Footprints Festival @ Minardschouwburg Gent: De avond van de gitaren

Mondmaskerloos en afstandloos vond voor de vierde maal het Footprints Festival plaats, een jazz-showcase dat naar eigen zeggen ‘de muzikale viering van de verkenning’ tentoonstelt. Jazzopleidingen worden in ons land wel vaker op een eigen manier geïnterpreteerd en Footprints is hier het bewijs van, verzameld op een kleurrijke affiche. Of het nu gaat om de verwoekerde kabelwereld van Vitja Pauwels, de diepste sax bij Under The Reefs Orchestra of beduusd en fragiel dansende patronen bij Schreel Van De Velde, we werden overvallen door keer op keer gepassioneerde artiesten.

Terwijl we in de majestueuze theaterzaal alle ivoren tetjes op de klassieke standbeelden telden (het zijn er tien!), schaarde zich een muzikaal paar op de cour van de zaal. Vanaf de prilste muzikale momenten werd er geschilderd. Het duo Schreel Van De Velde, een letterlijke samensmelting van Lucas Schreel en Casper Van De Velde, betoverde eerder dit jaar al met Balts, een plaat die de verwondering van de lente perfect wist te vatten. De vraag naar hoe die verwondering naar een liveverhaal vertaald zou worden, kon voor het eerst in een zaal een antwoord kennen.

Het duo verhaalde op Balts al de aantrekkingskracht en het verleidingsgedrag van dieren; in de Minard voerden ze zelf een soort paringsdans uit. Casper verklaarde de liefde aan zijn drumstel: hij titste met elke rand, streelde over zijn cymbalen, haalde er een artisanaal gekleurd allegaartje aan klanken uit en deinsde niet weg van aritmische wildernis. Hij, als het ware een dier, dook op en onder zijn kit, omhelsde het en danste met zijn eigen muziek. Lucas tokkelde in zittende houding dromerig op zijn snaren. Zijn bijna schattige spelplezier en muziekschoolbindteksten maken hem ontwapenend. Zijn warmtebiedende klanken des te meer. De twee muzikanten leken twee afzonderlijke eilanden die op onverklaarbare manier een heerlijke dubbele verflaag werden.

Hierna volgde Serendip Quartet op de affiche. Het kwartet bestaat uit contrabas, drums, sax en gitaar. Die laatste is ook de gitaar die we horen in ECHT!, een elektronische jazzband uit het Brusselse. De vier brengen jazztraditie uit het boekje vol warme grooves en veroverende dynamiek. Ondanks die winterse warmte, kwam het spel van het kwartet wat emotieloos over. Het werd snel een clichéshow vol verplichte solootjes, één voor één, waarbij toonladders worden afgerateld. Ze kunnen absoluut spelen, maar het lijkt bijna alsof ze dat niet met zo heel veel plezier doen.

En dan is er nog iets waar het schoentje knelt. Het dit jaar uitgebrachte Queen of Fire is gewijd aan slachtoffers van seksueel geweld in de Democratische Republiek van Congo. Het verhaal omtrent de pijn en tragiek van deze vrouwen, met centraal de reis die ze afleggen om hun trauma te verwerken, leest als een geëngageerde band. De hiermee gepaarde emoties waren echter nergens terug te vinden in het spel van het mannenkwartet. De pijn, het lijden, het verwerken en de heftige tocht tout court maakten ruimte voor gezellige zondagsjazz, waarbij het verhaal er enkel lijkt te zijn omwille van het verhaal. Wat wij voelen en ervaren staat natuurlijk ook los van de ervaring van die vrouwen en de artiesten.

De derde artiest toonde hoe jazz ook wel eens een enorm rockgehalte kan hebben. Under the Reefs Orchestra huisvestte niet enkel het mooiste instrument van de avond, namelijk een mensgrote bassaxofoon, maar ook de hevigste sound. De andere muzikanten, drummer en gitarist, wekten het hoogste punkgehalte op met hun bijzondere mix tussen jazzy ritmes, luide gitaren en hevige bassen. Na Serendip Quartet was dit een dikke middelvinger naar alles wat geschoolde jazz mag wezen. Wij zijn hier om ervoor te gaan, leken ze ons te willen zeggen, headbangen incluis. De dynamiek ging van tamelijk hard naar loeiend, waar de gitarist met momenten puur heen weer over zijn snaren begon te glijden om zoveel mogelijk geluid te produceren. Jazzgrooves barstten uit in geluidsexplosies waarop het heerlijk dansen zou zijn, moest het geen theaterzaal met zeteltjes zijn.

We arriveerden gaandeweg bij het einde van de avond. Het tussen droom en dagdroom sijpelende slaapkamerproject van Bombataz-frontman Vitja Pauwels mocht besluiten dat je ook alleen op een podium kan staan, als je maar genoeg kabels rond jezelf laat woekeren. Vitja wandelde op en temidden zijn apparatuur ontdeed hij zich van zijn geschoeisel, nam hij zijn geliefde snaarinstrument en begint hij te tokkelen. Harmonics stapelden zich op, gekke effecten werden bestuurd met zijn voeten, alle lampjes om hem heen werden de sterretjes aan het plafond van zijn kamer.

Het hele publiek richtte zich op de jongeman, die ons onderdompelde in zijn soundscapes. Al gauw wisten onze ogen zich niet meer af te wijken van wat er zich voor ons afspeelde. We dreven weg en dompelden ons onder in zijn kunst, die ons in herinnering terugbracht naar de herinneringen van de prille momenten net voor de ochtend de dag binnendwaalt. De gitaarkabel uittrekken met de nodige ploep voelde alsof hij zijn thuisbasis niet eens verlaten had. Vitja staat voor geen bindteksten, geen pauzes, geen interactie met het publiek, enkel mét het publiek wegdromen in eigen spel. Met deze vierde besnaarde act bleek Footprints onvoorzien de avond van de gitaar te worden. Het afsluitende goedkeurende knikje beslist het hoogtepunt van de avond. Vitja tevreden, wij ook.