Nederlandstalige muziek is terug in de mode. Vorige maand bracht Willem Ardui nog een Nederlandstalig album op de markt dat door de pers enorm goed werd onthaald, maar ook artiesten zoals Brihang en Yevgueni bewezen in een niet heel ver verleden dat onze taal perfect geschikt is om goede muziek mee te schrijven. Vandaag laat Jonas “Jokke” Van Langendonck zijn debuutalbum op de wereld los. Twee jaar geleden eindigde hij nog als finalist van De Nieuwe Lichting – BLUAI, ILA en Shaka Shams kaapten toen de overwinning weg – en geen jaar later wist hij een platencontract te versieren bij Warner Music. Na nog een reis langs de zon serveert Jokke ons een volwaardig debuutalbum: Verzamelwoede. De Leuvenaar neemt ons aan de hand van dertien nummers mee op een reis doorheen zijn levenservaringen en slaagt er bijzonder goed in om zijn wijsheden over te brengen.
Zelf omschrijft Jokke zich als een ‘verhalenverteller pur sang’, en wij kunnen dat alleen maar beamen. Wie goed oplet tijdens het beluisteren van Verzamelwoede, merkt op dat er een evolutie zit in het karakter dat Jokke in zijn songs naar voren schuift. We starten positief, glijden steeds meer de onzekerheid in en verliezen ergens middenweg helemaal de moed, waarna we terug tekstuele elementen van moed en sterkte terugvinden, en zo onze reis toch enigszins kunnen afsluiten met het hoofd naar boven gericht. Met andere woorden: er zit echt inhoud in de liedjes waar Jokke mee voor de dag komt. Hij bewijst niet alleen dat hij als artiest is geëvolueerd sinds zijn deelname aan De Nieuwe Lichting – toen maakte hij namelijk nog Nederlandstalige rap -, maar ook dat hij weet wat hij moet doen om die nieuwe richting wind in de zeilen te blazen.
We beginnen ons verhaal met een metaforische introductie tot de persona van Jokke: “Zwart en witte was” beschrijft een drang naar het uitbreken van een artiest. Het nummer is vooral een klaagzang tegen het ordinaire, normale leven en komt daarbij ook over als een contextuele schets over wie de persoon ‘Jokke’ is. Naar het einde van het nummer toe worden we uitgenodigd om het ons even gezellig te maken met een theetje; iets wat we alleen maar kunnen aanraden aan de gemiddelde liefhebber van sterk poëtische teksten. Een andere route nemen dan de grote menigte is een thema dat ook voorkomt in het aanstekelijke “Onverharde weg”, dat de eerste promotionele single van het album was. In zijn context kunnen we de boodschap van het nummer des te meer appreciëren, vooral omdat de vorige track naadloos in deze overloopt en we dus echt meegesleurd worden in een discours.
Dat discours neemt snel een melodieus aanstekelijke wending met “Jozefientje”, “C’est la vie” en “Meer dan genoeg”. In het eerste blikt het hoofdpersonage terug op zijn eerste liefde in de basisschool, in het tweede gaat het over de materiële verleidingen des levens – drugs, alcohol en seks – en in het derde besluit hij dat al die zaken eigenlijk niet essentieel zijn voor zijn levensstijl. We komen met andere woorden in een stream of consciousness terecht waarbij Jokke ons op een immer kritische manier voorstelt aan enkele (voor sommigen) enorm herkenbare elementen. Hoewel deze drie nummers op het eerste gezicht een soort naïeve jeugdigheid lijken te bevatten, spreken de teksten telkens boekdelen. Het thema ‘op zoek zijn’ komt meer dan eens aan bod in het album, zij het op vlak van artistieke expressie, zij het op vlak van liefde, en “C’est la vie” bevat zelfs een donkere, escapistische ondertoon. Tot op dit punt weet Jokke die thema’s nog altijd goed te verbergen met rijke, zoetklinkende melodieën die zich ontplooien tot poppy, meezingbare nummers. Zo krijgen we een mooi contrast tussen tekst en muziek.
Het is pas vanaf het midden van het album, bij het nummer “Beekje vol verdriet”, dat de artiest deze zware, emotionele thema’s naar een hoger niveau tilt. Het nummer klinkt muzikaal als iets wat Agnes Obel zou kunnen uitbrengen en de tekst doet het label ‘kleinkunst’ eer aan, door het prachtige gebruik van metaforen en tekstuele nuances. In de bridge worden we bovendien getrakteerd op enkele vioolarrangementen, die van het nummer nog iets mooiers maken. Helemaal instorten doen we met de tekst van “Help” en “Kuis uw ziel”. Net als het gelijknamige nummer van The Beatles lijkt dit op een vraag om hulp: ‘Ten oorlog in m’n duivels labyrint / tot de minotaurus mij verslindt’ is een opvallende lyric die dit goed illustreert en menig luisteraar aan het denken zet. Zo triest klinkt “Help”, zo woedend klinkt “Kuis uw ziel”. Het twee minuten durende nummer komt hard binnen door de bijna verwijtende toon waarop het gezongen wordt en vormt een mooie brug met “Atelier”, waarin Jonas zijn zoektocht naar een plekje in de wereld voor goed op opnameband vastbeitelt. Voor ons was dit nummer een prachtig einde van het album geweest, maar toch wachtten ons nog drie extra liedjes.
“Morsecode”, de vierde single, is het eerste liedje van die drie laatste en onze absolute favoriet. Dat mag best als een compliment gezien worden, want het volledige album is eigenlijk een schatkist vol parels. Tekstueel wordt er opnieuw getoverd op een manier zoals alleen Jokke dat kan: ‘Ik zet geen punten, nee, ik houd u aan de lijn; mag het morsecode zijn’ vat de boodschap van het nummer mooi samen, en muzikaal zet het ons ook aan het meeneuriën na slechts enkele keren luisteren. Reflecteren doen we met “Verdwijnen is slechts een idee”; een emotionele ballad die Jokke schreef voor een meisje uit zijn dorp dat gestorven is, waar vooral het hoopvolle de overhand neemt. Op albumafsluiter “Zit zat zot” keren we een laatste keer terug naar die ‘jeugdige naïviteit’ waar we het daarnet nog over hadden, en dat bedoelen we op de best mogelijk manier. Het is een zeemzoet liefdesliedje waarbij we meteen wegdromen, alle zware gevoelens van de vorige nummers kunnen wegspoelen en het album zo met een brede glimlach afsluiten.
Jokke is all about love, zoveel wordt nog maar eens duidelijk. De laatste drie liedjes lijken ons wat onhandig last minute toegevoegd aan het verhaal dat Jokke ons probeert te schetsen, maar tegelijk kunnen ze niet verder afstaan van de term ‘filler’: de kwaliteit die we terugkrijgen is bijna exceptioneel. Of Jokke nu zingt over vuile was of over kabbelende beekjes, er zit altijd een diepere boodschap in zijn nummers. Thema’s als verlies, woede en depressieve gevoelens gaat hij niet uit de weg en kneedt hij tot mooie diamantjes die hem onderscheiden van de rest. ‘All killer, no filler’, dat is Verzamelwoede. Het Vlaamse muzieklandschap heeft er weer een topartiest bij.
Voor wie zijn muziek in een livesetting wil aanschouwen, hopen we dat ze al een kaartje hebben kunnen bemachtigen voor zijn optreden in Het Depot volgende week vrijdag. Er zijn nog geen verdere concertdata bekendgemaakt.
Ontdek “Morsecode”, ons favoriete nummer van Verzamelwoede, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
