Grandaddy kwam in het jaar 2000 in veel huishoudens binnen met The Sophtware Slump, een ondertussen vleesgeworden klassieker in de platenkast van menig indierockverzamelaar. Voor de verjaardag van die plaat bracht frontman Jason Lytle in 2020 al een piano-only versie uit van de elf fuzzy synthesizerliedjes. Gisteren waren wij getuige van het tweede deel van het verjaardagsproject van The Sophtware Slump. Lytle ruilde zijn Californische muzikanten in voor het nieuw samengestelde The Lost Machine Orchestra uit Frankrijk. Bijgestaan door de twaalf muzikanten die dat ensemble rijk is, bracht hij de succesvolle plaat uit 2000 naar Borgerhout voor een even succesvolle passage in De Roma.
Eenmansproject Malojian opende met een charmante act: intiem, Iers, maar ietwat eentonig zong Stevie Scullion akoestische folknummers uit zijn eerder jonge oeuvre. Meer dan eens lichtte hij de ontstaanscontext van zijn nummers toe. Zo is het vrolijke “Communion Girls” geënt op de allesoverheersende angst voor de IRA ten tijde van the Troubles in Ierland. In de nog niet zo gevulde hal stootten zijn woorden echter op de nog koude wanden en het geroezemoes van het toen schaarse publiek. Wanneer we vergelijken met de opgenomen versies van zijn nummers, wijten we het gebrek aan schwung in zijn set helemaal aan de omstandigheden en het gebrek aan bandleden – da’s dan misschien een idee voor volgende keer – want veel songs zijn gewoonweg leuk en zitten goed in elkaar. Dat Jason Lytle de productie van Malojians laatste album verzorgde, zal daar waarschijnlijk voor iets tussenzitten.
Binnenkomen doet Grandaddy vervolgens niet met “He’s Simple, He’s Dumb, He’s the Pilot”, het openingsnummer van de plaat die hier vanavond integraal gespeeld zou worden, maar met het experimentele “Sarah 5646766”, een rariteit uit een album waar de band mee op de proppen kwam tijdens hun The Sophtware Slump-tournee met Eliott Smith. De tongue-in-cheeck lyrics ‘It’s happiness that matters anyway’ zetten de avond zoet in. We zeggen nu wel Grandaddy, maar bedoelen dan eigenlijk Lytle en het twaalfkoppig orkest dat rond die eerste opgesteld staat – de oorspronkelijke bandleden mochten voor deze tour van thuis meekijken. Viool, klarinet en hoorn bekleedden de linkerflank; op rechts verdedigden gitaar, contrabas en warempel een extra zanger de eer van plaat. Drums en vibrafoon rezen op net achter Lytle en toonden zo mooi de twee kanten van het spectrum van het gros van de Grandaddy-liedjes.
Wanneer het ensemble na een kort welkomstwoord dan toch “He’s Simple, He’s Dumb, He’s the Pilot” inzet, markeert het publiek zichzelf direct als aanwezig; luid maar dankbaar. Het ietwat oudere publiek dat gisterenavond De Roma bevolkte zou enthousiast blijven tot aan (en na) de finale noot van de set. De band volgt de chronologie van de plaat en gaat verder met het vrolijke “Hewletts Daughter”. De herkenbare en bijna iconische stem van Lytle is de afgelopen twintig jaar niks veranderd, en vangt zo met gemak de verschillen met de nieuwe instrumentatie op gedurende de hele show. Op “The Crystal Lake”, een van de meest bekende en dansbare nummers van het album, zien we hoe het het orkest de schoenen van de studioversies overvloedig vult: de bleeps and bloops die zich een kronkelweg door het nummer banen worden in De Roma opgevangen door een violiste die dubbele shiften draait om de R2-D2-taal om te zetten in energetisch snaarwerk. Gisterenavond bleek dat dat laatste heus geen contradictio in terminis hoeft te zijn.
Een nummer als “Chartsengrafs”, een repetitieve vloed aan muziek van nog geen drie minuten lang, mocht als het van ons afhing nog ietsjes meer in grootsheid en gitaren gekleed gaan. Op plaat is dit lied een golf die je tsunamigewijs overspoelt en achteraf verweesd achterlaat. Gisteren was het eerder een weliswaar schone, maar kabbelende beek die zekerlijk niet uit zijn oevers trad. Luider, groter, meer: daar waren we tussen al het moois toch af en toe hongerig naar.
De enige keer dat Lytle en orkest een wijziging in de originele songvolgorde aanbrengen, is wanneer ze de songs die toebehoren aan de ‘Jed-saga’ verwerken tot een muzikale biografie van een kwartier die vier liedjes combineert tot één narratief (“Jed the Humanoid” en “Jeds Other Poem” van The Sophtware Slump en “Jeddy 3’s Poem” en “Jed the 4th” van andere albums). Middenin de supersong werken de muzikanten samen om het nakende einde van Jed de robot muzikaal voor te stellen. ‘This is the sound of a humanoid dying’, spreekt de frontman. Het spelplezier tijdens deze odyssee is leuk om naar te kijken en toont dat er ook veel leute achter de schermen te vinden was tijdens de voorbereidingen van de concertreeks.
Op Grandaddy’s debuutplaat Under the Western Freeway kon de band zich in 1992 al prima laten wegzetten als degelijke indierockers die zichzelf niet te serieus nemen. Met The Sophtware Slump verscherpten ze echter hun recept, en dat blijkt ook hier – zij het in een compleet ander en ietsjes braver jasje – nog steeds te werken en de tand des tijds te hebben doorstaan. Het einde van de plaat – met “Miner at the Dial-A-View” als uitschieter – gaat verder in deze mooie trant.
De bisnummers konden maar bescheiden bekoren. Nog eens van wal steken met klassieker “A.M. 180” of het nieuwere “Way We Won’t” (van Last Place uit 2017) had een mooier einde gebreid aan de mooie avond, but no cigar. Het waren eerder minder bekende nummers die hier hun opwachting vonden, en omdat Lytle zijn favoriete toonafstanden nu eenmaal in elk van zijn liedjes wilt binnenloodsen, begonnen de songs na de bis een beetje in elkaars vaarwater te verzanden. Vadere Grandaddy sloot de avond af met een persoonlijke traktatie van zijnentwege: het nieuwe “Happy Little Kid” dat, in tegenstelling tot de andere nummers uit de setlist, aan hemzelf als solo-artiest wordt toegeschreven. ‘Hoewel deze avond draait om achteruit kijken’, legt Lytle uit, ‘wil ik blijven groeien, vooruitgaan en nieuw materiaal maken.’
Borgerhout was blij om Grandaddy te hebben. Het was minstens mooi om te zien hoe de liefde voor The Sophtware Slump gedeeld werd door juichend publiek en bescheiden muzikanten, met Lytle op kop. Om de een of andere reden leent deze plaat zich ongelofelijk goed voor het vieren van nostalgie (zonder te hoeven inboeten aan tijdloosheid, so it seems), en de technische kunde plus warme omkadering van The Lost Machine Orchestra maakte van deze acte de présence eentje om week van te worden.
Er staan nog enkele dakloze Grandaddy-singles (zoals Bison on the Plains) te wachten op een volgende plaat. Waar en wanneer, en misschien vooral, onder welke bezetting, we die nieuwe plaat mogen verwachten, is for Lytle to know, maar voor ons to find out. Wij zijn alvast zeker dat de hongerige Antwerpenaren eender wat aan Lytles brein ontspringt, met open armen en luid geklap zullen opwachten.
Setlist:
Sarah 5646766
He’s Simple, He’s Dumb, He’s the Pilot
Hewletts Daughter
The Crystal Lake
Chartsengrafs
Underneath the Weeping Willow
Broken Household Appliance National Forest
Jed the Humanoid / Jed’s Other Poem (Beautiful Ground)
Miner at the Dial-A-View
So You’ll Aim Toward the Sky
E. Knievel Interlude (The Perils of Keeping it Real)
Lost On Yer Merry Way
Saddest Vacant Lot in All the World
This Is the Part
The Go in the Go-For-It
The Warming Sun
A Lost Machine
Happy Little Kid
