Ze vallen in geen enkele categorie te plaatsen, brengen al sinds 2002 ongeveer één plaat per jaar uit en je spreekt het uit als ‘sjoe sjoe’. Het was alweer drie jaar geleden dat de Californische band Xiu Xiu nog eens in ons land optrad. Dat het een experimenteel en bevreemdend avondje zou worden in het STUK in Leuven, stond al op voorhand vast. Want ook het voorprogramma El Yunque was geen hapklare brok. Het publiek kreeg dan ook een heel bevreemdende ervaring over zich heen en kon dat niet altijd juist plaatsen. Een collectieve ‘WTF?’, zo konden we de de doortocht in Leuven nog het best omschrijven.
El Yunque is een zootje ongeregeld uit het Limburgse Hasselt en brengen noiserock zoals Hypochristmutreefuzz of streekgenoten The Guru Guru. Dat ze zich van niets of niemand wat aantrekken werd al meteen duidelijk. Op “Scottie Pippen” hoorden we een ode aan de gelijknamige ex-basketballer en krijste de frontman ‘Michael Jordan’ terwijl hij met zijn rug naar het publiek stond. Zo konden we doorheen de set mooie zweetplekken zien vormen op zijn rug. Dat werkte wel wat desoriënterend, want vaak leek het alsof we naar een doordeweekse repetitie zaten te kijken. De band had meer oog voor elkaar dan voor het publiek en maakte tussendoor grapjes. Maar als zelfs een repetitie zo hels en uitgekookt klinkt, willen we niet weten wat er staat te gebeuren als El Yunque zijn duivels compleet ontbindt. Pas helemaal op het einde van de set kregen we een glimp te zien van tot wat ze dan in staat zijn. “Dog Park” begon heel rustig, maar brak plots open in een withete storm van jazzy drums en gierende gitaren met een klarinetsolo die nog het meest klonk als een varken dat gekeeld wordt. Nu snappen we waarom El Yunque het publiek niet aankijkt, want als ze dat doen, is het resultaat te schrikwekkend en angstaanjagend.
Xiu Xiu is eigenlijk het soloproject van singer-songwriter Jamie Stewart. De band heeft al redelijk wat personeelswissels doorgemaakt en in zijn huidige formatie wordt Stewart bijgestaan door Angela Seo en Shayna Dunkelman. In het STUK in Leuven was Seo er niet bij en dus kregen we een heel sobere setting met enkel Dunkelman aan de percussie en Stewart op gitaar. Een minimale setup voor een maximale sound, zo u wil. Het was nog maar zeer de vraag in welke gedaante het duo naar Leuven was gekomen. Zouden we poppy en dansbare nummers horen, kunnen wegdromen bij de soundtrack van Twin Peaks of overspoeld worden met een experimentele set?
Een antwoord op die vraag liet zich niet makkelijk vormen. Drie nummers ver in de set en we hadden al drie verschillende gezichten gezien. Het intieme en emotionele “Petite” opende de set en Stewart ontroerde al meteen met zijn breekbare stem. Daarna kregen we het wat meer rock getinte “Don Diasco” dat steunde op de elegante drumpartijen van Dunkelman. “Wondering” liet dan weer Xiu Xiu van zijn meest poppy en dansbare kant zien. En dacht het publiek dat het bij die drie genres ging blijven, had het mooi mis. Met “I Luv Abortion” deed Stewart er nog een schepje bovenop. Gekke dansjes, ratelende en schreeuwende zang en hyperkinetische drums: het nummer had nog het meeste weg van een duiveluitdrijving.
Jammer genoeg speelde de band geen nummers uit hun Twin Peaks coveralbum. De start van het derde seizoen dit weekend leek ons nochtans een uitgelezen kans om een ode aan David Lynch’s tv-serie te brengen. Niet getreurd, Xiu Xiu speelde dan wel niet de nummers, ze brachten wel de vreemde en intrigerende sfeer van de serie tot leven. Het angstaanjagende “Jenny Gogo” kroop onder onze huid en liet ons niet meer los. In “Hay Choco Bananas” zat een vreemde mix van verlangen en wanhoop die ons wat aan de theme song van Twin Peaks deed denken. Op “Sharp Dressed Man”, een cover van ZZ top, waanden we ons in het rockcafé “The Bang Bang club” en “Stupid in The Dark” transporteerde ons meteen weer naar de vreemde Red Room (Als je de verwijzingen niet snapt, is er één adres: het nieuwe seizoen van Twin Peaks).
Onze vrees voor een te experimentele set bleek onterecht. Op het einde klonk Xiu Xiu zelf op zijn meest toegankelijk met het meesterlijke “Get Up”, een nummer waarin alle ingrediënten volledig tot zijn recht komen. Lees: een goeie mix van vreemde lyrics, meeslepende synths en scherpe gitaren was een hoogtepunt in de set. Zelden zagen we ook iemand met zoveel gevoel shakers bespelen als Dunkelman in “Sad Pony Guerrilla Girl”. Zo eindigde Xiu Xiu de set zoals ze begonnen was. Intiem, ingetogen en emotioneel. In 2017 verbaasde Xiu Xiu ons al met hun sterke album Forget en ze deden dat kunstje live nog eens met sprekend gemak over. Een kameleon met duizend gezichten, maar elk gezicht het bekijken waard.
Setlist:
Petite
Don Diasco
Wondering
I Luv Abortion
Forget
Fabulous Muscles
Jenny GoGo
Hay Choco Bananas
Sharp Dressed Man (ZZ Top cover)
Get Up
Stupid in The Dark
Sad Pony Guerilla Girl
Bis:
Crank Heart
I Broke Up (SJ)
