© Nathan Mbouebe
Zangeres, danseres, kunstenares… de Belgisch-Congolese Reinel Bakole laat zich niet in hokjes plaatsen. De voorbije jaren werkte ze aan het bouwen van haar eigen artistieke identiteit en een daarbijhorend universum waar ze haar experiment kwijt kon. Haar unieke performance bracht haar al op tal van toonaangevende podia en toch bleef het wachten op die oh-zo-belangrijke debuutplaat. Jarenlang werkte ze aan Healing Exhaustion, een album waarop tegengestelden noodzakelijk blijken te zijn en schoonheid in vele vormen waar te nemen is. Aan de vooravond van de release van haar langspeler, spraken we Reinel Bakole over haar eerste grote project, de zoektocht naar haar publiek en haar creatieve proces.
Over enkele dagen verschijnt je debuutalbum, vind je dat spannend?
Absoluut, maar ik ben wel echt trots op wat ik gemaakt heb. Daarnaast ben ik ook benieuwd naar wat mensen ervan gaan vinden, al ben ik me er ook heel erg bewust van dat ik niet meteen het grote publiek ga bereiken met wat ik maak. Ik ben benieuwd hoe mensen een persoonlijke touch zullen geven aan mijn album, hoe mijn songs een plekje gaan krijgen in mensen hun leven.
Hoe zou je je plaat omschrijven?
Voor mij voelt Healing Exhaustion echt als een soundtrack, iedereen kan het hoofdpersonage zijn op mijn album. Ik reis langs verschillende gemoedstoestanden en emoties, wat een heel organisch geluid oplevert en me elke keer terugbrengt naar bepaalde herinneringen.
De duisternis en het licht trekken elkaar in evenwicht
Je album heet Healing Exhaustion, waar komt die titel vandaan?
Nadat ik het eerste deel van het album opgenomen had, had ik twee titels in mijn hoofd. Healing Exhaustion vat het contrast goed samen. Enerzijds heb je de hoopvolle kant van het helen, terwijl uitputting anderzijds voor een zwaar, vermoeiend gewicht zorgt en zo het geheel in balans brengt. De duisternis en het licht trekken elkaar in evenwicht, want ik praat niet alleen over moeilijke, duistere thema’s op mijn plaat, maar ook veel luchtigere onderwerpen. Ik zou het niet met yin en yang vergelijken, maar op een of andere manier voeden beide kanten elkaar en zijn beide noodzakelijk. Er is geen wedergeboorte zonder dood.
Het viel me meteen op dat Healing Exhaustion een heel rijk album is, met veel ruimte om te ademen, is dit iets wat je zelf ook voelt?
Absoluut, die ruimte is nodig om alles op te nemen en te verwerken. Soms moet je wat afstand nemen van dingen. Op een bepaald moment luisterde ik het album op een geluidsinstallatie in plaats van met mijn koptelefoon en dat zorgde meteen voor een andere ervaring. Ik denk dat het album in heel veel settings tot zijn recht komt; zowel wanneer je in een heel drukke ruimte luistert, als wanneer je alleen door de natuur wandelt. Daar zit volgens mij ook de kracht in.
Je hebt al concerten gespeeld in onder andere Le Botanique, Bozar en Couleur Café. Wat maakt dit het juiste moment voor je eerste album?
Ik voel dat ik genoeg vertrouwen heb in mezelf en mijn artistieke visie. Muzikaal voel ik me klaar om die plek te vullen en een heel verhaal uit te werken waarbij ik zelf de touwtjes in handen heb. Het is niet altijd makkelijk om keuzes te maken, maar ik merkte dat ik daar klaar voor was. Ik wist met wie ik wilde werken en wat ik precies wilde in de studio, of net wat ik niet wilde. Een album maken vraagt echt een groot engagement om een hele tijd aan hetzelfde te werken, maar daar voelde ik me voor het eerst echt klaar voor toen ik deze songs schreef.
Waarin verschilt je plaat van eerdere ep’s?
De plaat telt evenveel titels als beide ep’s samen, dus het is sowieso veel omvangrijker. De uitdaging voor mij was om meer dan elf tracks te maken en ik ben heel trots op mezelf dat dat gelukt is. Ik merk ook dat ik niks meer wil toevoegen aan die songs. Soms maak je iets en bedenk je even later dat andere keuzes misschien beter waren geweest en dat heb ik nu niet. Ik sta écht achter alles wat ik gemaakt heb voor Healing Exhaustion.
Wat is – op dit moment – je favoriete nummer van het album?
Dat verandert echt elke dag, maar vandaag is dat “don’t forget! / floating Woman’. Ik vind de groove van die song echt heel tof en ik word altijd blij van dat nummer. Het feestelijke element van mijn album komt daarop heel goed tot uiting, het loslaten van alles eenmaal je klaar bent met het harde werk.
Ik luister momenteel zelf veel naar mijn plaat, ik vind het belangrijk om die door en door te kennen
Wat is de beste manier om naar je album te luisteren?
Een eerste vereiste is dat het geluid goed is, of dat nu een koptelefoon is of grote speakers, maakt op zich niet veel uit, zolang de klank maar goed is. Ik denk dat het album ook een moment van relaxatie is, wat dat ook mag betekenen voor iemand. Er zit veel in het album, maar dat ligt niet altijd voor de hand en als je er echt de tijd voor neemt en met een open geest in gaat, denk ik dat je heel veel uit Healing Exhaustion kan halen. Ik moet toegeven dat ik momenteel zelf ook veel naar mijn plaat luister, dat kan arrogant overkomen, maar ik denk dat het belangrijk is om zelf naar je muziek te luisteren en alles door en door te kennen. Ik luister nu ook op een heel andere manier, mijn pet als componist en muzikant maakt plaats voor die van luisteraar en dat is een compleet andere ervaring. Het doet me wel echt goed om mijn muziek vanuit dat perspectief te benaderen, want hoe meer je luistert, hoe duidelijker alles wordt.
Je bent een zanger, songwriter, performer en danser, hoe zou je jezelf omschrijven?
Dat is iets waar ik met mijn vrienden soms om lach, maar ik denk dat ‘uniek’ de beste omschrijving is. Naar mijn gevoel past dat bij mij omdat ik een heel authentieke artiest ben en de dingen die ik maak zijn echt heel persoonlijk.
Wat inspireert je om je eigen creatieve universum te creëren?
Ik wilde mijn eigen bubbel creëren en ik denk dat dat een belangrijk aspect is van het artiest zijn. Voor mij is dat altijd heel instinctief geweest en probeer ik de dingen die in mijn hoofd zitten uit te werken tot iets concreets. Die puzzelstukjes vallen dan samen op podium, want daar heb je het hele visuele aspect. Ik denk na over het licht en de muzikanten, hoe ik zelf op podium sta en hoe ik de aandacht van het publiek vast kan houden.
© Nathan Mbouebe
Hoe ziet je creatieve proces eruit?
Ik hou van onderzoek doen, als ik een optreden heb in een heel specifieke context, zoals bijvoorbeeld in Bozar het geval was, ga ik op zoek naar hoe dat bij mij als artiest past. Hoe ik dat met mijn creativiteit kan invullen en of dat past bij wat ik op dat moment aan het doen ben. In Bozar had ik veel ruimte om met het visuele aspect aan de slag te gaan en ook samen te werken met bijvoorbeeld wetenschappelijke onderzoekers. Dat is iets heel anders, maar het zijn die dingen die mij heel veel bijbrengen omdat dat mijn kennis overstijgt.
Je combineert een aantal kunstvormen tot een artistiek geheel, hoe zorg je ervoor dat je de rode draad niet kwijtraakt?
Misschien is het de timing, maar ik heb de indruk dat ik de laatste tijd niet zo veel moeite heb met de rode draad te behouden. Ik ben heel dankbaar daarvoor, maar je moet dat zelf ook voeden. Ik probeer echt een creatieve bubbel te creëren en ben heel selectief met mijn team, maar toch is alles heel organisch. Er zijn ideeën die ik nu heb, maar waarvan ik weet dat ze nu niet hun volle potentieel zouden benutten. Ik laat dat even rusten, want wie weet kom ik daar later bij terug en groeit daar iets heel moois uit. Soms moet een zaadje de tijd krijgen om te groeien, volwassen te worden, je mag dat niet forceren.
Soms vind ik dat ik zelf niet over voldoende kennis bezig om een onderwerp aan te snijden
Op een aantal tracks horen we delen van interviews, waar komt dat idee vandaan?
Dat is een interview met de Amerikaanse auteur en activiste Bell Hooks, ik vind haar echt geweldig. Ik had de instrumentale basis al voor de twee songs waarop zij te horen is en het idee was er ook al, maar ik wist niet goed of ik dan zelf moest praten over de onderwerpen die ik wilde aansnijden. Soms vind ik dat ik zelf niet over voldoende kennis bezit om dat te doen, dus laat ik dat liever over aan iemand waarvan ik vind dat die dat wel kan. Daarnaast vind ik het ook iets heel moois om bestaande dingen in mijn muziek te verwerken en dat zo weer bij een ander publiek te brengen.
Je wordt beschreven als een multidisciplinair kunstenaar. Welke disciplines zou je verder willen verkennen?
Ik zou heel graag meer met analoge instrumenten aan de slag gaan. Naar mijn gevoel gaat dat veel meer over plezier maken en experimenteren dan bijvoorbeeld piano en gitaar spelen, waarvoor je solfège moet leren. Ik heb het gevoel dat ik niet georganiseerd genoeg ben daarvoor, maar alles wat met programmatie en dat soort dingen te maken heeft, vind ik heel erg interessant. In de toekomst wil ik mijn stem meer als instrument gebruiken met behulp van bijvoorbeeld pedalen. Daarnaast zou ik ook graag met verschillende materialen werken, iets veel concreter en tastbaarder waarvoor ik mijn handen moet gebruiken. Poëzie en storytelling blijven heel belangrijk voor mij, maar ook het regisseren van mijn eigen videoclips is iets wat ik wil uitproberen. En misschien wel het schrijven van een script, dat lijkt me ook heel tof!
Als kind danste je vooral. Wanneer en hoe kwam muziek in je leven?
Muziek is er altijd geweest, bewust en onbewust. Als kind krijg je vooral de muziek mee waar je ouders naar luisteren, dat is echt een projectie van hun muzieksmaak. Mijn ouders zijn daar vrij gevoelig voor, die hebben echt affiniteit met muziek en kunst in het algemeen. Daarnaast heb ik heel veel op klassieke muziek gedanst, maar ook meer elektronische dingen. Die twee genres waren heel aanwezig.
Je hebt in Amsterdam en Londen gewoond, maar bent toch teruggekeerd naar België. Zijn er nog plaatsen waar je graag een tijdje zou willen wonen?
Ik zou graag een tijdje naar Amerika gaan, maar dan wel met een heel specifiek project. Persoonlijk denk ik niet dat je daarheen moet zonder doel, gewoon om even op een andere plek te wonen. Latijns-Amerika spreekt mij ook enorm aan; Brazilië, Cuba… Dichter bij huis zou ik graag naar Barcelona trekken, dat lijkt me ook een heel interessante plek. En uiteraard Afrika, dat is voor mij heel vanzelfsprekend natuurlijk, ik zou graag alles zien daar. Noord-Afrika spreekt mij tegenwoordig echt aan.
Dit jaar was je een van de finalisten in De Nieuwe Lichting, wat betekende dat voor jou?
Ik moet toegeven dat ik De Nieuwe Lichting niet bijzonder goed kende, wat ervoor gezorgd heeft dat ik er heel open inging. Ik nam het allesbehalve licht op, maar ik had misschien wel net iets meer afstand dan de andere finalisten. Voor mij was dat echt een blijk van waardering voor mijn werk vanuit de jury van de wedstrijd. Of ik met de overwinning naar huis ging of niet, was niet het belangrijkste voor mij. Ik ben blij dat ik deze kans gekregen heb en dat mijn muziek wellicht nieuwe mensen bereikt heeft. De Nieuwe Lichting was voor mij echt de kans om een volgende stap te zetten in mijn carrière.
Vind je je plekje in de Belgische muziekscene?
Wat is de Belgische scene überhaupt? Ik heb mijn publiek nog niet gevonden denk ik en dat zorgt ook wel voor een stukje mysterie omdat ik zelf ook nog niet weet waar ik dat ga vinden. Waar in de wereld zitten die mensen? Ik vind het ook wel tof om dat traject stap voor stap te doorlopen, want ik weet dat het niet in België gaat zijn. Er zijn zeker mensen hier die echt kijken en luisteren naar wat ik doe en dat appreciëren, maar ik ben er zeker van dat er meer is dan dat. Wat ik maak is niet iets wat echt populair is in ons land en ik ben zeker niet de enige, maar het is toch eerder een niche.
In februari sta je ook in de Ancienne Belgique, wat kunnen we van deze avond verwachten?
Feest! Het is echt een moment om samen te komen en mijn evolutie te vieren. Ik stond al eerder in de AB in 2020, in de grote zaal zelfs, maar dat was in het kader van Fifty Session, nu moet ik het écht zelf doen. Toch voelt het alsof de cirkel rond is nu ik met mijn eerste album weer in de Ancienne Belgique sta.
Wat kunnen we van jou verwachten in 2024?
Uitbreiding en emancipatie!
En tot slot, wat kunnen we je wensen voor het nieuwe jaar?
Veel succes, veel avonturen en dat mijn muziek ook in het buitenland een publiek vindt. Ik wil ook graag veel nieuwe mensen ontmoeten en zo veel mogelijk uit dit album halen.
Healing Exhaustion verschijnt op 2 februari. Op 22 februari stelt ze haar plaat voor in de Ancienne Belgique.
