Na wekenlang te hebben gedanst met de kaap van de dertig graden, omarmde het kwik de afgelopen dagen een shift in zijn bestaan. Een bij de haren getrokken vergelijking om aan te tonen dat er een nieuwe ‘pop girl summer’ aanbreekt, waarin zwoel felgroen plaats moet ruimen voor lichtere tinten. We zitten op een scharnierpunt: Charli xcx kan stilaan met de voeten omhoog gaan genieten op Ibiza, ze heeft de fakkel doorgegeven aan de volgende generatie. Addison Rae bracht met Addison een statement van een debuutplaat uit, Chappell Roan mag zich opmaken voor de allergrootste festivalpodia en ook Lorde is terug na een jarenlange afwezigheid. Nu, tussen ons gezegd en gezwegen, is het vooral dat laatste dat het potentieel heeft het meeste stof te doen oplaaien de komende maanden. De Nieuw-Zeelandse maakt al sinds haar zestiende(!) muziek die achteraf gezien eigenlijk nooit de status heeft verzilverd die het verdiende, maar ze lijkt nu wel eindelijk de popster te zijn (en worden) die we altijd al in haar zagen.
Een groot deel zit natuurlijk ook in de omstandigheden. Toen Ella Yelich O’Connor in 2013 doorbrak met single “Royals“, mocht ze nog niet eens legaal op de Lotto spelen. En ondanks dat ze het daaruit voortgevloeide album Pure Heroine op dat moment nog vooral zag als het eindresultaat van een hobbyproject dat ze na haar schooluren onderhield, staat het als geheel wel perfect zijn mannetje. De machine achter het meisje trad in werking en uit een soort rebellie volgde daar als reactie Melodrama uit. Het antwoord van een tiener die meer en meer begon te beseffen dat de wereld wilde dat dit haar leven werd en doordat ze nooit echt anders had geweten, meeging in dat verhaal. Het leverde een fantastische plaat op, dat wel, maar na de bijbehorende tour stortte de zangeres mentaal helemaal in. Het besef dat dit haar job zou worden, kwam harder binnen dan verwacht en zorgde ervoor dat Lorde zichzelf niet alleen in vraag begon te stellen, maar zich ook terugtrok in haar eigen cocon.
Een existentiële crisis die met Solar Power uiteindelijk een wat atypisch album in het hele verhaal opleverde. Geen grootse popbangers, maar veelal een verzameling goudgele liedjes die als dromerige ode aan de natuur moesten gelden. Interessant verhaal overigens ook hoe ze tot die beslissing kwam destijds en er zelfs tijdelijk voor naar Antarctica verhuisde. Dat we zo ondertussen al tweeënhalve alinea hebben besteed aan de hele geschiedenis van de Nieuw-Zeelandse als artieste, alvorens het nieuwe Virgin nog maar te hebben vermeld, is voor alle duidelijkheid ook gewoon nodig om het hele idee achter de plaat te begrijpen. Want het was door die zijsprong dat Lorde inzag wat ze echt wilde doen én wie ze echt was: popbangers maken. Als zichzelf. Een wedergeboorte!
Virgin is dan ook geen mis te verstane titel en heeft al zeker geen verkeerd te interpreteren albumcover. Virgin ís meer dan ooit waar de zangeres voor staat. Het schild dat ze als tiener opbouwde, heeft ze in deze plaat tot op de laatste steen afgebroken. Datwe op de hoes zelfs zonder schroom haar spiraaltje zien zitten, zegt natuurlijk al genoeg. En dat trekt meteen ook de lijn richting die andere grote thematiek van de langspeler: wie wil Lorde nu eigenlijk zijn? ‘Some days I’m a woman, some days I’m a man’, zingt ze bijvoorbeeld al in openingsnummer “Hammer“, waarmee ze meteen de verwijding van het idee rond haar gender in de groep gooit. De verknipte hakkels elektronica van Jim-E Stack (o.a. Bon Iver, Caroline Polachek) zorgen daarbij voor een gevoel van euforische bevrijding. Een ode aan chaos en verlangen, voortkomend uit een zenuwinzinking na een break-up. Actie-reactie, want doordat het nummer eindigt met het zinnetje ‘I might have been born again’, gooit Lorde meteen – op dat moment weliswaar als subtiele foreshadowing – alle kaarten op tafel.
Wat daarna volgt, is een intense reis doorheen de jaren post-Solar Power. Ervaringen uit naar eigen zeggen de beste jaren van haar leven, waarin Lorde uit een dal kroop om nu op haar zelfverzekerdste punt ooit te zijn. Dat “What Was That” in dat opzicht de single van de terugkeer moest zijn, stond achteraf gezien in de sterren geschreven. Op muzikaal vlak een combinatie van al haar voorgangers, tekstueel het besef beter af te zijn zonder. Dat daar nog een vleugje zomerhit aan werd toegevoegd, toont aan waarom Washington Square Park moest worden afgezet bij de release. Dat terzijde bleek in dat eerdergenoemd besef pijn nodig te zijn om te inzicht te komen. “Shapeshifter” werd zo een verdoken sneer naar die niet nader genoemde ex-geliefde; eentje waarin op een duistere manier en over een naar op drum-‘n-bass neigende beat (en met herwerkte contrabas) vrede wordt genomen met het verlies. ‘Tonight I just wanna fall’, zingt Lorde, doelend op het vallen van het voetstuk waarop de persoon in kwestie haar had geplaatst, net omdat ze zich daar niet thuis voelde. Omdat ze niet de persoon kon zijn die ze wilde zijn. Een van haar beste creaties, zonder meer.
Een “Favourite Daughter” trekt die lijn iets minder subtiel door, daar de Nieuw-Zeelandse hier het aantal bochten waarin ze zich moet wringen om ook maar een beetje genoeg te zijn voor de persoon in kwestie aankaart. Ze is een actrice die perfect haar rol speelt in een donker zomerse synthpopsong, met vooral de nadruk op die zeven laatste lettertjes. Virgin bevindt zich in dat opzicht soms namelijk iets te nadrukkelijk binnen de grenzen van de makkelijkere popmuziek, al moet daarnaast ook gezegd dat het album na verloop van tijd op ons groeit. En vooral dat de teksten en thematieken heel veel goedmaken. Een “Broken Glass” zouden we op het eerste gehoor ook gewoon als een aangenaam poplied met een knipoog naar Robyn kunnen beschouwen, maar er bleek uiteindelijk een jarenlang verwerkingsproces aan vooraf te gaan. Lorde spiegelde haar zenuwinzinking aan haar lichaam, met een eetstoornis tot gevolg; eentje waar ze de ernst nu in ziet en de spiegel voor kan kapotslaan.
‘Je kan mensen onmogelijk raken als je in eerste instantie al niet zelf alle moeite van de wereld moet doen om je persoonlijke ervaringen op papier te krijgen’, zei Lorde in de aanloop naar Virgin, doelend op het idee dat de zangeres dus écht alles op tafel legt. Dat idee groeide overigens eenmaal ze besloot te stoppen met anticonceptie, wat (lees: het stoppen) volgens haar meteen ook de ‘beste drug was die ze ooit nam’, net doordat ze zich terug echt mens begon te voelen. “Clearblue” is in dat verhaal ook datgene wat de titel doet vermoeden: een ode aan de zwangerschapstest. Weliswaar iets genuanceerder, daar het instrumentloze nummer eerder neigt naar de rush van paniek na onbeschermde seks – en dus ondanks de kille ondertoon toch ook enorm hartverwarmend aanvoelt. Omdat het gloeit.
En dat is een verdienste die enkel Lorde kan lappen, om zo’n eerlijke en – om het met haar synesthetische woorden te zeggen – doorzichtig melkwitte plaat, toch te laten gloeien. Een “Man Of The Year” deed dat bijvoorbeeld al door zijn combinatie tussen zinderende elektronica en een intense tekst, maar dat gevoel schemert nog iets nadrukkelijker door in afsluitend tweeluik “If She Could See Me Now” / “David”. Eerstgenoemde zou binnen het geheel zomaar eens kunnen uitgroeien tot het nummer van de plaat, net omdat het een eerste stap is in het finaliseren van Lordes carrièrecirkel tout court. Dramatisch, met bloeiende stukken binnen stroomversnellingen, maar met vooral een prachtige betekenis: als een jongere versie de zangeres nu zou zien, dan zou ze trots zijn. Een idee dat nog even blijft nazinderen in het daaropvolgende “David” en zo meteen ook een antwoord biedt op het daar aan voorafgaande “Current Affairs”. Je mag je eigen grenzen stellen; sterker nog, je moet voor jezelf opkomen. Dat ze in dat nummer zelfs schijnbaar bijna misbruikt werd in haar relatie, tot ze zich niet meer zichzelf voelde en er iets aan deed. Ook dat is de wedergeboorte die Virgin weerspiegelt.
Ondanks dat “GRWM” het minste nummer van de plaat is, is de boodschap misschien wel de sterkste. Lorde heeft gevonden wie ze wil zijn. Een ‘grown woman’, harder, ruwer en zelfverzekerder. Dat dit ook het laatste nummer zou zijn dat ze afwerkte in de aanloop naar de release, bevestigt alleen maar haar statement dat het leven enkel betert eenmaal je de 26 bent gepasseerd. Dat de dingen nadrukkelijker op hun plaats beginnen vallen en dat je met luisteren naar je lichaam al stuk verder raakt dan je in eerste instantie zou denken. En dat is iets dat Lorde klaarblijkelijk heeft gedaan. Soms moet je falen om te beseffen waar je mee bezig bent. Soms moeten dingen fout gaan om te weten wat er juist is.
Solar Power zal altijd een speciaal plekje in zowel het hart van de zangeres als de diehard fans hebben, maar het bracht beide partijen wel samen bij dezelfde conclusie: Lorde functioneert het best als ze helemaal zichzelf kan zijn. Ironisch genoeg besefte ze nu dat die zoektocht al veel langer bezig is dan ze zich kon herinneren, want al op haar veertiende maakte ze van het mannelijke woord ‘Lord’ iets vrouwelijks door er een ‘e’ aan toe te voegen. De antwoorden op je diepste vragen zaten altijd al verstopt in je eigen lichaam, je moet er gewoon naar leren luisteren. En dan vallen heel veel ontbrekende puzzelstukjes vaak zo al op hun plek. Wie je wil zijn doet er uiteindelijk ook niet zo heel veel toe, het gaat erom waar je voor staat, en dat je in dat opzicht vooral liefde en aandacht hebt voor jezelf. De reis is belangrijker dan de eindbestemming. En dan volgt de wedergeboorte vanzelf.
Op 27 november staat Lorde in een uitverkocht Vorst Nationaal.
Ontdek “If She Could See Me Now”, ons favoriete nummer van Virgin in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
