© CPU – Joost Van Hoey
The Bony King of Nowhere, oftewel Bram Vanparys, is na een lange pauze van zes jaar terug met het uitstekende Everybody Knows. Een eeuwigheid sinds de release van Silent Days, waarvoor de Gentenaar een MIA in ontvangst mocht nemen. We spraken hem over de valkuilen van perfectionisme, de ratrace, zelfopgelegde stress en een leven zonder muziek. De muzikant is groter en gespierder dan je op foto’s zou verwachten en straalt een bescheiden vorm van zelfvertrouwen uit. Hij heeft een kalme, rustige stem en schuwt niet om lange stiltes te laten vallen om zijn gedachten te ordenen.
Dag Bram, vanwaar die lange muzikale pauze?
Ik had moeite om nieuwe creatieve invalshoeken te ontdekken. Na Silent Days bleef ik wel nummers schrijven, ik had ideeën genoeg die ik ook opnam, maar al mijn nieuwe liedjes klonken als b-kantjes van die plaat. Ik wist niet goed waar ik naartoe wou. Meestal vind ik na een album vrij vlug een nieuwe insteek, een nummer dat de weg leidt naar onontgonnen gebieden. Iets dat mij excited maakt, zeg maar. Dat moment kwam niet. Er kwam veel frustratie bij kijken. We spreken dan al over 2019, 2020. Idealiter was er redelijk vlug een vervolg gekomen op Silent Days, ook carrièregewijs zou dat een goeie zet geweest zijn om het succes vast te houden. Het had praktisch gezien gekund omdat er liedjes waren, maar ze waren dus niet interessant genoeg.
Nick Cave is één van jouw inspiraties. Bij elke nieuwe plaat hoopt hij dat de muzikale bron niet opgedroogd is. Had je angst?
Angst is veelgezegd, maar ik wist inderdaad niet of het wel goed zou komen. Ik heb meerdere keren gedacht, ‘Misschien is Silent Days mijn laatste album.’ Ik val niet graag in herhaling, dat is niet wat ik ambieer. Alle artiesten die ik bewonder vinden zich elke plaat opnieuw uit. Zoals PJ Harvey. Die is altijd zoekend en een grote muzikale invloed.
Ik volg je over de mindset. Muzikaal hoor ik eerlijk gezegd vrij weinig gelijkenissen.
Super dat je het niet hoort. Maar ze zijn er wel hoor. Luister maar naar haar Her, Let England Shake of White Chalk. Je merkt het gewoon minder vlug wanneer een mannelijke artiest door een vrouw beïnvloed is of omgekeerd. Het menselijke oor zit raar in elkaar. Mocht een man haar liedjes zingen, zou je wellicht vlugger de gelijkenissen horen.
Ik heb van niks spijt in mijn leven
Was je er oké mee geweest als Silent Days je laatste plaat was?
Ik ben op het punt gekomen waarop ik met het idee kan leven dat ik niet altijd muziek zal maken. Mark Hollis (van Talk Talk, red) en de dichter Arthur Rimbaud zijn op dat vlak grote voorbeelden. Beide hebben op een gegeven moment een punt gezet achter hun carrière omdat de tol te hoog werd en ze geen plezier meer haalden uit hun passie. Perfectionisme kan uit de hand lopen, ik ben daar heel vatbaar voor. Muziek geeft mij veel voldoening, maar maakt me niet noodzakelijk gelukkig. Aandacht krijgen is natuurlijk leuk en niet veel mensen kunnen zeggen dat ze applaus krijgen voor hun job. De weg ernaartoe kan echter slopend zijn. Zeker als je de ambitie najaagt om altijd iets anders te willen doen.
Ik zie in enkele van je teksten thema’s als stress en zelfs spijt voorbijkomen. “All It Takes” lijkt over die zaken te gaan.
Dat liedje gaat inderdaad over perfectionisme. Paradoxaal genoeg leidt dat net vaak tot een slecht resultaat. Daar ben ik met dit album erg tegenaan gelopen. Het werd op den duur slopend, het woog op mij. Vandaar die terugkerende vraag, ‘Maakt dit mij wel gelukkig?’ Maar de voldoening als een plaat af is, is onvergelijkbaar.
Spijt zit als thema niet echt in dat nummer. Ik heb van niks spijt in mijn leven. De wijsheid zegt dat je meer spijt hebt van dingen die je niet doet, dan wel doet. Ik probeer mezelf dat altijd voor te houden. Het is beter dingen te doen en te falen. Spijt hebben van dingen die je nooit gedaan hebt, lijkt mij verschrikkelijk. In dat opzicht ben ik heel blij met mijn leven, zowel professioneel als privé.
Wat kwam eerst, een tekstuele of muzikale doorbraak?
Ik schrijf altijd ghibberish, zing willekeurige zaken en werk aan het einde pas mijn teksten af. Dus ik zou zeggen dat het muzikale aspect eerst kwam, al was er niet echt een eureka-moment. “Erase” en “Are You Still Alive” waren wel de eerste muzikale ideeën die mijn interesse wekten.
Tekstueel was “Working Harder” een doorbraak. Dat gaat over de ratrace waar wij – de meeste mensen zoals jij en ik – mee kampen. Je denkt misschien, ‘Hoe belandt iemand die van zijn hobby zijn werk heeft gemaakt in een ratrace?’ Maar ik merk toch ook een zekere druk van de muziekindustrie en hoe reclamecampagnes gevoerd worden. De druk van zelfpromotie en sociale media neemt toe. De tijd die je in sociale media moet steken is te veel aan het worden. (The Bony King of Nowhere maakte pas in 2019 een Instagram-account aan, red.)
“Are You Still Alive” gaat trouwens onder andere over sociale media. Het is een moeilijk onderwerp om over te schrijven, omdat het zo’n stomme term is: ‘sociale media’. Maar het gaat om meer dan alleen media; tieners die met angststoornissen kampen bijvoorbeeld. “Get One Free” gaat onder andere over consumentisme. Ik laat ruimte voor persoonlijke interpretatie, het mag niet te hoogdravend worden. Alle thema’s van de plaat raken ons individueel op een of andere manier. Alles draait tegenwoordig om advertising en consumeren. Je bent een consument en moet je leven ‘optimaliseren’. Dat soort denkwijzen sturen ons een richting uit waar ik niet hoopvol over ben.
Gaat Everybody Knows over het gevoel dat we collectief de foute kant uitgaan?
Los van de actualiteit informeer ik mij graag via documentaires en magazines als De Groene Amsterdammer, nieuwsbladen die wat dieper durven graven. Daar haal ik altijd veel inspiratie uit. Ik denk echter dat ik pas nu over zo’n onderwerpen kan schrijven zonder met een vingertje te wijzen.
Voor alle duidelijkheid: ik ben dus zelf enorm onderhevig aan hoe de wereld draait en niet vrij van stress en druk. Ik ben zelf niet immuun en kijk niet vanuit mijn ivoren toren almachtig op iedereen neer. Maar de plaat gaat dus over de zaken waar iedereen die af en toe de straat optrekt om zich uit te spreken, mee bezig is.
Het titelnummer gaat over revolutie?
Nee, meer specifiek over de manier waarop de wereld toekijkt wanneer oorlogen uitbreken. Met ‘de wereld’ bedoel ik regeringsleiders, politici en koningen.
Heel actueel.
Verschrikkelijk actueel. Ik schreef het nummer naar aanleiding van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, maar het is ondertussen nog relevanter geworden. Als je kijkt naar hoe Israël terugslaat na de aanslagen van Hamas… We zien allemaal de absurditeit van zulke gebeurtenissen, maar iedereen kijkt machteloos toe.
Jaarlijks een plaat produceren is voor mij misschien toch niet zo’n goed idee
Muzikaal zie ik een cirkel. Bij je debuut zijn de arrangementen cruciaal, hier ook.
Ik kijk op naar Bob Dylan en Leonard Cohen en ben een tijd geobsedeerd geweest door het idee dat een nummer alleen met stem en gitaar overeind moet blijven. Daar heb ik afstand van leren nemen, want het is eigenlijk onzin. Opnieuw, het is iets dat ik mezelf oplegde en het heeft me creatief bevrijd om dat te laten gaan. Silent Days was daar een eerste stap in, maar deze plaat bevat nog veel meer liedjes die ik niet alleen kan brengen, en dat is goed zo. Ik knutsel graag met klanken en geluiden. Een nummer schrijven is het werk, arrangeren is de hobby. Arrangeren is het liedje inkleuren en leuk. Prutsen op de synth en klanken zoeken die uniek zijn.
Ik heb trouwens nadat Everybody Knows afgewerkt raakte, het nieuwe album van Ivy Falls geproduceerd. Daar kroop ook tijd en werk in. Het was een hele leuke en toffe ervaring, het waren mooie nummers om aan te werken, maar ook daar ging ik even overboord met m’n perfectionisme. Vroeger dacht ik mogelijk een producer te worden, maar jaarlijks een plaat produceren is voor mij misschien toch niet zo’n goed idee. Al ben ik wel fier op het resultaat.
Je omringt je altijd met goede muzikanten. Hoe vroeg werden ze betrokken in het proces?
De plaat is geschreven en opgenomen over een periode van anderhalf jaar. We hadden drie of vier studiosessies waarin we telkens drie of vier nummers opnamen. We schreven nooit samen, maar ik wist dan bijvoorbeeld op voorhand waar Vitja (Pauwels, red) een gitaarriff kon toevoegen. Het gitaarwerk in “Slow Down” is deels door mij bedacht, ik gaf een aanzet, maar hij heeft mijn idee dan uitgewerkt en er zijn eigen ding mee gedaan. Wisselwerking. De strijkers in “All It Takes” zijn volledig van Hendrik Lasure. De basis werd altijd opgenomen in de studio van Koen Gisen, La Patrie, maar het arrangeren gebeurde thuis. Het werk in de studio, de hobby thuis.
In 2019 zei je in een interview dat je niet alleen muziek voor jezelf maakt, maar ook voor anderen. Herken je je nog in zo’n statement?
Honderd procent. Mocht ik alleen op een onbewoond eiland wonen met een studio en meerdere instrumenten, ik zou geen muziek maken. Dat is niks voor mij. Ik schrijf met het idee om mijn muziek aan iemand te laten horen. Je weet bij een nieuwe release nooit hoeveel mensen er zullen luisteren, maar het blijft belangrijk voor mij. Kunst ontstaat pas als je het kan delen. Wat heb je aan een film of kunstinstallatie die niemand kan zien? De interpretatie van de toeschouwer of luisteraar maakt de kunst. Zeker bij muziek is er dan ook nog het sociale aspect.
Ik word omringd door goede muzikanten
Over visuals gesproken, is de albumhoes een verwijzing naar de tekst in “Perfect Sense”? ‘Dead flowers by the side of the road’?
Dat is een soort toeval, al sluit het wel mooi bij elkaar aan. Ik heb die foto van een veld vol verlepte zonnebloemen genomen. Ze draaien allemaal dezelfde richting uit; het deed mij denken aan een mensenmassa die eensgezind dezelfde kant uitkijkt. Ik vond dat een mooie metafoor voor de maatschappij waar we op afstevenen. De foto is nadien natuurlijk bewerkt om wat abstracter te lijken.
De stijl doet me denken aan het artwork van Silent Days.
Een bewuste keuze, ik wilde een verwantschap tussen de twee creëren. Als het bij een volgend album ook zo voelt, doe ik dat daar ook. Conceptueel staan de albums haaks op elkaar, maar artistiek zijn ze voor mij evenwaardig.
Heb je zenuwen voor de komende optredens?
Ofwel zal ik me vlug opnieuw thuis voelen op een podium, ofwel wordt het wennen. Het zou dus kunnen dat de zenuwen toenemen. Maar ik word omringd door goede muzikanten, dus het komt wel goed. We zijn volop aan het repeteren, we gaan vooral materiaal van Silent Days en Everybody Knows brengen.
We zijn benieuwd!
The Bony King of Nowhere speelt op 8 maart in de Ancienne Belgique (Ballroom).
