InterviewsUitgelicht

Interview Lefto: “Er is meer in België dan enkel chocolade en bier”

Er broeit en bruist iets in onze Belgische jazzscene. Het genre werd van onder het stof gehaald en opgepikt door een nieuwe generatie. Denk maar aan STUFF., één van de meest opmerkelijke bands die België rijk is. In de hele wereld is er niets dat klinkt zoals jazz van bij ons. De nieuwe gedurfde sound en visie schakelt moeiteloos tussen hiphop en elektronica. Sdban Records surfte al eerder over deze new wave of Belgian jazz met releases van Black Flower en De Beren Gieren. Stéphane Lallemand, beter bekend als Lefto, heeft hier sinds kort een flinke hand in. Lefto is een muzikale smaakmaker op wereldniveau, maar met veel aandacht voor zijn eigen land en stad. Hij kan zich terecht de ambassadeur van de Belgische jazz noemen. Deze Brusselse connaisseur en het Gentse label Sdban trakteerde ons op Jazz Cats, dé perfecte introductie van onze veelbelovende vaderlandse jazz. Zestien bands uit vier hoeken van het land mochten deze compilatie vullen. ‘Zij hebben van jazz iets nieuws gemaakt’, zegt Lefto. ‘Hiphop werd in de ‘90s zwaar beïnvloed door jazz en vandaag keren de rollen om.’

Tussen het web van tramsporen en de zee van appartementsblokken blinkt het hippe Belga café op het Flageyplein. Op een zonnige dag in oktober is dit dé plek bij uitstek voor een uitvoerig gesprek met master selector Lefto. De strafste vinger aan de muziekpols en poulain van de Britse dj-legende Gilles Peterson vertelt over wat Lefto en ons klein landje te bieden hebben en hoe hij zijn bekendheid gebruikt als een open venster voor opkomende muzikale ontwikkelingen. Maar vooral praten we over jazz. Hoe kan het ook anders? We starten beide met huisgemaakte muntthee, en ik vraag hoe de zesde editie van Made In Belgium was.

“Door ons gratis evenement met Red Bull Elektropedia en Democrazy werd nog eens duidelijk hoeveel potentieel er in ons kleine landje zit. Ik stond stomverbaasd toen ik Susobrino aan het werk zag. Dit is de nieuwe Flaco meets Dengue Dengue Dengue of Clap! Clap!. Ook de Brusselse Commander Spoon werd goed onthaald. De toekomst van de Belgische muziekscene ziet er rooskleurig uit. Niet alleen voor hiphop of elektronica, maar zeker ook voor jazz. Dat merk je aan hoeveel jongeren er op onze nieuwe compilatie staan. Deze gasten zitten vol goesting. Het is enkel nog een kwestie van nationaal en internationaal te pushen.”

 

Vanwaar komt Lefto zijn liefde voor Jazz?

Jazz is altijd present geweest. De wortels werden gepland in mijn jeugd. Jazz was het eerste dat ik hoorde bij het opstaan. Mijn vader legde Stan Getz, Miles Davis of John Coltrane op en wekte me zo uit mijn slaap. Tijdens de autorit naar school luisterden we vaak nog verder naar jazz, ofwel Franse chansons. In het weekend nam hij mij vaak mee naar donkere bars in de stad met veel te veel tabakslucht. Ondanks mijn jonge leeftijd, vond ik de muziek best wel cool. Trouwens één van die cafés was hier om de hoek aan Place Fernand Cocq. Ik herinner mij het beste concert met mijn vader niet meer, misschien was het wel Philip Catherine. Vooral klassieke jazz vond hij interessant. Toen was ik me er nog niet bewust van wat het genre voor mij ging betekenen. Het platenlabel Blue Note was altijd hoorbaar in huis. In 2005 heb ik mijn eigen remixplaat uitgebracht op Blue Note. Mijn Vader is een jaar daarvoor overleden en kon het jammer genoeg niet meemaken. Hij was waarschijnlijk zeer trots geweest.

Met welke plaat kwam de appreciatie dan echt?

Mijn visie op Jazz is veranderd door Madlib en Shades of Blue, waar hij de meest klassieke Blue Note-songs veranderde naar iets meer hip-hop. Het was een soort van spirituele re-interpretatie van wat jazz volgens hem was. Mijn maten en ik waren allemaal grote fan van Madlib. Zoizo! Toen hij het bluealbum uitbracht en nadien zijn eigen Jazz platen, als Yesterdays New Quintet, werd het voor mij duidelijk hoe belangrijk jazz wel was.

Welk jazzconcert zal je nooit vergeten?

De mooiste herinneringen komen naar boven bij het concert van saxofoonspeler Branford Marsalis. Hij speelde toen in de Beursschouwburg met als backingband The Roots. Het concert was zonder mijn vader, maar ongetwijfeld één van mijn eerste jazzconcerten waar ik echt aandachtig was.

Welke invloed heeft Brussel gehad op de liefde voor jazz?

Of het nu Philip Catherine, Marc Moulin of de harmonica van Toots Thielemans is: Brussel als hoofdstad is altijd een jazzstad geweest. Vroeger had je de jazzmarathons in Brussel. Een initiatief waardoor je in heel de stad kon rondlopen op zoek naar jazz. Ik heb nu de indruk dat de jazzmarathons iets minder zijn. In Music Mania, de platenwinkel waar ik vroeger werkte,  verkochten we uiteraard veel jazz. Dit was een goeie tremplin om dieper te graven en meer te weten te komen over het genre. Music Mania is zeer belangrijk geweest voor mijn liefde voor jazz én dat is nog steeds zo. Niet alleen voor mij, maar voor jazz tout court. Nu vooral in Gent. Ik vind het jammer dat er geen Music Mania meer is in Brussel. En dat weten ze (met een grote glimlach).

Welke plaats krijgt jazz in een dj-set van Lefto?

Een vrij belangrijke plaats. Ik speel redelijk wat jazz in mijn sets. Of het nu up-tempo jazz, jazz om op te dansen of groovy stuff is. Jazz kan je trouwens perfect draaien. Het is niet enkel een genre om naar te luisteren. Als je draait dan luister je. Er is zowel jazz om op te dansen, jazz om op te viben als jazz om op te chillen. Dat is zo bij elk genre. Je hebt ook hiphop om te dansen en hiphop waar dat minder op kan. Misschien niet bij elk genre. Zoals techno ofzo. Maar bij alle organische genres is dat meestal wel het geval. Ik begin graag mijn sets met spirituele jazz en maak ook graag mixen van spirituele dingen. Tijdens de ochtenden op Worldwide FM speel ik graag spirituele jazz, omdat dat de mood weerspiegelt van de dag. Bij zonsopgang spirituele jazz en bij zonsondergang spirituele jazz (met een grote glimlach).

Lefto presents Jazz Cats. Had je vader kunnen genieten van de compilatie en de nieuwe Belgische generatie?

Moeilijk te zeggen. Misschien en misschien ook niet. Ik denk dat hij een paar nummers zeker tof had gevonden, maar misschien is deze compilatie net iets te moeilijk voor mensen die van contemporary, klassiek of “gewone” jazz houden. Deze compilatie is alleszins niet makkelijk te verteren voor de oudere generatie. Deze soort jazz is echt wel iets is voor de jongeren, de meer nerdy gasten en de generatie die houdt de technische kant van muziek maken. Een beetje zoals jonge gasten die opkijken naar een jonge scratcher.

Hoe kwam de compilatie tot stand?

Uiteraard ben ik gewoon mijn iTunes afgegaan voor de meeste nummers. Het is vooral de research die telt. Waar ga je het halen? Soms zijn het gewoon nieuwe releases op labels die ik binnenkrijg of zie ik toevallig iets opduiken op SoundCloud. De meeste nummers van deze compilatie stonden al in mijn bibliotheek. Ik had een langere lijst dan zestien nummers die ik niet heb gebruikt en ongetwijfeld ook een plaats verdienden op de compilatie. Bij zestien moest ik gewoon stoppen, omdat dat de support lengte was voor de plaat. Hierdoor moest ik keuzes maken. Er zitten wat coup de coeurs tussen, die het nog ver kunnen schoppen.

Van welke kittens gaan we zeker nog horen?

Ik denk dat de jonge Brusselse Commander Spoon zo’n groep kan zijn. Ze droppen om de vier maand een ep en de kans is zeer groot dat we van hen nog gaan horen. Ik hoop dat de Brusselse jonge gastjes 2 Times Nothing ook nog met iets gaan afkomen. BeraadGeslagen, met Lander Gyselinck op drum, gaat ook niet onopgemerkt voorbij. Live zijn ze echt de moeite om te zien. Ze spelen meestal met een deel van de band in het publiek. 16 december hebben ze hun albumrelease in de AB. Ik denk uiteindelijk dat alle artiesten op de compilatie het ver zullen schoppen. Ze zijn nog jong en gaan nog een aantal jaren bezig zijn met muziek. Blackflower en Collective Conscience gaan ook nog potten breken.

Is er een rede voor de weinige Franstalige bands op de compilatie?

Ik ga morgen naar La Première op RTBF om een oproep te doen naar alle Franstalige jongeren om muziek in te sturen. Ik weet niet waarom het zo is. Je hebt wel de Waalse band Glass Museum uit Tournai die op de compilatie staat, maar daar blijft het bij. Blijkbaar wonen ze nu ook in Brussel. Misschien komen de meeste Franstalige jongeren minder in aanraking met jazz en spelen ze allemaal hiphop of rock. Het ligt vooral aan het feit dat jazz een zeer lokaal iets is. Jazz in Vlaanderen is aan het boomen, zoals in Engeland, maar in Frankrijk zijn er een stuk minder jazzacts. Ik hoor alleszins heel weinig Franse bands. Daardoor is er misschien een kleinere beïnvloeding naar Wallonië toe. I don’t know.

Wat wou je bereiken met de compilatie?

Ik wou vooral de mensen bereiken die van jazz houden, maar die niet echt weten wat er op dit moment aan het afspelen is in België. Ik wou ze helpen de weg te vinden naar de nieuwe lichting. Trouwens als je de cd of vinyl opent, krijg je van elke artiest alle nodige info. Vanwaar ze zijn, wat ze doen en hoe lang ze al bezig zijn. Het is een beetje een soort gids doorheen het Belgische jazzlandschap. Het klinkt anders dan Jeff Neve, Marc Moulin of Philip Catherine. Het is een beetje de invloed van alle genres waar jongeren vandaag naar luisteren. Soms is het afrocuban-jazz, jazzfusion of electronica jazz. Bombatazz klinkt bijvoorbeeld als Hudson Mohawke. Zij hebben van Jazz iets nieuws gemaakt. Muziek in het algemeen heeft altijd een evolutie en een revolutie, maar ik vind dat je dat bij jazz nog het meeste kan voelen. Je hoort echt alle invloeden van elektronica, hiphop tot soul. Hiphop werd in de ‘90s zwaar beïnvloed door jazz en vandaag keren de rollen om. Een beetje zoals een Virgil Abloh die Louis Vuitton designer is. Hij komt van de straat en heeft altijd streetfashion gedaan en nu zit hij aan het hoofd als creative designer van een groot elitair modemerk. De compilatie toont aan hoe fier ik ben op de jongeren, de scene en hun talent.

https://www.instagram.com/p/Bojs_Smgu11/?taken-by=lefto

Waarom graffiti op de hoes?

In Brussel en België in het algemeen zie je overal graffiti. De hoes op zich is een muur die geschilderd is door mijn schoonbroer Oli-B (Olivier Binamé). Erachter zie je de typische huizen die je in Wallonië, Vlaanderen of Brussel terugvindt. Ik vind dat die foto een echte Belgische stadsbuurt kan zijn. De architectuur doet mij denken aan Brussel, Gent, of Antwerpen.

Wat maakt Belgische jazz zo uniek?

Het je-m’en-foutisme, niet-conformistische en out of the box-denken. Wij passen niet in een hokje. Dat is misschien niet de sound van België, maar wel de stijl. België doet in het algemeen zijn eigen ding en denkt er niet te veel bij na. Vooral bij jazz dan. Muzikanten zijn niet bezig met klinken als een ander. Wij moeten geen Kamasi Washington of Robert Glasper zijn. Bij hiphop is dat anders. Daar voel je wel de invloeden van Franstalige, Engelstalige en Hollandse hiphop. Ik denk dat die rebellie het meest frappante is van jazz in België. Door de drums, de manier van masteren en het gebruik van andere instrumenten klinkt het uniek.

Vergelijk onze nieuwe jazz met een klassieker als The Awakening van Ahmad Jamal.

Belgische jazz is drukker. Pianist Ahmad Jamal is open en rustig. Er is ook meer ruimte om te ademen in de muziek van Jamal. Belgische jazz maakt het graag ingewikkelder en creëert minder ruimte. Daarnaast zijn er bij ons meer details. Als je een Belgische jazzplaat herbeluistert, hoor je steeds opnieuw nieuwe elementen. Onze sound is meer uit de haak en dat heb je niet bij Ahmad Jamal. Wel mijn favoriete jazzplaat aller tijden!

Vergelijk onze nieuwe jazz met Marc Moulin of Jack Sels.

Het grote verschil zijn de invloeden, de structuren en de fusies met andere genres. Jack Sels en Marc Moulin werden niet beïnvloed door elektronica of hiphop. Marc Moulin heeft wel wat geëxperimenteerd met elektronica via Telex. Waarschijnlijk was hij het beu om steeds hetzelfde te maken. Het scheve drummen van iemand als Lander laat die invloed perfect horen. Je voelt dat hiphop en sommige producers een effect gehad hebben op zijn muziek. Ik denk aan Hudson Mohawke. Ik ben ervan overtuigd dat Lander Gyselinck een grote fan is van Hudson Mohawke.

Lefto blijft niet hangen bij één sound. Je gaat van J Dilla naar Selda. In welke mate herken je jezelf in de muzikanten van op de compilatie?

Ik hou van het geflipte en daar herken ik mezelf vooral in. De meeste nummers die op de compilatie staan, doen je reizen. Een nummer van Steiger begint rustig en eindigt als een wervelwind. In één track neemt dit trio je mee in vier verschillende atmosferen. Daar is de link met wat ik doe. Ik neem graag mensen mee op reis en dat doorheen verschillende gevoelens. Soms hard en agressief en soms soulvol en zacht. Deze nieuwe jazz gaat alle kanten uit. Net als Lefto.  

Lefto kent de wereld. Hoe wordt onze Belgische jazz onthaald?

Op Worldwide FM is jazzcats het album van de week. Er zijn nog radiostations waar dat zo is. Maandag deed ik een show met TuneIn van Los Angeles, waar ik het over jazzcats had. Vanaf ze de compilatie horen, zijn ze er weg van. Het probleem is het aan de man brengen. Ik ken gelukkig heel veel mensen en we hebben heel veel quotes binnengekregen van verschillende radiostations die het geluid appreciëren. België mag zichzelf wel iets beter gaan verkopen. Er is meer in België dan enkel chocolade en bier. Er zijn tal van goede dj’s, singersongwriters en jazzmuzikanten. Het is gewoon een kwestie van het op de juiste manier te exporteren. Toch moet jazz zeer lokaal bekeken worden. Er zijn een paar uitschieters die het internationaal ver schoppen, maar toch blijven de revoluties in jazz meestal lokaal. In Polen heb je bijvoorbeeld super goede jazz, maar dat betekent niet dat we de Poolse sound op Amerikaanse of onze radiostations gaan horen. Landen die het ver schoppen, zijn grote naties. Engelse of Amerikaanse bands kom je hier natuurlijk wel tegen. Het is niet zo dat je moet verwachten dat bijvoorbeeld STUFF. zalen gaat vol spelen in Amerika. Zo zit het spijtig genoeg niet in elkaar. Of je moet een grote machine achter je hebben die dat kan helpen waarmaken. Ik heb zo de neiging te denken dat Angelsaksische landen altijd wel met elkaar plakken. Vanaf dat het geen Engelstalig land is, is het precies Chinees. Dat merk je alleen in muziek.

Hoop je op hetzelfde succes als bij Belgische hiphop?

Ik denk dat Belgische jazz al dezelfde appreciatie heeft als Belgische hiphop. In mindere mate weliswaar. Jazz is nog steeds jazz. Ik denk niet dat je kan verwachten dat een jazzband L’Olympia gaat uitverkopen zoals Romeo Elvis gaat doen. De meeste hiphop die vandaag gedraaid wordt op de radio, wordt gezien als popmuziek. Hiphop is de nieuwe rock. Wie weet komt er ooit een dag dat jazz de nieuwe rock zal worden. Al geloof ik en hoop ik dat die dag er niet zal komen. Ik vind het soms spijtig hoe traditionele genres, zoals jazz of hiphop veranderen in iets totaal commercieel of industrieel. Dat is niet de bedoeling van muziek en zeker niet van subgenres. Popmuziek bestaat er voor een rede. Wel, laat popmuziek popmuziek zijn. Laat Angèle Angèle zijn. Plaats Angèle niet bij hiphop. Of zet Roméo niet op hetzelfde niveau als Angèle.

Elk genre muziek moet zijn eigen weg gaan, ook al probeert de industrie hierop in te spelen. Vanaf iets te succesvol wordt, betekent het meestal ook dat het moet inboeten op kwaliteit. Ik heb dit zien gebeuren bij enkele artiesten waarmee ik ben opgegroeid. Talenten die vandaag eindigen in hetzelfde hokje. Gelukkig zijn er nog gasten die hun ding blijven doen qua sound, zoals Gorik (Zwangere Guy). Het is jammer om te zien dat mensen die je hebt gepromoot volledig qua sound veranderen. Dat ze op de koop toe vergeten wat je voor hen gedaan hebt, is nog veel erger. Dat gebeurt zeker en vast. Het is deel van de muziekindustrie. Ik ben nu al Anderson .Paak beu. Nieuwe single en je hoort weer dat het hetzelfde is. Ik heb dit precies al zes maanden geleden gehoord met Schoolboy Q. Er is geen evolutie, omdat de formule werkt. Er zijn veel van die jongens die je gewoon niet meer hoort door hun overstap van underground naar mainstream. Ik denk aan Aloe Blacc en Mayer Hawthorne.

Waarom blijft Lefto dan nieuw talent promoten?

Het blijft gewoonweg super belangrijk. Nieuw talent komt meestal met een nieuwe sound en dat moet natuurlijk gehoord worden. Eigenheid en originaliteit. Dat zijn elementen die ik nog het meeste naar voor wil duwen. Ik wil ervoor zorgen dat iedereen muziek maakt dat uit het hart komt en origineel is. Het is heel gevaarlijk om als artiest in een cirkel rond te draaien, want dan ga je doodbloeden. Daarom probeer ik jonge talenten te pushen. Ze geven mij de energie om verder te doen. Ik zou nooit een dj willen zijn die alleen maar speelt wat de mensen willen horen. Voor mij is dat een dode dj. Het is niet iemand die echt zijn werk doet voor de muziekcommunity. Het is jammer dat sommige dj’s enkel goede oude stuff draaien. De jongere artiesten die goede jazz maken of wat dan ook, moet je ook laten horen. Als anderen het niet doen, wil ik die taak gerust nog twintig jaar op mij nemen. Als er maar nieuw talent met een frisse sound naar boven komt drijven.

Is het afzien om in België je eigen ding te doen?

Het kost bloed, zweet en tranen voordat je ergens geraakt in België. Ik ken heel veel jongeren die talent hebben en nooit ergens zijn beland. Vandaag zijn er zangeressen die amper twee songs uit hebben en die al veel te ver staan voor wat ze uitgebracht hebben. Andere zangeressen die ik ken, die ongelofelijk goed kunnen zingen en een album of twee hebben, staan nergens. Ik denk dat je in de muziekindustrie heel veel wind mee moet hebben. De mensen die het minst talent hebben, geraken wel ver. Dat heeft te maken met verschillende factoren. Of met een label of een familielid die erachter zit. Een compilatie helpt hierbij en laat zien wat er aan het gebeuren is.

Ik zou dezelfde compilatie kunnen maken met Belgische producers of met rappers van eigen kweek. De dag van vandaag is het soms ook wel minder afzien. Ik heb de indruk dat jongeren heel snel naar boven worden gepusht. Vooral bij dj’s heb ik het soms moeilijk. Je moet een dj tijd geven, want anders is je carrière misschien van korte duur. Ik heb nu 24 jaar op de teller. Ik draai al langer dan dat jij geboren bent (met een grote glimlach). Je moet ervaring opdoen met de jaren. Het is soms zot om te zien dat iemand die nog maar een jaar bezig is, al zo ver staat. Ik kan daar inkomen, maar vind dat gevaarlijk voor de artiest zelf. Er is pushen en pushen. Er zijn snelheden. Ik push artiesten op een gezonde manier. Ik wil niet dat alle artiesten na zes maanden al uitgeblust zijn. Een kind help je ook met de twee eerste stappen en dan laat je het los om te zien hoe ver het geraakt. Ik wil niet dat het kind meteen kan lopen.

In welke mate is Lefto een platform?

Ik wil eigenlijk een platform zijn voor alle jongeren. Elke dj zal hier anders op antwoorden. Sommige dj’s willen hun publiek enkel een leuke tijd bezorgen en laten dansen. Voor mij moet een dj iets doen voor de gemeenschap. Daarom is het belangrijk dat ik gasten promoot. Op die manier leer ik ze optreden, muziek spelen, goede nummers maken en producen. Veel dj’s krijgen de muziek, spelen het en daar stopt het. Bij mij niet. Of het nu met Made In Belgium is of compilaties zijn. Lefto blijft een platform voor jongeren, omdat zij de toekomst zijn. Back in the days waren heel weinig mensen die underground hiphop organiseerden. In 2002 was ik één van de eerste die het deed met Democrazy in Gent. In de loop der jaren kwamen er dan meer hiphopshows, zoals All Eyes On Hiphop. Een gezonde scene komt er door diversiteit en niet door één persoon die de dictator is van de muziek.

Op vrijdag 19 oktober stuurt Lefto met Glass Museum, Commander Spoon en Collective Conscience zijn kittens uit naar de AB. ’Kom gewoon af als je wil horen hoe de nieuwste golfslag binnen de Belgische muziekscene klinkt, zegt Lefto. ‘Er zijn ook special guests. Ik zeg niks meer.’

Op 16 november worden we weer verwend door Sdban records. Deze keer met een selectie van Belgische next-door-disco. Allez les belges!

Related posts
LiveRecensies

Horst 2023 (Festivaldag 1): Gelanceerd

Met Horst Arts & Music Festival ging vrijdag weer een van de uniekste Belgische festivals van start. Meer dan 130 artiesten geven…
InstagramLiveRecensies

BADBADNOTGOOD @ Ancienne Belgique (AB): Zintuigelijke beproeving

BADBADNOTGOOD is een graag geziene gast in ons land. Voor de elfde keer speelden ze in België, maar voor een echte zaalshow…
LiveRecensies

Horst (Festivaldag 3): Het festival van de toekomst eindigde dit weekend

Sinds 2014 manifesteert Horst zich als een kwaliteitslabel voor de elektronische muziek. Naast het aanbieden van een vooruitstrevend muziekaanbod, probeert het de…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.