Al bijna veertig jaar vertoont Yo La Tengo geen enkel symptoom van schrijversblok. Het trio lijkt intuïtief aan te voelen waar het alternatieve rockmilieu nood aan heeft. De steevast tegenvallende platenverkoop liet hun geestdrift evenmin sputteren. Misschien is het hun rustige carrière zonder drama of break-ups die met het lauwe succes te maken heeft, ten goede of ten kwade. Na al die jaren zitten we ondertussen aan album nummer zestien, maar als je coveralbums, filmscores en samenwerkingen meetelt, komen we aan een getal halfweg de twintig. This Stupid World volgt vijf jaar na There’s a Riot Going On, al verscheen in 2020 een kort drone-album. Veel bands gooien na enkele decennia de creatieve handdoek in de ring en gaan teren op vervlogen tijden en nostalgie – Yo La Tengo niet.
De band komt uit Hoboken in New Jersey, een stadje dat trouwens is vernoemd naar het dorpje in Antwerpen. ‘Yo la tengo’ betekent dan weer ‘ik heb hem’ in het Spaans. Sommige hockeyspelers roepen het als ze de bal beet hebben, en ook de band Yo La Tengo slaat de bal weer raak. De nieuwste worp van de Amerikanen bewijst opnieuw hun status als een van de meest consistente, doch experimentele indiebands die er zijn. Nu we stilaan van de neveneffecten van de pandemie verlost zijn, blijkt dat de wereld op andere manieren nog steeds even fucked up is. Van escalerende geopolitiek, over worstelingen in de wereldeconomie tot het schijnbaar onontkoombare armageddon van cyberdystopie en klimaatverandering: de wereld lijkt alle zekerheid kwijt te zijn. This Stupid World kijk die afgrond recht in de ogen en kan ons daarbij nog hoop aanpraten ook.
Ondanks de dus vaak zwakke verkoop van lp’s, bouwden de muzikanten doorheen de jaren een mooie reputatie op dankzij hun steengoede liveshows, waar zelfs de leden van Sonic Youth tegenwoordig iets van kunnen opsteken. Het geval wil dat deze plaat quasi exact als zo’n optreden klinkt. Zowel de opnames als de productie zijn uit eigen bedrijf. Voor veel bands spelt dit verdoemenis, gezien de praktijk in de studio tot persoonlijke frustraties kan leiden en eigen producties al te vaak overgecompresseerd bleken. Yo La Tengo lijkt hier helemaal geen last van te hebben: de mixen klinken spontaner en helderder dan ooit. Niets lijkt vooraf bedacht te zijn en toch loopt elk nummer over van subtiele details. In plaats van eindeloos te herhalen of volledig van het rechte pad te gaan, versterkt de band juist de kenmerkende eigenschappen die haar sinds jaren zo boeiend maken.
Yo La Tengo is altijd al ijzersterk geweest in rustige kamermuziek, maar op This Stupid World valt ook meer noise op te merken. We horen drones op opener “Sinatra Drive Breakdown” en “Brain Capers”, aanhoudende fuzz op “Fallout” en “Tonight’s Episode” en buitenaardse helleschellen op titelsong “This Stupid World”. Telkens houden de bas, drums of keys de gitaarslagen moeiteloos in bedwang, afgewisseld met eigen aanvullingen. Het is alsof de plaat vanzelf in zijn hoes is gerold. Enkel de laatste traagbrander “Miles Away” past qua stijl niet helemaal in het rijtje, maar in de hoedanigheid van zweverige afsluiter, maken we daar geen probleem van.
De zestigers nodigen ons uit in hun woonkamer waar ze ons de hele avond als een orakel dromerige levenswijsheden aanpraten, zonder de essentie van dat alles zomaar te verraden. Het is duidelijk dat het mysterie van het leven Yo La Tengo nog altijd perplex doet staan, wat voor eindeloze inspiratie zorgt. De teksten beschrijven een soort fenomenologische metafysica in nummers die vaag gaan over de ervaring van een breekpunt en het ontsnappen aan de tijd. Zo zingt frontman Ira Kaplan op “Fallout”: ‘I don’t know how it’s gonna be / Close your eyes / Fall out of time with me’. Tijd verspillen doet Yo La Tengo in elk geval niet, want iedere noot komt precies op het juiste moment aan. Ook specifieke geluidseffecten complementeren nagenoeg iedere songsectie. Sommige tracks zijn lang of hebben lijfelijke outro’s, maar deze zijn raak gekozen in een groter geheel van wisselende dynamiek en intensiteit. Dit zorgt er mede voor dat de zachte americana van “Aselestine” en het getokkel van “Apology Letter” zo oprecht en breekbaar klinken.
Over het algemeen schuwt een originele cultband de schijnwerpers en geeft er daardoor vaak al te snel de brui aan. Een arena-act kan het makkelijker lang uithouden, maar boet na een decennium meestal in aan kwaliteit. Yo La Tengo overtreft beide cliché’s door het beste van beide opties toe te passen en de rest te vergeten. Met die tactiek brengt de band vandaag haar beste album van deze eeuw. De individuele rusteloosheid van ieder bandlid leidt tot een plaat die immer vooruitschreidt, zij het langs hobbelige binnenwegjes vol vreemde verhalen. Met een troostende glimlach zingen ze over dood en verderf, al hadden we de stem van de vrouwelijke Georgia Hubley graag nog iets meer gehoord. Yo La Tengo heeft altijd al hoge standaarden en verwachtingen voor zichzelf gesteld, en zoals blijkt op This Stupid World kan ze die nog altijd zonder veel moeite inlossen.
Op 16 april stelt Yo La Tengo haar album voor in de Ancienne Belgique in Brussel.
Facebook / Instagram / Website / Bandcamp
Ontdek “Fallout”, ons favoriete nummer van This Stupid World, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
