Na jarenlange twijfel of hij zijn solocarrière wel wou opstarten, heeft JAZZ BRAK de smaak te pakken. In maart vorig jaar maakte hij met BRAK zijn debuut, en twee festivalzomers vol dubbele boekingen als soloartiest en als lid van STIKSTOF later is er al opvolger AUTOFOCUS. Het leven gaat hard voor de man uit Molenbeek. Tussendoor heeft hij ook nog eens de handen vol met zijn twee jonge kinderen en een fotoboek dat volop in ontwikkeling is. Zijn nieuwe obsessie met fotografie diende meteen ook als inspiratiebron voor de titel van zijn tweede album. Zichzelf helemaal heruitvinden zat er in de korte periode tussen de albums uiteraard niet in: JAZZ BRAK is nog even rauw, even poëtisch en even Brussels.
Opener “DRAAK OP DE BACKPIECE” blaast met een bom van een beat meteen de deuren uit zijn hengsels, terwijl Brak met een vlammende flow alles wat nog rechtstaat vakkundig in de as legt. Een alumni van de STIKSTOF-school, magna cum laude, moet je niet meer leren hoe je een nummer in de fik steekt. De toon lijkt gezet, maar de sfeer keert op “2024” al meteen volledig om. Op AUTOFOCUS kijkt Jasper De Ridder vooral naar binnen, naar zichzelf, naar zijn kinderen, naar zijn relatie met zijn stad. We krijgen vooral ingetogen tracks, de agressie van “DRAAK OP DE BACKPIECE” is een uitzondering op de regel.
In tegenstelling tot debuutplaat BRAK, waar zijn eigen ontwikkeling en stem als rapper centraal stond en enkel STIKSTOF-partners Zwangere Guy en Astrofisiks mee mochten komen doen, verzamelde JAZZ BRAK voor deze opvolger een mooie equipe aan features. Niet dat hij ze ver ging zoeken. Alle rappers die een bijdrage leveren aan AUTOFOCUS komen – hoe kan het ook anders – uit de Brusselse scene. De eerste gastrol is weggelegd voor Peet, een derde van rapgroep Le 77, die muzikale adempauze “K.O.” het beste refrein van de plaat schenkt.
Dit overlaten aan de gasten is een goeie zet, want Brak worstelt zelf bijna het hele album met zijn hooks. De refreinen die hij zelf brengt, zijn er van een volbloed rapper die beseft dat een hook soms nodig is, maar ze zijn te hoekig, te lijvig. Als de features dit overnemen, loopt het meestal beter. “K.O.” is met voorsprong het meest catchy nummer van de plaat en Roméo Elvis lijkt op “Pro Slide” eerder gastheer dan genodigde, met een beat die hem op het lijf geschreven is. De voormalige koning van de Brusselse rap moet je niet meer leren hoe je een hook moet schrijven – zie “Lenita” of “Soleil” – en hij neemt Brak hier met succes bij de hand. Ere wie ere toekomt: de juiste persoon uitnodigen voor een track is niet makkelijk, maar de uitstekende keuzes die AUTOFOCUS maakt, laten het wel zo lijken. Cartoonesk stuiteren? Even Roméo bellen. Een grauwe straatbeat? Doorgestuurd naar Absolem. Melancholisch mijmeren? Emee staat al in de booth.
Nu, niet elke samenwerking is even succesvol. “TERUG” met Brusselse raplegende Gandhi – vraag het maar aan Damso als je hem niet kent – verzwelgt ondanks sterke teksten van beide rappers in zijn eigen melodrama. De lijvige verses volstaan helaas niet om het kleffe pianogeklater en het overmatig dramatische koorgezang uit te wissen, met als eindresultaat een track als een kunstmatige plensbui, een filmscène waarin de regen net te hard en net te toevallig neerkomt. En zo zijn er nog wel wat productionele tegenvallers. “64 BARS” lijkt op te bouwen naar een knallende beatswitch – ‘Niemand is hier klaar als de beat gaat droppen / hang back’, belooft BRAK nog in het eerste deel – maar als die drop dan komt, brengt die nauwelijks meer energie dan de licht onheilspellende beat waar we mee begonnen. Verder wordt er iets te veel uit hetzelfde vaatje getapt. Onder andere “2024”, “64 BARS” en “GRIJS” zijn allemaal uit een bouwpakket gemaakt: met een piano, een achteroverleunende drumloop en wat opvulsel wordt er meermaals een gelijkaardige beat in mekaar geknutseld. Meer muzikale variatie had AUTOFOCUS deugd gedaan, want vooral tegen het einde van de plaat vloeien de nummers zonder zich nog sterk te onderscheiden in elkaar over.
Die karrenvracht aan features ten spijt, steekt er tussen al dat Brussels geweld uiteindelijk maar één bovenuit. JAZZ BRAK heeft een stem als een donderslag en een verslaving aan een stad waar het altijd lijkt te onweren. AUTOFOCUS is, nog meer dan debuut BRAK, een bloemlezing van observaties van een straatfilosoof die al zijn gasten op tekstueel vlak het nakijken geeft. Maar Brussel is de essentie van JAZZ BRAK, van de mens en van de artiest, het is zijn muze die hem tot geweldige teksten aanzet. ‘Brussel blijft de basis, dat verandert niet / ook al zou ik ver verhuizen denk niet dat ik anders zie / ik kijk naar buiten, naar de achterkant van huizen / ik zie de zee in duizend stukken door de druppels op de ruiten’, rapt hij op “TERUG”. Die eerste bar echoot expliciet ook door “SABLES MOUVANTS”, maar doet dat impliciet eigenlijk door het volledige album. Tegelijk spaart hij zijn stad niet, vooral niet in de deprimerende knipsels uit het dagelijks leven die hij uitspreidt op “2024”.
Beelden van speed in buggy’s, van zeven mensen die samen in een kelder leven – een bar die rechtstreeks uit zijn eigen straat komt – van overvallen en kinderen met machetes. De rauwe realiteit die BRAK naar voor brengt, doet je twijfelen of Brussel toch niet die ‘hellhole’ is waar Trump in 2017 nog over sprak. Zoals hij de stad beschrijft, doet niemand het. Maar tegelijk kunnen we ons niet van de indruk ontdoen dat we dit al eerder van hem hebben gehoord. De verstrengeling tussen de rapper en zijn stad kan als luisteraar soms verstikkend werken: zelfs als hij op “2064” mijmert over hoe hij in het buitenland woont, is de blik nog steeds op Brussel gericht. Laat hem ervan loskoppelen en we zijn een unieke artiest armer. De een lijkt niet meer zonder de ander te kunnen.
Met AUTOFOCUS levert JAZZ BRAK een zoveelste adelbrief af voor de nog steeds bloeiende Brusselse hiphopscene en bewijst hij ten tweede male dat hij ook zonder Zwangere Guy en Astrofisiks zijn mannetje kan staan. In het schetsen van zijn thuisstad staat hij op eenzame hoogte, maar hij kleurt op zijn tweede album vooral binnen zijn eigen lijntjes. Het heeft alles wat je van hem mag verwachten: donkere beats met bars over Brussel, met bars over rappen, met bars over JAZZ BRAK. Mogen we volgende keer misschien nog iets meer verwachten?
Facebook / Instagram / Website / TikTok
Ontdek “K.O.”, ons favoriete nummer van AUTOFOCUS, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.