InterviewsUitgelicht

Interview SCHNTZL: ‘Een kettingreactie bevroren in muziek’

© Jelle Martens

Casper Van De Velde en Hendrik Lasure vormen het jazzende en niet-vleesgerelateerde SCHNTZL. De twee Belgen brachten een poosje geleden hun schitterende album Catwalk uit en terwijl we binnen blijven mijmeren, is het werkelijk het ideale moment om weg te dromen op deze release van eigen bodem. Ontdek hier de roots van SCHNTZL, het tot stand komen van Catwalk en het belang van opstijgen.

Laten we beginnen bij het begin: vanwaar komt jullie bandnaam nu eigenlijk?

Casper: Dat was jaren geleden een mopje en nu houden we dat gewoon vast.

Hendrik: Het ontstond omwille van de nonsens. Natuurlijk, als je een grap als bandnaam gebruikt, krijgt het wel een soort gewichtigheid. Eigenlijk is het belangrijkste dat de naam een klank is die op zich staat en dat mensen hopelijk niet meer aan de lap vlees denken.

Casper: Dat is het handige aan het weglaten van de klinkers. Daardoor wordt het ook een online zoekterm, in plaats van constant uit te komen op vleesgerichte dingen.

Hendrik: Het is de bedoeling dat het zijn betekenis net verliest. Zo zal dat ook geweest zijn bij The Beatles of The Rolling Stones. Daarbij begin je ook niet na te denken over rollende stenen terwijl je naar de muziek luistert.

Hoe zijn jullie samen muziek beginnen maken en waar mengen Ruben De Maesschalck en Vitja Pauwels zich in de mix?

Casper: Hendrik en ik kennen elkaar van jongerenmuziekstages in de zomer, waarna we contact hielden en muziek begonnen maken. Veel later leerde ik Vitja kennen in het conservatorium van Antwerpen.

Hendrik: Het is helemaal niet zo dat Vitja en Ruben zich gemengd hebben met ons. Casper had een band met Vitja en Ruben (nvdr: Bombataz), waar ik niets mee te maken had, maar wel fan van was.

Casper: Vervolgens hebben we Hendrik bij Bombataz gevraagd, omdat we graag synths wilden. Uiteindelijk zijn we allemaal muzikale vrienden geworden, waardoor alles een beetje in elkaar overvloeide. Zo vroegen we Vitja bijvoorbeeld eens om gitaar te spelen op “waterlander” van onze vorige ep.

Hendrik: Zowel Ruben als Vitja mogen meespelen, maar als wij de muziek bedacht hebben, blijft het nog steeds SCHNTZL. Het is dan ook een gans andere esthetiek.

Gebeurt het soms dat je schrijft met de intentie om iets voor SCHNTZL te creëren en dan merkt dat het beter past bij een ander project?

Casper: Je voelt dat wel. En wanneer het dan toch gebeurt, denk ik dat het soms ook leuk kan zijn om het net niet door te sluizen. Zo hadden we een nummer gemaakt dat redelijk funky en disco aanvoelde; in plaats van dat naar Bombataz door te schuiven, was het net spannend om er eens iets anders mee te doen.

Hendrik: Meestal gebeurt dat niet. Als we met twee muziek maken voor SCHNTZL, is het uitgangspunt helemaal anders. We hebben een bepaald soort muziek voor ogen.

Wil dat zeggen dat jullie schrijfproces eerder beredeneerd is?

Hendrik: Het vertrekpunt is altijd improvisatie, dus zeer beredeneerd is het niet. Wel hebben we een soort klankwereld in gedachten. Zogezegd gebeurt alles vrij, maar uiteindelijk situeert zich dat allemaal binnen een kader, dat onbesproken blijft aangezien we gewoonweg aanvoelen wat onze smaak is. We improviseren dus, maar dan binnen een vrij strikt kader.

Hoe weet je tijdens het improviseren welke elementen bruikbaar zijn?

Casper: Meestal nemen we alles op, maar je voelt dat ook gewoon.

Hendrik: We zijn altijd op zoek naar iets concreet, wat misschien wel bijna het tegenovergestelde is van ‘echt’ geïmproviseerde muziek… Het komt erop neer dat we direct een soort songstructuur of een basis voor de sfeer proberen te vinden. Improviseren is bij ons meteen zoeken naar materiaal voor de song. Vanaf er dan iets goed klinkt, herhalen we dat en variëren we erop.

Casper: Bij improvisatie duikt er telkens een zekere spanning op wanneer je voelt dat er iets aan gebeuren is. Wanneer je dat reproduceert, is het gevoel van de verrassing weg. De kunst is dan om dat cruciale goed te omkaderen, te conserveren of te kunnen vastgrijpen om dan daarrond te bouwen.

Hendrik: Inderdaad. Het gaat erom de essentie vast te pakken en tegelijk te zorgen dat er nog ruimte overblijft voor vrijheid wanneer we het uitvoeren.

In hoeverre zijn jullie nummers dan uitgeschreven?

Casper: Op papier? Niets. Maar de dingen die we belangrijk vinden voor de nummers zijn wel in ons hoofd vastgelegd.

Hendrik: Dat varieert ook per nummer. Er zijn een paar nummers die volledig vastliggen, zoals “tujiko”. Dat bestaat uit een patroon en een groove, waarop niet gevarieerd wordt.

Casper: Anderzijds is er ook een nummer dat als het ware een halve melodie heeft, die we helemaal vrij invullen.

Heeft die aanpak een effect op jullie opnameproces?

Hendrik: De setting is altijd anders, in de zin dat onze producer Koen Gisen niet met afgescheiden ruimtes werkt. Daardoor zit de drum bijvoorbeeld in de pianomicro’s, maar om dat ietwat te reguleren moet de ruimte tactisch ingedeeld zijn. Dat resulteert in het onhandig gepositioneerd zitten ten opzichte van elkaar en het moeten wennen aan de klank.

Casper: Het is inderdaad niet zo comfortabel. Wanneer je dan toekomt, spelen we even los. Vervolgens nemen we een drietal versies van een nummer op en wordt er daaruit gekozen. Anders heb je na een tijd zoveel versies van een nummer. Je kan op zoek gaan naar een perfecte take waarin alles klopt, maar…

Hendrik: … Dat is totaal niet waarnaar je op zoek bent in goeie muziek, toch? Wanneer iemand bijvoorbeeld een blaasinstrument bespeelt en op een bepaald moment super vals klinkt, kunnen mensen daar echt van genieten op een opname. Maar zoiets is heel moeilijk bij jezelf. Koen heeft ons erbij geholpen zo’n gebeurtenis, die een tikkeltje off the hook is, net te waarderen.

Casper: Wanneer je iets uitbrengt, ga je er hoe dan ook vanuit dat er gereflecteerd werd en alles een keuze is geweest. Als er een valse noot in die take zit of er iets anders opvallends gebeurt, en je laat het erin, dan wordt het nog specialer omdat het bewust behouden bleef.

Hendrik: Zo wordt het ook nog meer een momentopname. Als er zo’n gebeurtenis voorvalt, reageert de rest daarop – ook al zijn we in SCHNTZL maar met twee. Die kettingreactie zit dan bevroren in de muziek. Wanneer je opnieuw luistert, kan die spanning opnieuw opduiken en dàt is waar wij naar op zoek zijn in een take.

Werken jullie bij andere projecten met dezelfde insteek?

Hendrik: Ik denk dat we dat bij SCHNTZL het meest van al doen. In Warm Bad zijn er veel meer rollen te spelen, waardoor we eerder gegaan zijn voor het uitvoeren van wat we in gedachten hadden.

Casper: Bij Bombataz’ vorige ep hebben we alles laag per laag opgebouwd, maar ook niet tot in den treure. Die mindset zit erin.

Hendrik: We nemen vrede met wat er gebeurt en staan open voor nieuwigheden in plaats van ons blind te staren en iets te willen afvinken. Het doel is volgens mij altijd om door het geprul uiteindelijk op iets anders uit te komen.

Casper: Maar door dat streven blijf je wel produceren.

Welke invloed heeft het improvisatieaspect op jullie liveshows?

Casper: Iets live op een podium voor een publiek brengen is een heel andere ervaring dan wanneer je met twee of drie in de studio zit. Je bent iets aan het geven en samen aan het creëren, dus een gevoel van stress is sowieso aanwezig.

Hendrik: Het hangt af van de situatie en ik denk ook dat we daar allebei lichtjes anders mee omgaan. De laatste keer dat we een SCHNTZL-concert deden, merkte ik dat ik wat bang was van de vrijheid. Dan hou ik me sneller vast aan composities die we hebben, omdat ik daar heel tevreden van ben en blij ben om die te kunnen tonen.

Casper: Ik kan het zo nu en dan ook helemaal niet voelen, waardoor het lijkt of we simpelweg iets aan het reproduceren zijn. Het gaat ook wat om het geloven in de muziek. Hoe vaak je het ook speelt, het komt neer op denken: ‘Ik vind dit goed en jullie vast ook, want je komt kijken, en dat zal het dan zijn.’

Nu klinkt het als een soort overtuigingsproces.

Casper: Ja, dat is het soms wel. Muziek maken is iets onzeker en kwetsbaar. Me dan zomaar even voor zoveel mensen plaatsen, dat is niet vanzelfsprekend. Daar gaan telkens veel gedachten over.

Hendrik: Doordat we zoveel vrijheid laten in bepaalde stukken, zal het de ene keer beter zijn en de andere keer minder. Dat is eigen aan de natuur van het ding, denk ik. Dat is dan ook het risico en tegelijk de reden waarom we dit graag doen. Soms kunnen we daardoor echt opstijgen en daar moet je voor gaan.

Wanneer zijn jullie zelf tevreden van een optreden?

Casper: Dat is zo gevoelsmatig…

Hendrik: Ik weet hoe het voelt, maar het is moeilijk om uit te leggen. Ik denk dat het te maken heeft met het gevoel dat we zijn opgestegen en niet zomaar daar waren. Dat doet me denken aan de filosofieles, waarin ze zeiden dat alleen het transcendentale transcendentaal is. Je kan erover nadenken, maar je moet er uiteindelijk gewoon voor openstaan. Zo kan je goed in vorm zijn en een perfect concert spelen, maar toch niet het gevoel hebben dat er iets gebeurd is. We weten niet exact waar dat aan ligt, maar dat is misschien net het mooie eraan. In opnames is dat ook zo: ik kan ontroerd zijn door iets, terwijl het heel moeilijk is om de vinger erop te leggen waardoor dat nu precies komt. En dat is nu net het probleem van deze vraag. (lacht)

Casper: Er is ook vaak een verschil tussen hoe het publiek een optreden heeft ervaren en hoe wij erop terugblikken. Als het voor mij niet goed voelde, zat ik te veel in mijn hoofd. Vanaf we daarover raken, dan kunnen we gaan opstijgen, hé. (lacht)

Hendrik: Dat is inderdaad een constante. In je hoofd zitten is eigenlijk het constant beoordelen van wat je aan het doen bent: ‘Wat gaan ze daar van denken?’ of ‘Dit akkoord echt zó, serieus?’.

Waarom is Catwalk de naam van het nieuwe album geworden?

Casper: (denkt na) Klinkt goed! Ik vind het zowel schattig als catchy klinken.

Hendrik: Er zit ook wat kitsch in, iets diva-achtig.

Casper: De link is natuurlijk heel sterk, omdat alle tracktitels een naam zijn.

Hendrik: We waren op zoek naar een soort van verzamelnaam. Onze eerste plaat heette SCHNTZL, dus daar hebben we de vraag gewoon ontweken. De tweede heette paper, wind, waarmee we een poëtisch, vaag sfeertje neerzetten. Nu wilden we echt iets doen dat hout snijdt.

Hoe zouden jullie zelf de lijn van Catwalk omschrijven?

Casper: De nummers op zich zijn telkens kleine wereldjes of decors met een heel ander klankenpalet.

Hendrik: Het album is een opeenvolging van sferen. Op een manier waardoor de overgangen vanzelfsprekend aanvoelen, maar ook verrassen à la: ‘Amai, nu die sfeer daartegen kletsen, dat is straf!’ Misschien is het te vergelijken met een stilistische film, waarin je heel uiteenlopende scènes hebt met telkens andere decors, die toch heel goed bij elkaar passen. Een soort film zonder narratief, maar gewoon met stijl. Dat is ons doel, hé.

Casper: Dat alles ook gebaseerd op verschillende parameters. Zo is er eens een traag nummer, opgevolgd door een song met net iets meer tempo, een andere pianoklank of een afwisseling tussen iets veel grootser en kleiner…

Hendrik: Uiteindelijk proberen we de plaat te behandelen als één structuur. De nummers moeten goed op elkaar volgen, zodanig dat het album aanvoelt als een ritje.

Tot slot: er loopt heel wat talent rond in de Belgische jazzscène. Wie willen jullie graag eens aan het werk zien?

Hendrik: Ik wil graag Ottla gaan kijken. Er zijn veel goede dingen, maar van Lyenn ben ik ook wel grote fan.

Casper: Frederik Leroux zou ik graag nog eens live zien. Ook alles van Granvat is super. Er zijn eigenlijk echt heel veel bands die de moeite zijn.

SCHNTZL live aan de slag zien is een grote aanrader, en momenteel zijn deze data nog bevestigd: op 22 april in De Casino in Sint-Niklaas, op 24 april in Cultuurcentrum De Spil in Roeselare, op 28 april in de Gentse Handelsbeurs, op 29 april in C-mine in Genk, op 3 mei in KAAP in Oostende, op 7 mei in De Roma in Antwerpen en op 31 mei (dit ter vervanging van de oorspronkelijke datum) in de Ancienne Belgique in Brussel.

Related posts
LiveRecensies

Footprints Festival @ Minardschouwburg Gent: De avond van de gitaren

Mondmaskerloos en afstandloos vond voor de vierde maal het Footprints Festival plaats, een jazz-showcase dat naar eigen zeggen ‘de muzikale viering van de…
AlbumsRecensies

Schreel Van De Velde - Balts (★★★★): Het einde van de lente?

De lente loopt stilaan ten einde, het daarmee gepaarde baltsgedrag echter niet. Dat is althans het geval als we de twee meest…
Nieuwe singlesOude Bekenden

Debuutsingle Schreel Van De Velde - "Dolfijn"

Vorig jaar verscheen Lucas Schreel op het toneel met zijn debuutalbum We’re Never Afraid of Getting Up Every Morning. De etherisch klinkende nummers…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.