Het gaat goed met de postpunk in Engeland. In elke stad lijkt er wel een nieuwe postpunkgroep op te staan die de grenzen van het genre steeds weer weet te verleggen. Een van de vaandeldragers van de moderne postpunk, Geordie Greep van wijlen black midi, bracht op het einde van 2024 een fenomenale soloplaat uit. Vorige week deelde dat andere uithangbord, Squid, hun derde studioplaat met de wereld. Beide groepen worden geassocieerd met de prestigieuze Windmill Scene uit Brixton. Cowards is het vervolg van een rijkelijk onthaalde discografie waaronder Bright Green Field en O Monolith, twee platen waar de muziekfans nog steeds liefdevol op terugkijken.
Volgens Squid zelf is Cowards hun meest ambitieuze werk tot nu toe. Leadzanger en drummer Ollie Judge omschrijft het album als een ‘boek vol duistere sprookjes’. Die sprookjes vertalen zich, zoals we van de band gewend zijn, in scherpe sociopolitieke observaties. Waar nummers als “GSK” en “The Blades” op vorige albums nog frontaal uithaalden naar het neoliberalisme, pakt Cowards de thematiek genuanceerder aan. Ook muzikaal is er een verschuiving: waar eerdere platen meer uitgesproken hoogtepunten kenden, kiest Squid nu voor een bedachtzamere, geleidelijk opgebouwde luisterervaring.
Verwacht dus geen hitjes op deze drie kwartier durende reis. Die zijn toch geen gemis, want wie deze plaat opzet, zoekt waarschijnlijk niet naar commerciële meezingers. Het is net een zegen dat Squid zich weinig aantrekt van hitlijsten: het geeft de band de ruimte om hun nummers te laten ademen en hun muzikale veelzijdigheid te etaleren. Neem opener “Crispy Skin”: de intro klinkt, zoals de titel suggereert, knapperig en zelfs licht ongemakkelijk: precies het gevoel dat de band wil oproepen. Tekstueel wordt het al snel grimmig, wanneer een kannibaal zich zonder enige schroom vastbijt in mensenvlees, zich realiserend hoe absurd eenvoudig dit in zijn wereld is. Of “Blood on the Boulders”, een track die over de gruweldaden van Charles Manson handelt en tegelijkertijd de maatschappelijke obsessie met true crime onder de loep neemt. Even onheilspellend is “Well Met (Fingers Through The Fence)”, waarin Squid onze stervende planeet bezingt. Elk nummer snijdt een relevant thema aan, soms expliciet, soms via metaforen.
De boodschap van Squid is helder. Die brengen ze echter niet alleen over via teksten; ook muzikaal spelen ze met structuren en arrangementen om hun publiek geboeid te houden. Elke compositie op Cowards is minutieus uitgewerkt en kan binnen enkele minuten gevoelens van beklemming, optimisme en melancholie oproepen. “Building 650”, bijvoorbeeld, neemt de luisteraar precies in die volgorde mee. De basis van elk nummer blijft grotendeels hetzelfde: een strakke ritmesectie, gedreven door drums en percussie. Daaromheen weeft Squid rijkelijke ornamenten, zoals blazers en alternatieve gitaarpatronen. “Showtime!” leunt hier het sterkst op. De song is geschreven in een 6/4-maat, wat ervoor zorgt dat de luisteraar – net als de protagonist in het nummer – constant het gevoel heeft achter de feiten aan te lopen.
Juist in “Showtime!” bewijst Squid waarom velen hen zo veelzijdig vinden. De track combineert synthpop, jazz en mathrock, zonder echt in een hokje te passen. De band werkt als een inktvis: elke tentakel grijpt naar een ander genre, terwijl het geheel toch coherent blijft. Dat blijkt uit de climax, waarin een episch elektronisch synthesizerarrangement samensmelt met de tekst. Het is een muzikale illustratie van hoe het voelt om op te kijken naar iemand die jou slechts als kanttekening in zijn eigen verhaal ziet. Op dezelfde golf surft “Cro-Magnon Man”, waarin gitarist Louis Borlase en voormalig medewerker Clarissa Connelly vocale bijdragen leveren. Met “Cowards” sluiten ze dit narratieve drieluik af met de tekst ‘Us dogs and cats will never escape’, een metafoor voor de verstikkende en vaak onhoudbare relatie die sommige mensen met hun leefomgeving hebben.
Toch is Cowards niet samen te vatten in enkel hevige teksten en even zware instrumentals. Pal in het midden vinden we namelijk het duo “Fieldworks I” en “Fieldworks II” terug. Twee nummers die een lyrisch rustpunt vormen in het toch wel lugubere geheel. Tekstueel voelen de twee tracks meer als een nostalgische reflectie op de samenleving dan een activistische veroordeling ervan. Ze wekken een soort melancholisch relativisme op, dat versterkt wordt door de instrumentals. In het eerste deel klinken vooral emotionele strijkers, in het tweede deel zit een percussiesectie die de aloude vergelijking met bands als Bloc Party nieuw leven inblaast. Daardoor klinken de twee tracks wat hoopvoller dan de cynische toon waar de plaat zich mee vereenzelvigt. Ze geven de plaat een broodnodige balans tussen introspectie en scherpe kritiek.
Cowards is op muzikaal vlak een indrukwekkend album waarop Squid ongeremd experimenteert met verschillende traditionele geluiden en innoverende synthesizers. Omdat de plaat niet echt hits bevat, verdient ze een volledige en aandachtige luisterbeurt. De band bewijst zich als meesters van storytelling, door een subtiele maar weelderige combinatie van tekst en klank. We kunnen met andere woorden niet wachten om te zien hoe de mannen deze verzameling van nummers live op ons af zal vuren.
Dit voorjaar zullen we precies kunnen ontdekken hoe deze songs live tot uiting komen. Tourdata om in het oog te houden, zijn onder andere shows in Melkweg in Amsterdam op 15 april, Trix in Antwerpen op 16 april, Motel Mozaique in Rotterdam op 18 april en Doornroosje in Nijmegen op 19 april.
Facebook / Instagram / Website / Bandcamp
Ontdek “Blood on the Boulders”, ons favoriete nummer van Cowards, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
