Dat Balthazar een succesband is, daar valt inmiddels niet meer aan te twijfelen. We zouden (Vlaamse) hitjes als “Sinking Ship”, “Bunker” en “Fever” kunnen opnoemen, maar voor een nog duidelijker bewijs kun je een duik nemen in de door Spotify gecureerde afspeellijst ‘Indie Goesting’. Meteen word je overvallen door een klonenleger waar keizer Palpatine van zou opkijken. Zelfs in vergelijking oude rotten als Absynthe Minded klinken in hun recent materiaal als het geesteskind van Maarten Devoldere en Jinte Deprez, aangevuld met een tegenwoordig strikt mannelijke ondersteunende cast.
We zijn niet onverdeeld gelukkig met de omvang van dit Balthazareffect, maar laat één ding duidelijk zijn: zo’n waslijst aan artiesten inspireer je niet zomaar. Applause moet een van de beste debuutplaten zijn die muzikaal Vlaanderen te bieden heeft, en amper twee jaar later volgde met Rats een even sterke, volwassenere opvolger. Meteen raak schieten is niet alle beginnende bands weggelegd, laat staan twee keer. Thin Walls bleef naast “Bunker” en de cover van “Personal Jesus” een stuk minder hangen, maar gelukkig herpakte het vijftal zich na een broodnodige adempauze met Fever. Invloeden van funk en r&b vonden hun weg naar de muziek, met de aanstekelijke baslijnen van Simon Casier als ankerpunt.
Ziezo: de carrière is gerevitaliseerd, de podia zijn afgeschuimd. Wat nu? Het plan was om snel opnieuw de studio in te duiken, maar alles veranderde toen de coronanatie aanviel. Iets meer dan twee jaar later is hier dan alsnog Sand, genoemd naar de inhoud van de gebroken zandloper in “Hourglass”. Een persbericht doet grote beloften over album nummer vijf: vrij vertaald mogen we ons verwachten aan ‘gewaagde, opwindende nieuwe richtingen’ en nam de groep zich voor om ‘geen platgetreden paden te bewandelen’. Daar gingen onze wenkbrauwen na een eerste luisterbeurt wel even van omhoog.
Ze komen dan wel niet voort uit dezelfde sessies, toch klinken Fever en Sand qua stilistische evolutie als Balthazars eigen folklore en evermore. Schuif pakweg “You Won’t Come Around” tussen “Phone Number” en “Entertainment” en laat een overenthousiaste Studio Brussel-presentator aan enkele niet al te toegewijde luisteraars vragen om het nieuwe nummer eruit te pikken: volgens ons lukt het hen niet. Sand bevat weliswaar iets meer elektronische accenten—de laatste minuut van “Moment” is het duidelijkste voorbeeld—maar dat een stijlwijziging noemen, lijkt ons het equivalent van kerstversiering ophangen en vervolgens doen alsof je een nieuw huis hebt. Een terugkeer naar de beats van “This Is a Flirt” is dit verre van.
Goed, van innovatie kunnen we dus niet spreken, maar is Sand verder een zwakke plaat? Gelukkig is het antwoord daarop duidelijk ‘nee’. Was de groep twee jaar geleden hiermee teruggekeerd, dan waren we ongetwijfeld even enthousiast geweest. Het verrassingseffect is ditmaal een stuk beperkter, maar Devoldere en Deprez zijn nog steeds meesters in het schrijven van melodieën die in het collectieve geheugen blijven steken. Vroege singles “Halfway” en “Losers” blijken zelfs het minst overtuigende materiaal; de echte parels bevinden zich dieper in de plaat. Kijk daarvoor maar naar afsluiter “Powerless”, een wonderbaarlijke ballade die vocale uithalen afwisselt met jazzy pianowerk.
Eén nummer laat uiteindelijk de grootste indruk na: “I Want You”. De gestage, langzame groove heeft iets van een kudde marcherende olifanten, maar slaagt er tegelijk in om onverbeterlijk sensueel te klinken. Maarten Devoldere is er vast van overtuigd dat hij ons aan het einde van de avond mee naar huis zal nemen, en toegegeven: speelden we voor zijn team, dan was het hem hoogstwaarschijnlijk gelukt. De andere groepsleden zorgen voor een oosters klinkend gitaartje en wat ge-‘turututu’ op de achtergrond. We oefenen alvast onze danspasjes voor wanneer dit voorbijkomt tijdens een concert, al zullen we ons op basis van de huidige coronacijfers waarschijnlijk niet moeten haasten.
Sand is een album van Balthazar. Vond je eerdere albums van Balthazar leuk, dan kun je dit vast ook waarderen; geloofde je hiervoor niet in de hype, dan zal het je niet over de streep trekken. De Kortrijkzanen hebben intussen niets meer te bewijzen, maar daar ligt voor een stuk ook het probleem. Oorwurmen van het kaliber van “I Want You” overtuigen ons nog steeds vanzelf, maar we kunnen onze honger naar meer dan de status quo helaas niet langer negeren. Ruim een decennium na Applause wordt het volgens ons tijd dat Maarten, Jinte en co de rol van lichtbaken nogmaals op zich nemen en een écht gewaagde nieuwe richting inslaan. (Stiekem hopen we op een danceplaat.)
Balthazar stelt Sand op 26 november voor in de Lotto Arena.
