© CPU – Ymke Dirikx
Eén samenwerking met Zwangere Guy en één met Astrofisiks: zoveel schiet er nog over van het Brusselse hiphopcollectief STIKSTOF op de debuutplaat van groepslid Jazz Brak. In december maakte hij bekend dat hij, net zoals copain Zwangere Guy, het pad van de solocarrière zou gaan bewandelen. Nummers als “RONDE CIRKELS“, “HOEKEN EN MUREN” en “MEER” wezen hem de weg, en met de aankomende debuutplaat BRAK is de finish van de eerste etappe in zicht. ‘Donderdag om 00:00 uur,’ vertelt de Brusselse rapper, ‘dus echte fans blijven wakker om te luisteren.’ Benieuwd naar de aanstaande inkijk in Jasper De Ridders leven, want zo luidt de beschrijving van het album, zaten wij met de rapper samen om het anderhalve jaar aan werk te bespreken.
Op een bepaald moment beslis je om naast je STIKSTOF-carrière ook solo te starten. Hoe is dat idee tot stand gekomen?
Al van in het begin zeggen mensen tegen mij om ook solo iets te doen, maar ik had nooit die ambitie. Ik zat altijd in die veilige ‘ik rap bij een groep en die groep doet het goed’-positie. Waarom zou ik daar iets aan veranderen? Pas een tweetal jaar geleden kreeg ik het gevoel dat ik weleens spijt zou kunnen krijgen als ik dat niet deed. Na Familie Boven Alles zat ik echt nog in een werksfeer, in een productieve schrijfvibe. Mijn inspiratie was nog niet op en in de zomervakantie van 2021 besliste ik dan dat het mijn moment was.
Ik stapte naar beatmakers, vertelde hen dat ik een eigen plaat wilde maken en vroeg hen: ‘Hebt ge iets liggen?’ Zo sprokkelde ik stilaan wat beats bijeen. Ik werkte bewust niet met Astrofisiks (producer van STIKSTOF) en ook niet met één andere beatmaker. Ik sprak verschillende mensen aan en uiteindelijk staan er vier beatmakers op de twaalf nummers: Stab uit Doornik, Phasm uit Brussel, Dee Eye die de beat van de track met Zwangere Guy schreef, en de Zwitserse Ozo op “GELUK(T)” en “HOEKEN EN MUREN”, die mij aangeraden werd door DJ Vega. Ik stuurde de pee een mail, waarop hij antwoordde met twintig beats. Diezelfde avond heb ik er twee geclaimd: ‘Die twee mag je niet meer verkopen, die zijn van mij’, stuurde ik. Hij was akkoord en finaal kwam daar “HOEKEN EN MUREN” uit voort. Uiteindelijk is het een organisch gegroeid album. Het bouwde zich echt track per track op: ik kies een beat, heb daar een gevoel bij, schrijf erop, laat dat even liggen en werk eraan verder. Omdat het in een anderhalf jaar gemaakt is, hoor je verschillende stijlen aan beats en flows, maar toch vormt het album een geheel. Alles is Jazz Brak.
Is het heel anders om op je eentje een album te maken?
Ik ben altijd deel van een groep geweest en plots is het enkel ik. Dan ga je automatisch meer schrijven over wat jij denkt en voelt. Doordat er geen tweede mening is, krijg je een veel persoonlijker album dan de Jazz Brak op STIKSTOF, waar er voor of na mij altijd een andere stem komt. Op de een of andere manier is in groep werken wel gemakkelijker. Je schrijft een zestien op een tekst, Guy doet dat ook, Astrofisiks ook en boem: samen is dat een nummer. Er wordt altijd wat water bij de wijn gedaan en soms draait dat wat anders uit dan wat ik voor ogen had.
Nu moet je alles zelf schrijven en geldt hoe ik het zie, zal het ook zijn. Er is niemand die zich bemoeit, er is geen ‘ja, maar’, er is geen discussie. Dat was de eerste keer dat ik dat ervaarde, echt helemaal op mijn eentje iets maken en uitbrengen. Daarom wilde ik ook geen album met te veel featurings. Ik hield het dicht bij mezelf, omdat ik zo veel mogelijk wilde tonen dat ik ook alleen in staat ben om een goed nummer vol te schrijven en te rappen.
Er is niemand die zich bemoeit: geen ‘ja, maar’, geen discussie.
Ook het artwork is iets heel persoonlijks geworden: het uitzicht vanuit je raam van je huis in Molenbeek.
Bij een persoonlijke plaat hoort een persoonlijk artwork, het is het plaatje dat ik elke dag zie als ik ga slapen. Nog voor het een artwork was, maakte ik voor de fun een fotoreeks van dat uitzicht. Van een cover was toen nog geen sprake, daar had ik een ander idee voor, maar wat later puurden we het artwork toch uit die reeks. Ik koos deze foto omdat ondanks het feit dat het nacht is, toch iedereen wakker is. Het is niet het typische straatleven-hiphopartwork met auto’s en mensen op, maar de achterkant van de stad die – buiten de mensen die er wonen – niemand te zien krijgt.
Daarnaast neem je deze foto ook niet in Rotterdam, misschien wel in Parijs, maar dan zouden er weer andere gebouwen te zien zijn. De huizen op de foto stralen iets heel Brussels uit: dichtgemetselde muren en ramen, bijgebouwde koterijen, buizen… het is allemaal een beetje brak. Niet alleen hetgeen dat in beeld is trouwens, ook de kwaliteit van de foto zelf. Ik nam hem indertijd met mijn iPhone 12, waardoor hij niet zo kwaliteitsvol is als de doorsnee albumcover. Ik had een professionele fotograaf kunnen inschakelen voor een high qualitybeeld, maar dan was het minder ‘ik’. Nu is het een mooi, brak geheel: de fotoreeks trekt zich door in het boekje bij de cd, dat volstaat met foto’s die ik zelf trok met mijn gsm gedurende de periode dat ik de teksten voor mijn album schreef.
Wat was het eerste coveridee?
Een frontale foto van mezelf. Gewoon Jazz Brak, recht in je gezicht. Ik sprak er een gerenommeerde fotograaf voor aan, maar hoe meer ik die foto’s bekeek, hoe harder ik me afvroeg: is dit mijn cover? Daarom ging ik op zoek naar een ander idee. Het was de fotograaf zelf die mij, nog voor zijn foto’s genomen waren, vertelde: ‘Eigenlijk heb je je cover al.’ Dat idee is in mijn hoofd blijven spelen en uiteindelijk past het veel beter bij de muziek dan mijn eigen gezicht op de hoes.
Je speelde je eerste en tot hiertoe enige solo-optreden ooit op We Are Open in Trix. Hoe was dat?
Spannend, ik had er veel stress voor. Het was de eerste keer dat ik de nummers live voor een publiek bracht, maar ook de eerste keer zonder de broeders die er altijd waren. Normaal breng je een album uit, volgen de shows en kennen de mensen die afkomen de nummers al. In mijn geval kwam ik met 35 minuten muziek, waarvan de bezoekers alleen “RONDE CIRKELS” kenden. Maar het is heel goed gegaan, ik ben heel content van die eerste show.
In tussentijd heb ik al aan nieuw materiaal zitten werken. BRAK is al zes maanden klaar, dus ondertussen zijn er nummers die gecreëerd worden, stilaan groeien en die sowieso ergens op een tweede project zullen staan. Dat zal er nog niet direct aankomen, maar ik kan de tracks al wel live spelen als ik wil. Het is altijd leuk om herkenbaar materiaal te horen op een festival, want daarvoor kom je, maar muziek horen die nog niet is uitgebracht, is minstens zo leuk.
Bijna nergens zijn muziekteksten zo van belang als in de hiphopwereld. Zeker als je ze goed verstaat, wat bij Jazz Brak het geval is, zijn ze vaak als poëzie om naar te luisteren. Daarom selecteerden wij vijf opvallende bars uit BRAK, om samen met de rapper dieper in te gaan op de betekenis erachter.
Uit “RONDE CIRKELS”
‘Dit was een leven vol met veel verwachting / 33, ik schrijf teksten op een lege parking’
Ik voel dat mensen mij vaak uitsluitend zien als artiest, die op grote podia staat te rappen, maar ik ben ook de persoon die ondertussen al 33 jaar is en alleen in de auto in de regen op een beat een tekst zit te schrijven. Dat is bijlange niet zo glamoureus en niet waar 18-jarigen aan denken als ze het willen maken. Die denken aan een bubbelbad, veel geld en een mooie auto, maar zien de keerzijde van het artiestenleven niet. De ochtend erna bijvoorbeeld, wanneer mijn dochter Isa keihard aan het wenen is, en ik denk: pfff, moet ik dat weer gaan oplossen…. Ik heb ook een gewoon leven waarin ik naar de winkel moet en mijn kinderen opvoedt. Drake heeft dan wel een kok in zijn huis, maar denkt soms ook: ik zal mijn eitje zelf wel bakken.
Als je wilt groeien en relevant wilt blijven, moet je gewoon eerlijk zijn. Dat is wat ik hier ook doe: rappen over hoe je leeft. Ik haalde pas twee jaar geleden mijn rijbewijs, omdat ik toen mijn dochter kreeg. Daarvoor had ik het niet nodig: in de straat van mijn ouders reed de tram en voor shows was ik standaard passagier bij mijn vrienden. Op deze plaat staat er dan plots ‘Als ik even weg moet, rij ik cirkels op de kleine ring’. Vier jaar terug had ik dat niet geschreven, want toen reed ik geen cirkels op de kleine ring. Ik nam de tram.
Uit “NI VOOR NIKS”
‘Het leven heeft een reden, wij zijn hier ni voor niks, dat geloof ik zo op mijn manier’
Ik geloof dat je veel zelf in de hand hebt. Je bent op de wereld gekomen om iets te doen. Volgens mij heeft iedereen op een bepaald moment een roeping, maar te weinig mensen doen er ook effectief iets mee. Velen denken: tof, maar ik doe het niet omdat ik mijn leven momenteel onder controle heb. Nee, soms moet je durven en tegen twijfels en stress ingaan. Als het niet lukt, gaat het niet, lukt het wel, des te beter. We zijn hier ‘ni voor niks’. Pas als je bijdraagt aan het grotere geheel, ben je er echt onderdeel van.
Uit “WIND EN GOLVEN”
‘Zij gaat nog een wereld zien, een wereld die te snel verandert / ik ga niks meer snappen / … / staar uzelf niet blind mijn kind, luister soms eens naar de wind’
Als ik terugkijk op hoeveel er veranderd is op vlak van technologie tussen het leven van mijn vader en mijn leven… Alles gaat veel te snel voor mijn pa, hij is niet meer mee hé. En je weet dat je dat in de toekomst ook niet meer zal zijn. Als mijn dochter dertig is, zullen er ook trends zijn waarvan ik denk: wat doe jij allemaal? En het gaat alleen nog maar zotter worden. Isa zal niet meer op vakantie gaan, maar in haar kamer een bril opzetten en het water aan haar voeten voelen. Ook wij gaan niet meer kunnen volgen. ‘Staar uzelf niet blind en luister soms eens naar de wind’ duidt op: houd je blik ruim genoeg en zoek soms eens de rust op. Blijf niet constant meelopen met de ratrace.
Uit “NU OF NOOIT”
‘Ik vind dit en ik vind dat, maar wat hebt gij daaraan?’
Met die lijn cijfer ik mezelf eigenlijk wat weg. Ik vind het heel tof om teksten te schrijven en ben blij dat ik de kans heb om ze met een publiek te delen, maar niet iedereen zit daarop te wachten. Het meeste genot ervaar ik als ik aan een tekst werk en twee zinnen elkaar heel mooi opvolgen. Het mooiste om te bereiken, is dat iemand die daarnaar luistert dat ook vindt. Ik schrijf iets in een bepaalde sfeer, maar luisteraars hebben elk hun eigen leven en interpreteren de teksten anders. Het is heel mooi dat mijn songs mensen raken vanuit hun eigen ervaringen, dat iemand die je totaal niet kent er zijn eigen interpretatie aan geeft. Als die dat dan ook nog eens goed vindt, is dat het mooiste cadeau dat je als artiest kunt krijgen, ook al heeft de luisteraar de track misschien niet helemaal opgevat zoals ik hem bedoelde.
Uit “NI VOOR NIKS”
‘STIKSTOF is de basis, ik ben solo niks’
Dat is een besef dat het zo is. Een jaar geleden zou ik tegen een wildvreemde zeggen: ‘Ik maak muziek’. ‘Hoe kan ik je vinden?’, vraagt hij zich dan af. Dan moest ik ‘van STIKSTOF’ zeggen, want Jazz Brak bestond niet op Spotify. Vervolgens zet die persoon STIKSTOF op en hoort hij iemand rappen. Vraagt hij: ‘Ah, dat ben jij?’, waarop ik antwoord: ‘Nee, dat is Zwangere Guy. Ik ben de nummer twee op dit nummer.’
Als je vandaag Jazz Brak opzoekt, ga je ondertussen al drie nummers vinden en binnenkort zelfs een volledig beeld krijgen van mijn muziek. Ondanks dat ik op bijvoorbeeld “GELE BLOKKEN” alle tekst voor mijn rekening neem, blijft er STIKSTOF – “GELE BLOKKEN” en niet Jazz Brak – “GELE BLOKKEN” staan. Tot op vandaag is Jazz Brak nog altijd niks; alles is begonnen met STIKSTOF en daardoor begin ik niet van nul.
Donderdag is het zover: de release. Wat staat er op de planning?
De dag zelf ga ik opstaan en genieten van de berichten die ik krijg. ’s Avonds staat er een diner gepland met iedereen die meewerkte aan de plaat. Een etentje met tien à twaalf vrienden, waarbij we klinken op het album. De 24ste ben ik de hele dag bij Coton Bleu, een kledingwinkel van een maat in Brussel, waar ik mijn merchandise verkoop en een signeersessie houd. De dag erna sta ik al in De Vooruit, op het showcasefestival Out The Frame, waar het album voor de eerste keer na release live wordt gebracht.
Jazz Brak staat zaterdag 25 maart op Out The Frame in Gent. Op 1 april volgt dan de uitverkochte albumreleaseparty in Vaartkapoen te Molenbeek. Ook het nieuwe Oostendse festival Push The Button, dat op 8 april doorgaat, boekte de Brusselaar, net als Couleur Café, waar hij op 24 juni op het programma staat.
Facebook / Instagram / Website
