Had je na de aankondiging van De Nieuwe Lichting deze ochtend als muziekliefhebber ook een eerder dubbel gevoel? Je bent niet de enige, want we hoorden overal wel een beetje waaien dat de lichting dit jaar best teleurstellend is. Hoe komt dat toch als er 999 bands zijn ingeschreven en je weet dat er in België heel wat talent onder de radar blijft? Het begint al bij de selectie van de jury en eindigt bij het alom gekende Studio Brussel.
Vorig jaar mochten Mooneye, Tessa Dixson en David Ngyah het podium betreden en dat lag er al van bij het begin dik op. Er waren ook nog leuke outsiders, maar niemand die eraan twijfelde dat Dixson (reeds op tour geweest met Warhola en al een contract bij PIAS), Ngyah (wegens de connecties met blackwave.) en Mooneye (wegens de goeie omkadering met een management en platenlabel) met de winst zouden gaan lopen, wat dan ook bleek te kloppen. Studio Brussel koos artiesten die al even goed bezig zijn, om zo met hun Nieuwe Lichting te kunnen binnenkoppen. Gelijkaardig verhaal trouwens met Tamino en Portland die ook al heel goed bezig waren nog voor ze geselecteerd werden voor de wedstrijd.
Wie verder gaat kijken dan de recente Nieuwe Lichting ziet dat er veel artiesten zijn waar niets meer van te horen is. Wie herinnert zich nog Clear Season, Wanthanee, Kai Wén of zelfs recenter Chackie Jam? Juist ja, bepaalde eerdere laureaten worden simpelweg niet meer ondersteund door de zender. Zo won Rhinos Are People Too de eerste editie, maar werd de groep daarna bijna volledig genegeerd door StuBru. Ook bracht The Lighthouse (een laureaat van 2017) vorig jaar een album uit, maar werden hun nummers met uitzondering van “Hollywood” de kiem in gesmoord.
Over die bands wordt niet meer gepraat, maar voor de promotie van hun wedstrijd pakt de zender wel graag uit met bands die het wel haalden. Denk maar aan een SONS, Equal Idiots en Mooneye vorig jaar. Dat is hun volste recht, maar als je belooft om je Nieuwe Lichting te ondersteunen waar nodig, dan lijkt het ons niet de bedoeling om ze na een jaar te laten vallen. Nu moet de band in het jaar van de winst hun belofte waarmaken, waar dan ook het schoentje wringt bij dit concept.
De Nieuwe Lichting omschrijft zichzelf als een wedstrijd die op zoek gaat naar nieuw muzikaal talent. Die omschrijving is duidelijk, afgebakend en vooral ook een richtlijn voor de jury bij het selecteren. Wanneer nieuw onontgonnen talent een kans krijgt, is er echter een zeker risico dat die bands een one hit wonder blijken te zijn. Dat die omschrijving dit jaar niet al te letterlijk meer genomen werd, wordt al snel duidelijk als je tussen de negen geselecteerden gaat kijken.
De meest frappante daartussen is misschien wel DVKES. Ondanks dat we de muziek heel goed vinden en hun plaat uit 2016 enorm sterk is, vinden we niet dat ze geselecteerd hadden moeten worden met een nummer uit die plaat. Het nieuwe aspect is hierbij al achterhaald, want een song die al vier jaar oud is zou toch nooit de selectie mogen halen? De band brengt dit jaar een nieuwe plaat uit; zou een nummer van die plaat dan niet logischer zijn geweest?
Maar denk ook aan IKRAAAN, die dankzij haar support van Brihang (nota bene ook een Nieuwe Lichting-winnaar) al heel wat deuren voor haar geopend kreeg en zelfs al een platencontract heeft, Sunday Rose die Murdock achter zich staan heeft (een bekende Belgische drum‘n’bass-dj en geen onbekende op StuBru) en Yong Yello die nummers voor Glints en Noémie Wolfs producet. Allemaal verdienden ze al wat strepen in de muziekindustrie. De term nieuw talent wordt op die manier wel heel vaag.
Dat die term hier nu zo breed wordt genomen, zorgt er enkel maar voor dat de credibiliteit van de wedstrijd groter lijkt. Als een IKRAAAN De Nieuwe Lichting wint en volgend jaar op heel wat festivals speelt, dan zal haar winst van de wedstrijd namelijk gegarandeerd als dé reden worden beschouwd, terwijl iedereen vergeet dat de rapster eigenlijk zonder die wedstrijd ook ging doorbreken. Een gelijkaardig verhaal zien we bij nog heel wat andere geselecteerden.
Natuurlijk zitten er ook heel wat nobele onbekenden tussen – denk maar aan Alisson Jutta of Demi Lou – maar de kans is heel klein dat deze artiesten zich tot winnaars zullen kronen, al kunnen we altijd verrast worden. Op zich spreken we hier zeker niet van slechte muziek, al kruipt er dit jaar opvallend veel eenheidsworst in de selectie. Zo zijn er drie Nederlandstalige rappers, drie rockbands en drie popzangeressen (in de brede zin). Er zijn drie uitschieters die hoogstwaarschijnlijk winnen, enkele outsiders en dan nog de bands waar je nooit meer iets van zult horen.
In de jury zitten Jan Paternoster (Black Box Revelation), Jeroen De Pessemier (The Subs), Black Mamba, Michael Ilegems (Focus Knack) en voorzitster Kirsten Lemaire. We willen niet afdoen aan hun credibiliteit, maar het is niet omdat je een bende bekende muzikanten samenzet, dat ze automatisch op de hoogte zijn van wat er leeft in de Belgische scene. De schuld ligt echter niet per se bij de jury, want Studio Brussel zelf zal als autoritaire leider ook wel zijn stempel drukken. Zo wordt ook rekening gehouden met de tijdsgeest: de jury weet nu wel dat Nederlandstalige hiphop terug ‘in’ is, maar is het wel de bedoeling van De Nieuwe Lichting om populaire, commercieel aantrekkelijke muziek te selecteren? Selecteren op basis van goede muziek, niets meer en niets minder dan dat, zou de prioriteit moeten zijn.
Je zou vermoeden dat Studio Brussel angst heeft om gewaagd te selecteren, want waar is de Belgische jazz die tegenwoordig (zelfs internationaal) zo floreert? De zender speelt vooral op veilig met deze negen nummers waar niets verkeerd mee is, maar waar je het noch warm noch koud van krijgt. Sommige nummers zijn ronduit vergeetbaar en andere doen gewoon aan als een tweede versie van een iets bekendere Belgische band.
Het wordt tijd voor De Nieuwe Lichting om op zoek te gaan naar een nieuwe adem, want het is jammer dat er door zo’n procedures heel wat Belgisch talent verloren gaat dat beter verdient. De commerciële doeleinden zouden bij deze wedstrijd minder hard mogen doorwegen, en de focus zou meer op de song moeten liggen. Het grote probleem bij De Nieuwe Lichting blijft namelijk dat je maar met één nummer hoeft te overtuigen. Dat betekent niet meteen dat de band hiermee een wonderbaarlijke discografie gaat afleveren, maar de zender probeert hier nu op te anticiperen door artiesten te kiezen met een leuk cv waarop bands staan die ze op de zender graag horen.
Liever zien we De Nieuwe Lichting evolueren naar een wedstrijd waarbij de song niet dient als een manier om het merk Studio Brussel nog meer in de kijker te zetten. Selecteer niet een nummer dat gegarandeerd commercieel succes zal hebben, maar wel gewoon de beste single op muzikaal vlak, waarbij diversiteit centraal staat. Beter zou zijn als er een brede jury zou ontstaan met mensen die wekelijks of zelfs dagelijks de Belgische muziekindustrie in de gaten houden en echt weten wat er leeft, welke bands zich aan het bewijzen zijn en wat floreert, en dit zonder dat ze in de tang worden gehouden van de commerciële belangen van een nota bene overheidszender die zo’n muziek net zou moeten ondersteunen.
Als De Nieuwe Lichting op dit elan verdergaat, mag de naam van het programma stilaan worden veranderd; de basisvoorwaarden waar de wedstrijd voor staat, worden al lang niet meer nageleefd. Dat is jammer voor de Belgische muziekindustrie en de lokale bands die zich dag en nacht inzetten om zichzelf te bewijzen. De schuld ligt niet bij de geselecteerden van deze editie, maar bij de organisatie. Een muziekwedstrijd die zoveel impact heeft op carrières van bands door de media-aandacht en zo belangrijk is voor de ontwikkeling van een artiest, lijkt ons gedateerd en vooral nefast voor de ontwikkeling van de Belgische muziekindustrie.
Mooi artikel, en helaas helemaal juist.