Met zijn nieuwste, in de bruisende multi-culturele smeltkroes London opgenomen album The Rich Are Only Defeated When Running For Their Lives verwerkt Anthony Joseph, een in het brandende hart van de UK wonende muzikant/dichter/activist met Caraïbische roots, op eloquente en poëtische wijze een wereld die stevig in brand staat. Tekenen op dit nieuwe Joseph album present: de onnavolgbaar energieke Shabaka Hutchings (Shabaka & The Ancestors, The Comet Is Coming,..), saxofonist Colin Webster en drummer Rod Youngs die eerder onder meer drumwerk verrichtte voor de legendarische Gil Scott-Heron. Die laatste blijkt voor Joseph zowel op muzikaal als op menselijk vlak een erg richtinggevende figuur.
Opener “Kamau” (een verwijzing naar Kamau Brathwaite – een gigant in de Caraïbische letteren) legt dik acht minuten laatavondpoëzie aan de dag. Een rustige contrabas die binnenwandelt wordt vergezeld door heldere en lichte saxofoonkleuren. Rustig, maar beheerst heten Joseph en co de luisteraar welkom. Met zowel uiterst eloquente als verleidelijk klinkende spoken word poëzie. Opmerkelijk is hoe tekst en muziek hier quasi perfect samengaan. Het tekstuele versterkt de boodschap van de muziek én vice versa.
De inbreng van Hutchings op basklarinet, een artiest met wie Joseph evenzeer muzikale én ideologische verwantschap deelt, is op dit album van essentieel belang. Dat merk je ook aan de heldere en honingzoete klankkleuren van een compositie als “Calling England Home”. Opmerkelijk: de klank is dan wel zoet, de emotie in deze brok peinzerige, rondmeanderende jazzrock is die van al te lang ingehouden woede rond de impact van migratie: ‘how long do you have to live in a place to call it home?’.
Joseph blijkt een verhalenverteller pur sang. Dat blijkt onder meer uit het kwiekere, dynamischere en gaandeweg op volle stoomkracht komende “Maka Dimweh”. Wat verderop: een stevig centerpiece stuk met avant-gardistische invloeden als het aan Anthony McNeill opgedragen “Language”. Goed tien minuten lang bedwelmen Joseph & co de luisteraar met erg indringende en nauw luisterende reflecties rond taal, identiteit en politiek (‘we have names for everything now’). Om nog eens flink duidelijk te maken dat taal er echt wezenlijk toe doet, niet enkel wat je formuleert maar vooral ook hoe, zegt hij dan op deze manier: ‘it was language which formed nations and decolonized our minds’.
Tezelfdertijd merk je ook dat Joseph, net als Hutchings overigens, met zijn suburbane jazzpoëzie er vooral op uit is om het sociaal bewustzijn een flinke schop te geven. Dat wordt onder meer duidelijk in een lekker broeierig, met prachtige blue notes verrijkte compositie als “Swing Praxis” : ‘either we vote or protest or march or tremble or fight / but either way it will soon be hard to be ‘cool’ and black at the same time’. De samenhang met een maatschappelijk fenomeen als Black Lives Matter (en de rol van George Floyd) op deze prachtplaat ligt zomaar voor het oprapen.
Het richtinggevende idee daarbij is dat combinatie van tekst en muziek voeding is om verder na te denken over de erg complexe relatie tussen individu en samenleving. Of zoals Joseph & co het stellen: ‘Swing as a template for revolution’. Rest nog: een rustig uitwaaierend en qua karakter eerder mijmerend “The Gift”, waarmee Joseph deze van spirituele jazz, Afrikaanse en latin percussie en soepele funk vergeven prachtplaat fijn besluit.
