Tegenwoordig lijkt het etiket ‘rock’ door de overvloedige medialisering niet meer voldoende om een band te categoriseren. Eerlijk gezegd was dat eigenlijk al het geval vóór het tijdperk van sociale media. Toen ging het er simpelweg om dat je er als buitenstaander niet te veel woorden aan vuil maakte. Helmet heeft op dat vlak altijd binnen zijn niche de juiste belangstelling gekregen. In die kring wisten muziekliefhebbers ook dat de band het begrip ‘alternative metal’ uitstrekte door toevoeging van jazz en moderne blues. 1994 was op dat gebied een vruchtbaar jaar. Vorige woensdag waren we in de Ancienne Belgique voor de viering van de commerciële doorbraak van concullega’s Therapy? met Troublegum. Aan het begin van de nieuwe week staat hetzelfde voor Helmets Betty op het programma, maar dan in de minstens even charmante Handelsbeurs.
Of het nu maandag- of dinsdagavond was, de Amerikanen hadden één duidelijk doel voor ogen: hun commerciële doorbraakalbum integraal spelen, van A tot Z. Dat ze een kwartier later begonnen, deed er niets toe. Verrassingen bleven achterwege, precies zoals je zou verwachten van Page Hamilton. Destijds, en ook nu – gehuld in een grijze pullover – leek hij niet bepaald iemand die graag te fel buiten de lijntjes kleurt. Toen de noisy intro van “Wilma’s Rainbow” uit de klassieke Marshall-versterkers knalde, bouwde het viertal een ondoordringbare muur van geluid die een dikke veertig minuten standhield. Elke riff en elke klap op de drumvellen viel perfect op zijn plaats. Met 35 jaar ervaring was Helmet tot in de puntjes op elkaar afgestemd. Toch leek er één iemand wat meer moeite te hebben: Hamilton zelf. Zijn zang was soms moeilijk te verstaan, en zijn gruizige stemgeluid verdween af en toe in de mix. Maar aan zijn eigenzinnige gitaarspel hadden de jaren geen vat.
De New Yorkse hardcorevibe kwam het sterkst naar voren bij “Milquetoast”, waarin Hamiltons noisy gitaarspel moeiteloos uitstak boven de kenmerkende geluiden van Agnostic Fronts en Madballs, eveneens uit de metropool. De groovy overgang naar “Tic” versterkte dat alleen maar. Voor de fysieke dynamiek kon Hamilton rekenen op slaggitarist Dan Beeman en bassist Dave Case. Het duo liet zien hoe compacte riffs een zaal konden domineren en zette het publiek aan om hun nek- en rugspieren flink in beweging te brengen. Toch bleven ook zij strak binnen hun rol; waaghalzerij of theatrale uitspattingen waren niet aan hen besteed. Evenmin gaf de band aanleiding tot moshpits of ander publieksspektakel. Ondanks deze ingetogen aanpak genoot het publiek met volle overgave van deze unieke set. Vanachter zijn imposante drumkit legde Kyle Stevenson met schijnbaar moeiteloze precisie de solide basis voor het overweldigende geluid van de band.
De meer experimentele kant van Betty kwam naar voren in het tweede deel van het album. Het MTV-achtige hitje “Vaccination” vormde een vloeiende overgang naar “Beautiful Love”, waarin Hamilton liet horen hoe zware muziek naadloos hand in hand kan gaan met zwoel, verfijnd gitaargetokkel. Case liet zijn bas hard kletteren, alsof hij eigenhandig de nu-metalsound aan het uitvinden was. Zijn spel bereikte echter zijn hoogtepunt bij “The Silver Hawaiian”, waarin ook Hamiltons speelse, bijna komische stem deed denken aan Primus. In dezelfde ongedwongen sfeer werd het eerste deel van de set afgesloten met het scherpe “Sam Hell”. Hamilton stelde het publiek gerust: na een korte pauze van vijf minuten zou er meer komen.
Die aankondiging bleek echter wat overbodig, want de bisronde zat soundgewijs in hetzelfde stramien als vlak ervoor. Het had wellicht beter geweest om in één ruk door te spelen, want de toeschouwers leken allerminst moe om na het album onafgebroken door te gaan. Toch was het aangenaam om te zien hoe de band zelf zichtbaar genoot van het spelen van ‘rare stuff’ zoals “Ironhead”. Helmet slaagde erin om nostalgie en een gezonde dosis zelfrelativering perfect in balans te brengen. Hun uitgesproken liefde voor België – van het bier en de mensen tot Graspop Metal Meeting – gaf het optreden een extra oprechte en sympathieke laag. Zo werd het uiteindelijk een meer dan comfortabele concertavond die doelgericht en kordaat verliep, in de geest van de vroegere functie van de Handelsbeurs, waar vroeger harde cijfers en weldoordachte keuzes de toon zetten.
De 30ste verjaardagtournee van Betty passeert vanavond (27/11) nog langs Het Depot.
