Het Belgische muzieklandschap vreest geen absurdisme. Een van de peetvaders van zo’n doorgedreven muzikale gekkigheid is ongetwijfeld Marcel Vanthilt en diens legendarische band Arbeid Adelt!. Deze cultgroep brak door in 1981 met “De dag dat het zonlicht niet meer scheen”, een nummer dat geschreven werd nadat de heren een optreden van Siouxsie & The Banshees bijwoonden en dachten ‘dat kunnen wij toch ook’. Veertig jaar na debuutalbum Jonge Helden besluiten de arbeiders een jubileumjaar te houden boordevol shows, remixen en een gloednieuw album.
Arbeid Adelt! verwelkomt ons in hun nieuwe universum met “Fris! Fris! Het heelal is hier”, een soort richtingloos rondstuiteren van een dansbare beat, saxofoons, gillende gitaren en een onsamenhangende woordenwaterval. Deze opener zweeft ergens op het randje van zo slecht dat het goed wordt. Of is het wel gewoon goed? In ieder geval zit er zo ontzettend veel frisse energie in dat we al snel verslaafd geraken hieraan. Muzikaal horen we ska, EBM, techno, noise en vooral heel veel onverwachte wendingen.
Qua teksten mogen we ook rekenen op een totaal zootje ongeregeld. ‘Wat een barre sigaar in de sigaarbar / ik ben onwel in de wellness’, klinkt het in “Heren, prat niet zo”. In “Pelikaan” luidt de tekst: Waar komt die pelikaan vandaan?’, of in “Slanke lege handen”: ‘U bent ingelogd met succes. U bent een ingelogde slet.’ Vaak hebben de nummers wel een refrein met terugkerende tekst, maar de woorden die Vanthilt verder uitkotst, lijken geen enkele betekenis te hebben, maar louter een associatief spelletje praatzang te zijn. Dit werkt wel verrassend goed, want de kracht waarmee hij zijn herkenbare stem tekeer laat gaan is immens. Tussendoor horen we af en toe een automatisch gegenereerde stem, zoals die van Google Maps en dit voegt alleen maar toe aan de bevreemding.
Vooraleer we doen lijken alsof dit alleen maar totale willekeur is, moeten we bekennen dat deze onsamenhangendheid net het bindmiddel is van het project. Er komt een gigantische anarchie uit voort, die zich zowel tegen de samenleving als tegen de muziekindustrie lijkt te verzetten. “Het proletariaat wil laminaat” lijkt dan weer een stap verder te gaan door de spot te drijven met zichzelf. In de goedkope presetdeuntjes van “Pret” horen we Vanthilt zeggen dat hij het haat buiten te zijn, maar binnen enorm veel plezier heeft. “Monotonie” heeft een heel interessante insteek, maar de herhalende vrouwenstem die ‘monotonie’ op verschillende manieren zingt en Vanthilt die enkele data mompelt is uiteindelijk nogal, nu ja, monotoon. Toch is het een geslaagd experiment omdat het wederom de luisteraar uitdaagt.
Arbeid Adelt! is niet enkel een bijzonder eigenwijze band, het is bovendien ook nog eens een groep die anarchie belichaamt. Door de grenzen op te zoeken van wat dansbare popmuziek uit de jaren tachtig kan zijn, daagt het vooral de luisteraar uit. Het is een beetje als een artistieke film die geen passieve, maar een ontzettend actieve kijkbeurt opeist. Dit deed Arbeid Adelt! uiteraard al jarenlang, maar op dit nieuwe werk horen we ze met veel energie, goede ideeën en vooral een bepaalde jeugdige frisheid. Lang leve het absurdisme!
Na deze release vertrekt Arbeid Adelt! op tour met als eerste halt een uitverkochte De Kelk in Brugge (18 maart).
Ontdek “Pelikaan”, ons favoriete nummer van Het heelal is hier in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
