Vrij vertaald betekent het iets als ‘de zevende hemel’. FKA twigs beschrijft het zelf graag iets poëtischer: een gevoel zo euforisch, dat het ervoor zorgt dat je uit je menselijke gedaante kan treden. Een spirituele ervaring die je kan vergelijken met een orgasme, zo je wil. EUSEXUA is met andere woorden een speciaal beestje, eentje dat, de betekenis in het achterhoofd houdend, ironisch genoeg al van voor de geboorte ervoor zorgt dat FKA twigs een enorm zware last op haar schouders moest dragen. De Britse heeft er in haar carrière namelijk een patent op om fantastische platen in elkaar te schroeven; ware werelden te creëren waarin ze al haar beoefende kunstvormen – en dat zijn er wel wat – onbevangen en met alle gemak in elkaar laat overlopen, terwijl ze daar telkens een nieuwe, eigen dimensie aan weet toe te voegen. LP1 bracht onverwachts verdraaide r&b, opvolger MAGDALENE kleurde als voorlopig recentste album buiten alle lijntjes die we als maatschappij krampachtig rond genres hebben neergepoot. Om maar te zeggen: FKA twigs leeft niet alleen in haar eigen universum, ze nodigt je per plaat uit om daar ook deel van uit te maken.
Mixtape CAPRISONGS even niet meegerekend, is er rond de persoon van bezielster Tahliah Debrett Barnett het afgelopen lustrum vooral op extramuzikaal vlak heel wat inkt gevloeid. Haar met geweld doordrenkte relatie met acteur Shia LaBeouf krijgt later dit jaar eindelijk een staartje in de rechtszaal; een plek waar ze nog geen twaalf maanden geleden overigens ook nog gelijk kreeg in een zaak rond een zogezegd seksueel objectiverende fotoreeks ter promotie van de nieuwe Calvin Klein-collectie. FKA twigs weet precies waar ze voor staat, en is in dat verhaal trots voorvechter van (zwarte) vrouwenrechten. Allemaal radertjes die haar, samen met groeiende liefdes voor techno, oosterse (sub)culturen en een verhuis naar Praag, brachten tot bij het verhaal dat EUSEXUA schrijft.
Dat verhaal heeft als steunpilaar een soort verwrongen verdieping in de tranen-op-de-dansvloergedachte, die prikkelt. En zeker dat laatste begrip is een kernwoord in de tweeënveertig minutenreis die FKA twigs tentoonspreidt. De titeltrack opent namelijk meteen een wereld waarin ook artiesten als Björk, Fever Ray of Massive Attack zich in hun sas zouden voelen; zo eentje die de toegankelijkheid niet per se schuwt, maar waarin de makkelijkste weg simpelweg niet bestaat. Dat de betekenis van het woord meteen enorm duidelijk wordt, heeft “Eusexua” te danken aan zijn doffe beat. Eentje die door zijn repetitiviteit onopgemerkt onder je huid kan kruipen, terwijl talloze elektronica de kristallen in je oorblaasjes doen tintelen. Een donkerte waarin Barnett zich profileert als een fractie glitter, badend in halo. Een soort hybride vorm van zowel het lichtpunt als de duisternis. Eentje die kan zijn wat die wil, wanneer die dat wil.
EUSEXUA draagt dus een enorm pure vorm van mysterie met zich mee, als een verboden vrucht die jou opslokt, een streling uit de hel die je duidelijk maakt dat het oké is om je over te geven aan jezelf. “Girl Feels Good” trekt je in dat opzicht steeds verder mee in die duistere bezwering; en hoewel dat op het eerste gehoor misschien wat buiten de comfortzone klinkt, is daar telkens weer twigs die fungeert als discobal in de angstaanjagende, eindeloze leegte, die op haar beurt een zekere groove met zich meebrengt. Die kent een verlengde in het meer toegankelijke “Perfect Stranger” dat aan de hand van een vleugje melancholie er meteen ook in slaagt om zowel dansbaar als dreigend tegelijkertijd te klinken, en je daardoor te raken op plekken waarvan je niet wist dat ze bestonden.
Dat FKA twigs erin slaagt om dat te doen met een nummer – meteen het enige op EUSEXUA – dat ook in een radioplaylist zou passen, is mooi. Dat ze het daarentegen ook kan met songs die aanvoelen als auditief equivalent van een stuk moderne kunst waar je voor staat en eigenlijk niets van begrijpt, maar er toch naar blijft kijken; daar zit de kracht van de Britse ook nu in. Je vastgrijpen met iets waar je kop noch staart aan kan krijgen. “Drums of Death” is een hypnotiserende drumcomputer die draait op epilepsieaanvallen, terwijl “Sticky” zich laat karakteriseren als wolf in schaapskleren. Een ogenschijnlijk rustpunt opgebouwd uit hersenstrelende instrumentatie, waarbij de glitch het uiteindelijk toch overneemt en je doet vergeten wat boven of onder is.
Barnett maakt er op de meest subtiele manier mogelijk een sport van om invloeden uit krochten uit het hol van Pluto te koppelen met genres die je wel kent. In “Room of Fools” zorgt een combinatie van iets punky, een scheutje europop en Four Tet-achtige beats voor een vorm van ASMR die je geluidsgolven masseert. De uithoeken van van alles en nog wat, waardoor de naam Fever Ray niet toevallig door je gedachtengang schiet. En dat is niet zomaar, legde FKA twigs al uit in de aanloop naar EUSEXUA. Ze liet zich namelijk met graagte inspireren en onderdompelen in muzikale (sub)culturen waar ze niets van afwist, om ze dan te implementeren in haar eigen wereld. “Keep It, Hold It” draagt in dat verhaal traditionele oosterse snaar- en blaasinstrumenten in zich, wat in combinatie met een donkere technobeat het euforische plaatje van het album alle eer aan doet. In “Childlike Things” is het dan weer een soort kinderlijk, regenboogachtig, enthousiast Chinees riedeltje, overigens ingezongen door North West – dochter van -, dat zich zonder problemen richting je hitgevoelsprieten wurmt.
Zoals gezegd neemt FKA twigs het niet te nauw met de lijntjes waarbinnen geacht wordt te kleuren als artiest. Op EUSEXUA lijkt ze zich bij uitbreiding zelfs niet te veel aan te trekken van het kleurboek tout court. Een nummer als “Striptease” is daar misschien nog wel het beste voorbeeld van, daar het van gedaante verandert telkens je denkt het door te hebben. Terwijl het sensueel, haast erotisch door je gehoorkanalen glinstert, schakelt de Britse plots over op UK jungle, om je dan zelf als verlossende engel te laten zwemmen in een bad vol kippenvel. Een vorm van affectie die ze in slotnummer “Wanderlust” ook aan zichzelf toont; de bevestiging dat je enkel ergens komt door hetgeen te doen wat je zelf wilt, waar je zelf bevrediging in vindt, waarin je zelf de staat van ‘eusexua’ ervaart.
EUSEXUA is voor alle duidelijkheid niet per se ‘an easy listen’. Het is een album dat alle kanten uitschiet, zelfs die die je niet verwacht. Eentje dat zijn eigen grenzen stelt, maar ze evengoed verlegt, en in de grijze zone ertussen met regelmaat van de klok ervoor zorgt dat je de betekenis van het woord wél ervaart. Het is een kunst om zulke uiteenlopende nummers toch onder dezelfde noemer te kunnen klasseren, al bewees FKA twigs in het verleden dat dat voor haar klaarblijkelijk geen enkele moeite kost. Want ondanks dat deze derde vaker niet dan wel gelijkenissen vertoont met MAGDALENE en LP1, schuilt het toch onder dezelfde paraplu: die van Tahliah Debrett Barnett. EUSEXUA draagt in dat opzicht meer dan ooit het idee van ‘albums zijn telkens een reactie op het vorige’ in het vaandel; details die de Britse plukte uit vorige verhalen, om ze nieuw leven in te blazen en verder te laten bestaan in het mens dat ze nu is.
‘EUSEXUA is a practice. EUSEXUA is a state of being. EUSEXUA is the pinnacle of human experience’, lazen we half september op de sociale media van de artieste. En daarmee is eigenlijk alles gezegd.
Op zaterdag 15 maart staat FKA twigs in Les Halles de Schaerbeek, begin juli op het Nederlandse Down The Rabbit Hole.
Facebook / Instagram / Website
Ontdek “Sticky”, ons favoriete nummer van EUSEXUA, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.