AlbumsFeatured albumsRecensies

Darkside (Nicolas Jaar & Dave Harrington) – Spiral (★★★★): Van de rave naar het filmhuis

We kunnen ons niet precies herinneren hoe het liefdesverhaal precies begon; was het de inclusie van “Variations” in een door Foals gecureerde compilatie, of misschien een rondslingerende recensie van Space Is Only Noise? In elk geval is Nicolas Jaar sinds midden vorig decennium bij uitstek een van onze favoriete muziekproducenten. Onder zijn eigen naam, maar ook met projecten als Against All Logic—bij voorkeur visueel weergegeven als ‘eender welke foto van een militair met een telefoon’—zoekt hij geregeld de boeiendste uithoeken van de elektronische muziek op. Met Cenizas en Telas ruilde de man vorig jaar iets te veel van die boeiende uithoeken in voor spaarzame ambient, maar zelfs Jaar op zijn minst overtuigend heeft nog steeds een merkbare voorsprong op veel van zijn genregenoten.

Zijn tot nu toe carrièrehoogtepunt bereikte de Chileense New Yorker evenwel niet alleen, maar met kompaan Dave Harrington. Psychic is een zeldzaam voorbeeld van een vijfsterrenplaat die zijn genialiteit al vanaf de eerste luisterbeurt prijsgeeft. Mogelijk niet toevallig maakte het tweetal onder de naam Darkside het dichtste wat deze generatie heeft bij een Dark Side of the Moon: een plaat die klassieke psychedelia met moderne klanken mengt op zo’n ingenieuze manier dat hij onmiddellijk tijdloos wordt. Zowel in 1980 als in 2040 kunnen we de waanzinnige elf minuten opbouw van “Golden Arrow” probleemloos door de luidsprekers van een hippe platenwinkel horen galmen, als het concept ‘platenwinkel’ de tand des tijds tenminste doorstaat.

Amper een jaar na Psychic werd de samenwerking echter zonder al te veel fanfare stopgezet. Wat, nu al? Onze liefdesbrief is nog niet eens af! Ruim tweehonderd pagina’s nalezen doe je niet zomaar, zeker gezien het niveau van meligheid waar uw redacteur zich soms aan durft te wagen. De leegte in ons hart werd gelukkig al snel weer opgevuld door het solowerk van Jaar, die met Sirens (2016) bewees dat hij dergelijke magie ook in zijn eentje beheerste. Toch bleven we stiekem hunkeren naar een opvolger voor de troebele paarse bol, want in de samensmelting van Jaars elektronicatovenarij en Harringtons rocksensibiliteit zat overduidelijk meer.

Onze hoop op een tweede langspeler was eind 2020 nog dieper gezakt dan de hoop op het spoedig overwaaien van de coronacrisis of het voortzetten van onze imploderende band met een vriendin die haar giftige ware aard intussen al onherroepelijk had laten zien, maar toen kwam met een hoorbare dreun “Liberty Bell” binnen. Dit was duidelijk nog steeds het Darkside waar we van hielden, zij het met een aanstekelijke injectie pure funk waarvoor Jaar de mosterd bij zijn Against All Logic-project leek te hebben gehaald. Een halfjaar later is hier dan eindelijk Spiral, en onze initiële verwachtingen blijken ongeveer overeen te komen met het eindresultaat: Jaar en Harrington wilden geen tweede Psychic maken en besloten te wachten op nieuwe inspiratie, en die is hier in overvloed aanwezig.

Uiteraard komt zowat elke nieuwe weg met voor- en nadelen. Het bliksem in een fles-effect van Psychic krijgen de heren geen tweede keer te pakken. We kunnen hen dat evenwel niet kwalijk nemen, want die lat halen veel artiesten zelfs geen eerste keer. Alsnog smeekt Spiral om minstens een tiental luisterbeurten, zodat je de kans krijgt om alle subtiliteiten in de muziek langzaam over je te laten wassen. In die zin valt de plaat te vergelijken met een kalmerende douche na een veel te hete zomerdag, al hopen we in naam van de raad bestaande uit Moeder Aarde en je bankrekening dat zo’n douche niet altijd 52 minuten hoeft te duren.

“Narrow Road” nodigt meteen uit om parallellen te trekken met Psychic: een sluimerende intro lokt de luisteraar langzaam naar binnen, waarna de slagwerkpartij (die in zowel sfeer als ritme wat aan het sombere “Hostiles” van Damon Albarn doet denken) het nummer op gang trekt. Harrington zet zijn gitaar in zoals Jaar wel vaker met synths goochelt: hij laat het instrument stotteren en dartelen als een kruising tussen een eigenzinnige vlinder en een sorteeralgoritme. Met de funky baslijn van “The Limit” begeven de heren zich op dansbaarder terrein, al is deze orde in de chaos slechts een vluchtige illusie: in het laatste derde laat de persistente basdrumslag het plots afweten en neemt Jaars kenmerkende geluidsontwerp het weer over. Wat volgt klinkt als het kunstzinnige equivalent van een peuter die ontdekt dat de pannen in de keuken geluid maken, en dat bedoelen we uiterst positief.

Gezien de ontbrekende ster hierboven moet Spiral echter ergens tekortschieten, of niet? Ja en nee. “The Question Is to See It All” is het eerste nummer dat ons niet helemaal overtuigt, om dezelfde reden dat het gros van Cenizas niet zo bleef plakken: het heeft iets te veel van een uitgesponnen tussenstukje. “Greek Light” werkte met zijn ene refrein bijvoorbeeld ook een stuk beter in miniatuurvorm. De introductie van een akoestische gitaar is verrassend, maar geen van de diverse fases waar het nummer zich doorheen werkt, doet ons echt verlangen om terug te keren.

Misschien een belangrijkere vraag: is dat überhaupt de bedoeling? Nog meer dan op Psychic lijken Jaar en Harrington zich namelijk bezig te houden met sfeerschepping. Dit is geen plaat die je op een excentrieke rave door de luidsprekers kan knallen, maar eerder de soundtrack van een arthousefilm die nog moet worden gemaakt. In dat opzicht is Spiral bij momenten ronduit briljant; van het razend spannende “Lawmaker” viel onze mond letterlijk open, al was het maar omdat onze mellotronfetisj dezer dagen niet vaak genoeg meer gevoed wordt. Toch kunnen we niet ontkennen dat het ontbreken van een techno-explosie à la “Freak, Go Home” ons enigszins teleurstelde. Vooral van het ruim acht minuten tellende “Inside Is Out There”, dat gaandeweg steeds meer aan stoom leek te verliezen, hadden we een grotere climax verwacht.

Ondanks dit alles is er iets dat ons naar Spiral toe blijft trekken. De plaat vraagt om een andere gemoedstoestand, waarin melancholie het heeft overgenomen van wat tegenwoordig als ‘knaldrang’ wordt omschreven. Op die momenten is een ballade met occasioneel geklangel als “Spiral” soms exact waar we naar verlangen. Ook “Liberty Bell” overtuigt nog steeds, met als leuke bijkomstigheid dat het in dit grotere geheel uit de assen van het titelnummer lijkt op te stijgen. Het wordt vaak gezien als een detail, maar Nicolas Jaar is een meester in het samenstellen van zijn albums; nummers vloeien als stukjes van dezelfde puzzel naadloos in elkaar over, waardoor elke stilte een betekenisvol rustmoment wordt.

Spiral had een moeilijke taak te volbrengen: overtuigen in de schaduw van zijn voorganger, waar we nog steeds minstens elke maand naar terugkeren. Was Psychic een Dark Side of the Moon, dan is dit eerder een Meddle: een onmiddellijke klassieker is het niet, maar zonder hadden we het sublieme “Echoes” nooit gekregen. Bij gebrek aan kwarten houden we het bij vier sterren, maar ons eindeloos respect voor beide heren is er in elk geval niet minder op geworden. We kunnen iedereen een duik in dit geluidsbad aanraden, al hopen we stiekem dat enkele van deze nummers live uitgroeien tot iets nóg groters.

193 posts

About author
Articles
Related posts
LiveRecensies

DARKSIDE @ Koninklijk Circus (Cirque Royal): Als een regendans

DARKSIDE in België, dat is zo ongeveer even uitzonderlijk als de regenval dezer dagen. Bijna negen jaar geleden was het dat de…
Nieuwe singlesOude Bekenden

Nieuwe single Darkside (Nicolas Jaar & Dave Harrington) – “Liberty Bell”

We naderen de laatste week van 2020, een jaar dat een nieuwe dimensie aan de term annus horribilis lijkt te hebben gegeven, maar 2021…
AlbumsRecensies

Nicolas Jaar - Cenizas (★★½): De grens met het experimentele opzoeken

Er lijkt maar geen einde te komen aan de releases van Nicolas Jaar in 2020. Nog geen twee maanden geleden liet hij…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.