Ibrahim Maalouf @ De Roma: Wervelend trompetspektakel

Nadat het optreden van de Frans-Libanese trompettist Ibrahim Maalouf om gekende redenen enkele keren verplaatst werd, kon het nu alsnog ein-de-lijk doorgaan. En dan nog wel in een volledig uitverkochte Antwerpse De Roma. Overigens een wat kleinere, net iets bescheidenere concertzaal, als je weet dat Maalouf met gemak concertzalen als de Parijse Olympia of een stadion als Bercy probleemloos doet vollopen.

In de zomer speelt de jazztrompettist een set als headliner op Gent Jazz, maar momenteel ligt de focus op de huidige S3NS–tour, die hij her en der ook afwisselt met enkele concerten rond 40 Melodies. Dat geeft al aan hoe ontzettend productief Maalouf de laatste jaren is. Vanzelfsprekend met nieuwe muziekalbums (S3NS dus, kersplaat Petit Noel…). En voor het eerst is er nu ook een boekwerk beschikbaar in de vorm van Petite Philosophie De L’Improvisation; een fijn, maar klein boek over de nobele kunst van de improvisatie als levenskunst. Daarmee wordt inzichtelijk dat de trompettist niet enkel erg productief is, maar bovendien steeds vaker buiten de geijkte oevers treedt.

Maar goed: we kwamen natuurlijk voor de muziek. Die was, zoals ergens ook te verwachten viel, stééngoed. Maalouf live staat garant voor een uitzinnig feest waarin erg verschillende muziekstijlen en vaak uiteenlopende registers elkaar kruisen, en waar de filosofie van het improviseren aan de basis van alles ligt. Ibe, zoals velen hem kennen, houdt bovendien erg van variatie, zoals ook uit deze, alweer allerlei richtingen (jazz, pop, klassiek, latin/cuban…) uitwaaierende set bleek.

Eerste vaststelling bij aankomst: lange wachtrij. Niet eens zo gek daar De Roma al enkele tijd het bordje volledig uitverkocht mocht uithangen. Maar vooral ook: een ontzettend breed en divers publiek tekende op dit bijzondere concert aanwezig. Iets waar Maalouf zélf aan het eind van het optreden ook heel even naar verwees. Vrij geparafraseerd: ‘Wat me echt deugd doet is om te zien, is dat iedereen hier aanwezig is: jonge kinderen en ouders, (jonge en net iets oudere) koppeltjes, verschillend in leeftijd, geslacht, identiteit, voorkeuren.’

We keren graag terug naar het begin van het concert. Maalouf opende met de wat traag zijn geheimen prijsgevende titeltrack uit S3NS. Sobere, schuifelende percussie, een handvol dromerige blue notes op trompet en dan de langzame, wat voorzichtig aarzelende opbouw richting eerste hoogtepunt, eindigend bij een stevige-peper-aan-de-lontclimax die eerder aanleunt bij solide rock. Wat verderop: een in urban, latin en funk gedrenkt “Harlem” met Maalouf die vrijuit gebruik maakt van het hele podium en regelmatig de best grote blazerssectie aanduwt. Ook later viel sterk op hoezeer dit SN3S-project sterk drijft op zwoele, maar evenzeer vaak swingende Latijns-Amerikaanse muziek, zoals onder meer te horen viel tijdens “Cubians (Gebrayel)”.

Met het elfde album S3NS als visitekaartje dook hij vrijuit in zijn immer uitbreidende oeuvre. Heerlijk was het om te zien hoe hij de volledig volgelopen De Roma uit zijn hand liet eten. En dat door vast te houden aan enkele zeer specifieke ideeën, zoals variatie en improvisatie, maar misschien vooral: een goed verhaal. Dat de trompettist/componist/producent wereldwijd tourt, geeft immers aan dat diens muzikaal talent buiten kijf staat. Het is echter vooral in de manier waarop hij zich helemaal geeft als muzikant en verhalenverteller, dat diens concerten telkens weer uitmonden in een feest van jewelste.

Zo zocht hij met zijn soms best verschillende bochten nemende verhalen ook nu weer vaak de interactie met het publiek op, en betrok hij heel nadrukkelijk het publiek in de balkons. Ook zij: horen, rechtstaan en meegaan in de kwieke Latijns-Amerikaanse dansbaarheid van Maaloufs’ improvisaties en het op muzikaal vlak erg spannende bochtenwerk van zijn band (bewegen van links naar rechts én terug, van boven naar onder én terug – ook nog eens aangebracht met de nodige humor, nuances en relativering). De Roma werd vervolgens heel even een kolkende massa waarin het echt alle richtingen tegelijkertijd uit kon gaan.

Maalouf toonde zich een geboren entertainer die op muzikaal vlak echt alles onder controle had: neem de kleine portie loungy, spiritual jazz tijdens de intro van het alweer heerlijk breed uitwaaierende “Nomad Slang” die net als het intense, sensueel mooie “Beirut” (waarin hij een best groot risico nam door het aanwezige publiek de melodie over te laten nemen) slechts een van de vele hoogtepunten tijdens deze set bleken. Heel even lag de focus op diens intieme, melodieuze trompetwerk vooraleer vrij snel opnieuw over te gaan in een potente(re) rockbandmodus.

Het tekende ergens ook dit erg fraaie concert. Neem het uit Illusions geselecteerde “True Sorry”, waarin een eerder elegische intro langzamerhand aanzwelde tot een rocksong waarbij de muzikale verwijzingen naar de symfonische rock van Led Zeppelin niet langer meer te loochenen was. Ook elders bleek dit erg opmerkelijke contrast, zoals onder meer in het alweer erg memorabele “Red And Black Light”, waarbij de lichte, wat ijle pianomelodie wat neoklassiek aandeed om vervolgens via allerhande improvisaties gaandeweg wederom te stranden in bij vlagen verschroeiende, hevige (stadion)rock.

In de staart noteerden we nog de sensuele flirt tussen hiphop en klassiek in “Una Rosa Blanca”, met al improviserend ruimte voor enkele solospots van zijn muzikanten. Mooi ook om te zien dat aan het einde van het concert het publiek als reactie spontaan de door Maalouf eerder aangegeven vocale melodie terugkaatste. En dus konden Monsieur Ibe en zijn veelkoppige band niet anders dan nog een laatste toegift spelen. Nu, met een glimlach maakte hij duidelijk dat ze niet volledig onvoorbereid waren. Maalouf deelde het publiek mee hoe het recente overlijden van zijn net geen honderd jaar geworden grootmoeder hem trof. Aan haar droegen ze het wondermooie, aandoenlijke “Radio Magellanes” op.

Maalouf tekende in de Antwerpse De Roma voor een set die het publiek ruimschoots twee uur in bedwang nam zonder nauwelijks ergens te gaan vervelen of enige steken te laten vallen. Te zien op Gent Jazz als headliner op 7 juli.