Haar debuut Sprained Ankle kwam uit het niets en greep ons onverwacht bij het nekvel. De toen 19 jarige Julien Baker legde er haar ziel en gemoed open en bloot op tafel en werd terecht een ware hype op muziekblogs aller lande. In 9 luttele songs die alles samen een klein half uurtje duren, had Baker een visitekaartje om u tegen te zeggen. Op haar opvolger “Turn Out The Lights” doet ze zowaar het onmogelijke. Een rauw debuut opvolgen met een al even intense en indringende tweede plaat zonder in clichés en zelfbeklag te vervallen.
“Turn Out The Lights” begint zoals haar debuut eindigde: alleen aan de piano. “Over” is niet meer dan een intro op de eerste single van de nieuwe plaat “Appartements” maar zet wel meteen de toon. Haar gevoelige pianospel met een donker randje is simpel maar doeltreffend. Wie haar al eens live aan het werk zag, weet dat Julien Baker net zo goed met een piano als met haar gitaar de tranen uit je ooghoeken weet te peuteren. Dat ze op haar tweede plaat nog steeds onze gevoelige snaren weet te raken, is niet meer dan een krachttoer en een bewijs dat Julien Baker een van de grootste en puurste talenten is van haar generatie. Op haar 22ste levert ze een volwassen en volwaardige plaat die in geen enkel opzicht moet onderdoen voor artiesten die al jaren in het vak zitten.
Eigenlijk is het oneerlijk om Bakers nieuwe plaat af te wegen tegen haar debuut. Lo-fi songs als Blacktop, Go Home of Sprained Ankle waren zo’n naakte songs die eigenlijk meer aanvoelden als geweldige demo’s dan als volwaardig uitgehouwen beeldhouwwerkjes. Die ongepolijste sound versterkte alleen maar haar rauwe lyrics over drank, drugs en eenzaamheid. Intussen tekende Baker bij Matador Records, tourde ze de wereld rond en kreeg ze vooral meer tijd en ruimte om haar nieuwe plaat op te nemen. Wie vreesde dat een geliktere sound de ziel uit haar nummers zou wegnemen, kon al van bij de eerste twee singles opgelucht ademhalen. “Appointments” en titelsong “Turn Out The Lights” klinken als de muziek die The xx of Daughter dromen te maken.
De thema’s zijn zo oud als de straat en met nummers over eenzaamheid en melancholie kan je een snelweg van hier tot Nashville aanleggen. Toch weet Julien Baker haar emoties niet te verpakken in clichés en valt ze niet in zelfbeklag. “The harder I swim, the faster I sink,” weet ze op “Sour Breath” en in “Shadowboxing” vindt ze ‘comfort in failure’ en schreeuwt ze haar angsten in de speakers. Ze vecht tegen schaduwen die alleen zij kan zien (drugs, mentale problemen) en hoe hard ze ook probeert om het uit te leggen, niemand lijkt het te begrijpen. Het is moedig dat Julien Baker ook op haar tweede plaat zo eerlijk en open is over haar demonen, zonder ze echt te benoemen.
Op “Televangelist” zoekt de Amerikaanse naar een balans tussen haar Christelijk geloof en alle ‘zonden’ die ze al op haar kerfstok heeft staan. ‘Am I a masochist, screaming televangelist clutching my crucifix of white noise and static,’ zingt ze. Niet alleen haar verleden maar ook haar heden als trotse lesbienne stroken vaak niet met wat de Kerk wil. Die tegenstelling van willen maar niet kunnen, maakt het nog extra pijnlijk en hartverscheurend. Aan alles merk je dat Julien Baker een goudeerlijke jonge vrouw is en toch heeft ze op haar 22ste al zo’n zware lasten te dragen.
‘Gedeelde smart is halve smart,’ zegt men wel eens en op Turn Out The Lights vinden we troost in de mooie melodieën en de diepe teksten. De piano in “Hurt Less” verwijst wat naar haar bloedmooie cover van Jawbreaker’s “Accident Prone” en “Even” is in zijn eenvoud een nummer dat nog het meest lijkt op haar debuut. ‘Isn’t that what you want? For me to be miserable like you? Well brother, you’re about to get your wish,’ zingt ze waarna ze haar vuist in de muur van een hotelkamer plant. Toch is het niet allemaal kommer en kwel in Julien Bakers leven. Afsluiter “Claws In your Back” klinkt wel mistroostig maar bevat veel meer hoop dan je zou vermoeden. ‘It’s about some of my friends who were feeling that same kind of hopelessness,’ legt ze het zelf uit.
‘And when my heart was breaking to see them feeling the way that I had had, I thought ‘I wish I could tell them that if they could just hang on that there’s a way out and there’s a reason to stay’ as in, like, literally, stay alive.’
In de eerlijkheid schuilt troost en elk wanhopig verhaal bevat toch een hoopvol kantje. Julien Baker’s verzuchtingen hebben op haar tweede plaat nog niets aan kracht ingeboet en weten zelfs met een betere productie overeind te blijven. Met het krachtige eind overtuigt ze ons dat het leven toch de moeite is. ‘I wanted to stay,’ schreeuwt ze uit. In een wereld waar Julien Baker ons een troostende schouder aanbiedt willen wij wel heel lang blijven.
Turn Out The Lights verscheen op 27 oktober via Matador Records. Julien Baker staat op 12 november nog in de Botanique, maar dat concert is al hopeloos uitverkocht.
