Stel je voor dat de pandemie dit jaar niet betert, maar dat nieuwe mutaties onze ziekenhuizen overmeesteren en het openbaar leven definitief lamleggen. Extreemrechts wint alle verkiezingen en de Europese Unie valt uit elkaar. Het Belt and Road Initiative onder leiding van Xi Jinping maakt van alle liberale natiestaten Chinese slaven doordat ze hun schulden niet kunnen afbetalen. Iraanse hackers leggen het wereldwijde web plat. Door de opwarming van de aarde zinken alle kuststeden in de oceaan, met een miljard vluchtelingen tot gevolg. Mislukte oogsten en waterschaarste leiden tot hongersnood en talloze conflicten, elk goed voor nog een miljard slachtoffers. Geen enkele overheid houdt stand en de maatschappij als zodanig annuleert zichzelf. In deze context beginnen de overlevenden met volle moed opnieuw tussen de ruïnes en assen van het verleden.
G_d’s Pee AT STATE’S END! van Godspeed You! Black Emperor is de bandopname van een dergelijk post-apocalyptisch visioen. Tussen de klanken van verdoemenis weergalmt het klokkenspel van de hoop. Het album laat je verlangen naar de aanblik van totale anarchie. Dit Canadese collectief is natuurlijk al langer uit een apart hout gesneden. Na haar oprichting in 1994, vond de revolutionaire postrockband al snel een stijl, zonder zanger, zonder leider, zonder interviews, zonder persfoto’s en zonder rockposes. In plaats van lyrics zijn hun albums voorzien van een manifest, al is het dit keer eerder een oorlogsverklaring: ‘This record is about waiting for the end. All current forms of governance are failed. This record is all about us waiting for the beginning and is informed by the following demands: Empty the prisons. Take power from the police and give it to the neighbourhoods that they terrorise. End the forever wars and all other forms of imperialism. Tax the rich until they’re impoverished. Much love to all the other lost and lovely ones, these are death-times and our side has to win.’
Op 2 maart postte het mysterieuze collectief een teaser van een minuut, een stukje uit de opener “A Military Alphabet (five eyes all blind) (4521.0kHz 6730.0kHz 4109.09kHz) / Job’s Lament / First of the Last Glaciers / where we break how we shine (Rockets for Mary)”. Met zo’n titels pleeg je als band commerciële zelfmoord, maar Godspeed You! Black Emperor doorstaat de tand des tijds door weer een mastodont van een album te lossen. De vinylversie bestaat daarom uit een 12 inch lp en een 10 inch plaat. Op Spotify zijn de nummers echter opgesplitst, opletten dus met je shuffleknop. Vorige zaterdag, op 27 maart, streamden de Canadezen al eens hun volledige werk, vergezeld met een zestienmillimeterprojectie van Karl Lemieux and Philippe Leonard. Tijdens liveshows worden dergelijke videos wel vaker gebruikt, maar het was de eerste keer dat ze deze zelf op het web gooiden.
G_d’s Pee AT STATE’S END! bestaat uit twee indrukwekkende epossen van elk twintig minuten, afgewisseld met twee nummers van een gebruikelijkere lengte. Daarmee lijkt het een exacte kopie van de setlist van Allelujah! Don’t Bend! Ascend!, het comebackalbum uit 2012 na een breakup van een klein decennium. Ook muzikaal is het een return to form, gezien de twee albums ertussen draaierig en richtingloos overkwamen. Deze plaat is een even goede introductie in de magische wereld van Godspeed als de klassiekers. Net als ten tijde van de dotcombubbel kan het heel zuiverend werken om je afleidende technologie even uit te zetten en je over te geven aan de atmosferische grillen van deze buitenbeentjes. Laat je overweldigen door serene dynamieken, wisselende intensiteit, rijzende crescendo’s en sonische chaos.
Onze reis door de vreugdevolle herrie begint dreigend met militaire veldopnames en nerveus computergepling. Daarna gaat de vredesduif vliegen onder begeleiding van gitaardrones, ontspannende cellos en zoemende contrabassen. De progressie neemt al snel een bezwerende wending aan. Met marcheerdrums, violen en orgels zoekt de krommeklankencolonne meer en meer de geluidsmuur op. Voor het geluidsveld volledig verschroeid is, hergroepeert de zwerm zich op een melancholisch tussenniveau. Zo speelt de band slim spel tussen provocatie en vrede. We eindigen met kanonnen en vogelgetjilp. “Fire at Static Valley” geeft ons de indruk dat de strijd gestreden is en we de ravage op het slagveld kunnen opmeten. Echter rijst een dissonante onweerswolk van galm op uit de as, die ons voorbereidt op de apotheose.
De typografische gruwel van ““GOVERNMENT CAME” (9980.0kHz 3617.1kHz 4521.0 kHz) / Cliffs Gaze / cliffs’ gaze at empty waters’ rise / ASHES TO SEA or NEARER TO THEE [19:48]” staat in schril contrast met de schoonheid van sommige momenten in het nummer. Wiegende gitaarlijnen en snikkende violen betreuren hun onomkeerbare lotsbestemming. De drums slaan een versnelling hoger en de feedbackfilter ontploft. Opnieuw daalt de rook over het front en blijven we in de war achter. In de veertiende minuut scheert een epische gitaarriff over de zee van noise, een fonkeling die het licht aan het einde van de tunnel aankondigt. Strijkers, klokkenspellen en kerkklokken ontwaken en smelten samen in een orgie van geluid. De hymne klinkt zo warm dat ze staal kan doen smelten.
Muzikaal gezien overtreft Godspeed You! Black Emperor zichzelf echter niet. De extreem lange climaxopbouw is heel mooi, maar kan net geen tranen beroeren. G_d’s Pee AT STATE’S END! lijkt evenveel een hyperactuele brok linkse maatschappijkritiek als een zelfhulpboek voor zelftranscendentie. Het wil de malaise van de laatste jaren (vooral in de Angelsaksische wereld) radicaal accepteren en naar de toekomst kijken. Door zich eerst te doordrenken in diepe krochten van duisternis en geleidelijk aan grandioos tevoorschijn te komen en de hemel open te breken, brengen de Canadezen een hypnotische catharsis teweeg. Dat kan je van hun klassieke albums zeker ook zeggen, en in die zin zijn de Canadezen dan ook terug op het niveau van tien of twintig jaar geleden!
