Ongeveer een jaar geleden legde Liturgy eigenhandig de metalwereld eventjes lam met H.A.Q.Q., een grensverleggend magnum opus dat zich op de valreep nog in de strijd smeet voor de titel van beste black metal van afgelopen decennium (of mogen we zeggen ooit?). We voelen de verrukkelijke symbiose van enerzijds gillende gitaren en beukende burst beats en anderzijds de opeenstapeling van harpen, koren, piano’s en elektronische glitches nog dagelijks natintelen in de diepste krochten van onze beenderen. Hunter Hunt-Hendrix, bezieler en brein van de band, gunt haar trouwe fans echter geen rust. H.A.Q.Q. kent met Origin of the Alimonies al na een jaar zijn opvolger. Gedurende dat jaar vroegen we ons menigmaal af wat Hunt-Hendrix’ volgende stap zou zijn: een verderzetting van haar succesformule of het opzoeken van nieuwe horizonten? Het antwoord is zoals vaker bij haar beiden tegelijk.
De New Yorkse band startte zo’n twaalf jaar geleden als nieuwelingen in de bruisende Amerikaanse black metalscene en puurde zich sindsdien stapsgewijs uit tot een totaalproject dat de vastgeroeste grenzen van metal alsmaar opzoekt. Hun agressieve sound uit die periode transformeerde in een met belletjes en hiphop-productie gevulde uiting van zelfverklaarde ’transcendentale black metal’ op The Ark Work uit 2015, waarvan H.A.Q.Q. een verfijndere versie is. In tussentijd experimenteerde Hunt-Hendrix solo met elektronica onder de naam Kel Valhaal en uploadde ze een resem aan lezingen op haar YouTubekanaal over het filosofische gedachtegoed achter haar projecten. Daarin staat het streven naar Perichoresis, een organische samensmelting van muziek, filosofie en drama, centraal.
Net als H.A.Q.Q. belichaamt Origin of the Alimonies dit idee van een Wagneriaans Gesamtkunstwerk in al zijn aspecten en facetten, te beginnen bij inhoud en vorm. Liturgy’s vijfde langspeler vertelt namelijk het scheppingsverhaal in Hunt-Hendrix’ mythologie in de vorm van een conceptuele opera. Kort samengevat zoekt het goddelijke duo OIOION (licht) en SIHEYMN (duisternis) een oplossing voor hun onmogelijke liefde. De uitweg ligt in het creëren van ANANON (ideeën) en YLYLCYN (materie), samen met OIOION en SIHEYMN de vier Alimonies die de bakermat van beschaving vormen. Een achtkoppig kamerorkest, bijeengesprokkeld uit verschillende New Yorkse avant-gardistische middens, voorziet de band van fluit, piano, harp, strijkers en blazers. Die instrumentale focus biedt ruimte aan de muzikanten om dit scheppingsverhaal te vertellen door middel van een evenwichtige balans tussen bloedstollend angstaanjagend en bloedstollend mooi.
Tomeloze dynamiek was altijd al cruciaal bij Liturgy, maar nooit eerder was de kloof tussen sereen minimalisme en onstuimige herrie zo immens. Schipperend tussen beide uitersten klinkt de band epischer dan ooit. Gevolg is dat de apocalyptische ‘hoogtes’ schaarser, maar niet minder krachtig, zijn. “The Separation of HAQQ from HAEL” zet de toon met een onheilspellend, maar gedeisd gepingpong van blazers en strijkers. Zoals het een vulkaanuitbarsting betaamt, pruttelt het al wat in de eerste twee nummers, maar de meeslepende spanning lost al snel weer op in vredevolle harpen. De effectieve explosie laat op zich wachten tot “Lonely OIOION”, waarin met groteske gebaren, zoals het onder nagels kruipend geschreeuw van Hunt-Hendrix en de strijdhoorns naar het einde toe, het cinematisch gehalte naar hogere niveaus wordt getrokken. Het tempo stuitert alle kanten op; de razendsnelle tremolo van Hunt-Hendrix’ gitaar hakt er op los. De reis begint nu echt.
De volgende stap in deze trip is de tweedelige aria (het blijft ten slotte een opera) die het versplinteren van de duisternis (SIHEYMN) en diens grieven als gevolg van de uitbarsting van het licht (OIOION) portretteert. “The Fall of SIHEYMN” ontaardt in de dreigende chaos van dissonante jazz en bouwt laag per laag op tot het uitmondt in “SIHEYMN’s Lament”, waarin een trapbeat het voortouw neemt en stembewerkers zich naarstig nestelen onder al het gekras en gekrijs. Door die vernieuwende elementen te combineren met de virtuoze precisie van drummer Leo Didkovsky, bassist Tia Vincent-Clark en gitarist Bernard Gann overstijgt Liturgy elke mogelijke poging tot hokjesdenken en kiest de band systematisch voor onbewandelde paden in de metalwereld.
Gepaard met dit opzoeken van grenzen gaat het concept van transformatie. Hiermee bedoelen we niet louter het progressieve karakter van de band en de eerder omschreven dynamische transformatie tussen extremen, maar ook de persoonlijke invalshoek die nauw verbonden is met het hele project. Hunter Hunt-Hendrix outte zich namelijk in mei dit jaar als transvrouw. Die metamorfose en de daaruit voortgekomen emotionele reis zijn diep geworteld in het album. Dat Hunt-Hendrix zelf, naakt en spelend met dat fundamentele contrast tussen licht en duisternis, poseert op de coverart, is een allesomvattend en uitermate krachtig statement.
Ondanks de vele transformaties en nieuwe elementen is de oude Liturgy, althans die van H.A.Q.Q., niet plots verdwenen op deze vijfde langspeler. De digitale manipulatie en kenmerkende glitches tijdens de bevredigende apotheoses bewijzen hiervan het tegendeel. De gewaagde productie heeft een even machtig effect als op de vorige plaat, met als verschil dat het geheel net dat tikkeltje grandiozer klinkt. Ondanks dit alles weet Origin of the Alimonies het extreem extatische gevoel dat H.A.Q.Q. opwekt net niet te evenaren. De pieken zijn niet minder intens, maar missen af en toe een zekere focus. De veelzijdigheid, die Origin zo’n sterk project maakt, is dan ook meteen zijn zwakte. Een reis is het zeker, maar eerder een die ons van de ene plek naar de andere sleurt dan ons langtijdig te laten zweven op een vastgepinde hoogte.
Dat laatstgenoemde is, zoals we zeiden, tegelijkertijd ook de kracht van het album. Elke plek waar we naartoe gesleurd worden is fenomenaal. Harpen en violen bloeden samen tot een komeet die sneller dan het licht door de hemel brandt. Een eenzame trompet wordt plots omver gewalst door een leger aan gitaarmuren om uiteindelijk terug te kabbelen in een vredevolle harppassage. “Apparition of the Eternal Church”, een cover van de grensverleggende Franse componist Olivier Messiaen, schommelt een kwartier lang tussen opbouwen en afbreken. Ter conclusie weet “The Armistice” al het voorgaande samen te vatten: orkestrale onrust en explosieve brutaliteit die ieder minuscuul partikeltje van het allesomvattende bestaan doet bulderen om uiteindelijk verslagen neer te dalen in de warme armen van die oh zo mooie harp.
Dit alles komt voorbij in slechts 37 minuten, beduidend korter dan wat we van Liturgy gewend zijn. Door deze opeengepakte verzameling experimenten is diversiteit dus zowel kracht als zwakte. Hoewel Origin relatief spaarzaam is in de hardere, extremere metal en een grotere focus legt op de theatrale spanning die daarvoor komt, lokt Liturgy het cathartische gevoel dat ze kenmerkt nog steeds uit. Dat zorgt ervoor dat het project paradoxaal genoeg enerzijds Liturgy’s meest luisterintensieve en uitdagende werk en anderzijds de meest toegankelijke introductie tot de band werd. De ’transcendentale black metal’ op Origin of the Alimonies is een ontzettend luisterrijke verweving van opera, metal en scheppingsverhaal en doet ons vooral hunkeren naar het ontdekken van de rest van Hunter Hunt-Hendrix’ mythologische wereld.
