de helft van de nummers haar rode gitaar niet eens vast. Wat ze wel altijd op zak had, was haar brede grijns waarmee ze elk nummer zong in het mooie Bambara, een taal uit Mali. Diawara is een adrenalinestoot in menselijke vorm, die met haar muziek en haar dansen een van de meest energieke concerten die je ooit gezien zult hebben vorm gaf. Er zal alleszins druivensuiker in haar loge gelegen hebben.

Al snel gaf ze ook een boodschap mee aan het publiek, over haar doel van de avond: de goede verhalen van Afrika vertellen. Ze wou de negativiteit die er heerst over ons beeld van Afrika voor een avond overmeesteren en in de plaats een verhaal van vreugde en geluk brengen met haar instrumenten. Wat volgde was “Ou Y’an Ye”, een levendig nummer met basspel al even springerig als het publiek. Maar vanaf het vierde nummer kwam het allemaal pas echt op gang, waar de muziek uitgerekte, transcendentale en psychedelische jamsessies werden.

Wat introducerend handgeklap van het publiek moest “Kanou Dan Yen” in gang zetten, en zo vlot de boel in gang schoot, zo vlot dat ook werd voortgezet. Op de achtergrond van een luchtig en bevrijdend nummer, met een schelle en heftige gitaarsolo van Diawara, maakten maatjes bassist en gitarist er een waar dansfeest van. Een al even doldwaze synthsolo werd onthaald met luid gejoel. Hoe langer het nummer duurde, hoe wervelender en chaotischer de instrumentatie. Er stond een pot te borrelen, en het deksel kon er op elk moment van afkieperen.

Zoals ongeveer op elk concert was er ook nu een cover van “Sinnerman” van Nina Simone, na een kort speechje over hoe moeilijk het is als zwarte vrouw te staan waar zij nu staat. Deels gezongen in het Engels en deels in het Bambara, stak Diawara een groot deel van haar eigen identiteit in de cover met het verschroeiend tempo en brabbelend gitaarwerk. Ze puurde de spirit uit het nummer en gaf er een eigen twist aan. Op het einde ontplofte de song effectief als een bom met een hutsepot aan desoriënterende en intense instrumentatie. Het was op dit punt dat er iemand uit het publiek, met een al even mooie (oranje) outfit als Diawara zelf het podium mee opklom en gewoon met haar meedanste. Geen security die kwam opdagen, gewoon uitermate enthousiast applaus van de zangeres.

Vanaf dan was het hek zowat van de dam. Een iets bluesier nummer (“Fenfo”) volgde op “Sinnerman”, om misschien wat af te koelen na al dat muzikaal geweld, maar veel baatte dat niet echt. Ook dat nummer barstte op een gegeven moment open met furieus fingergepick van Diawara. Het nummer voor de bis, “Bonya”, pretendeerde al niet meer en gaf het publiek nog een ‘laatste’ nummer om de heupen mee uit de kom te gooien. Het publiek ging regelrecht wild. Het was dan dat het concert meer overkwam als een uit zijn voegen gebarsten Afrikaanse trouw of ander volksfeest. En toen kwam de bis.

Nogmaals, de band deed niet lang alsof ze niet nog eens zouden terugkomen. De handen waren nauwelijks opgewarmd, of ze stonden daar weer. Zo’n dik feestje mocht natuurlijk niet op een anticlimax eindigen. En of het dik feestje werd verdergezet. De drummer zette aan met een waarlijk nasty groove, het spel zat weer op de wagen. Met de oranje danser die tijdens “Sinnerman” het podium besteeg nog vers in het geheugen, had nu de gehele eerste rij het idee om de bis in te huldigen met hun danspassen, en dat op het podium zelf. En zo geschiedde. Gedurende een kwartier hielden de muzikanten het tempo en het ritme aan, en de hele zaal danste mee met een vijftigtal podiumbestijgers. De muziek was even van alles en iedereen. Zalig. De security kon gewoon maar toekijken.

Fatoumata Diawaras passage in De Roma was een van die goede verhalen die ze beloofde te brengen. Dat er nog veel hoofdstukken aangebreid mogen worden.

Setlist

Don Do
Kokoro
Ou Y’an Ye
Kanou Dan Yen
Negue Negue
Sinnerman (Nina Simone cover)
Fenfo
Sowa
Bonya

Anisou