© Alexander Richter
Het concept van het hiphopduo lijkt nu al een tijdje uitgedoofd te zijn. In de moderne rapscène zijn buiten Run The Jewels of Blu & Exile twee rappers die onder één naam handelen eerder de uitzondering dan de regel. Het is echter in de meest drekkerige krochten van de underground hiphop dat rappers billy woods en ELUCID hun ding doen. billy woods zal ondertussen nu wel een belletje doen rinkelen bij zelfs de meest bescheiden hiphopliefhebbers. woods stampte een waar boerenjaar uit de grond door tussen 2022 en dit jaar, op nog geen dertien maanden tijd, drie van de meest toonaangevende, abstracte hiphopalbums in lange tijd uit te brengen met Aethiopes, Church en Maps.
ELUCID is als solorapper een stuk meer onbezongen, maar is een absoluut essentieel puzzelstuk dat het Armand Hammer-plaatje vervolledigt. Sinds een tiental jaar vertegenwoordigen de twee New Yorkers de meest onstuimige, bedwelmende soort hiphop die er te vinden valt. En Armand Hammer bevindt zich na tien jaar absoluut niet op een creatief plateau, in tegendeel. Hun nieuw album, We Buy Diabetic Test Strips, is hun meeste lichtvoetige, verbazingwekkend zuiver klinkende album. Een absolute schijnbeweging van een plaat voor een duo dat zich al te graag in opake wazigheid hult.
Mede-New Yorker Goya Gumbani bekleedde in de Rotonde-zaal van de Brusselse Botanique het ambt van de publieksopwarmer. De stijlvolle, charismatische Amerikaan mocht dan wel aantreden in een enthousiaste zaal, de grens tussen simpelweg cheerleaden voor Armand Hammer en zijn eigen kunst op de voorgrond zetten was soms flinterdun. Tussen elk van de elf à twaalf nummers die passeerden werd met met toenemende furie gevraagd of we reeds klaargestoomd waren voor billy woods en ELUCID. Verder oversteeg zijn sterke productiestijl met kleurrijke, zonnige beats (denk MAVI of McKinley Dixon) vaak zijn flows en teksten, die eerder wat eentonig waren of diepgang misten. Gumbani hield echter zijn hoofd vaak genoeg boven water om het publiek effectief klaar te stomen, met de kracht van pure charme en sterke beats. Het gevoel dat dat stukje zorgeloosheid al snel terug de grond ingetrapt zou worden door Armand Hammer, drong zich desondanks tijdens het voorprogramma almaar sterker op.
‘Let the dollar circulate, I never vowed allegiance’, begon ELUCID op “Spelling”, een van zijn eigen nummers. Het zou verre van de laatste pikante bar van de avond worden. Gekend voor hun progressieve, dekoloniale ideologie haalt Armand Hammer graag de maatschappelijke status quo onderuit. Die aanpak verkreeg met We Buy Diabetic Test Strips een extra dimensie, waar een soort modern nihilisme het kruispunt tussen technologie, kapitalisme, identiteit en ongelijkheid in kaart brengt. Het sardonisch getitelde “Woke Up And Asked Siri How I’m Gonna Die” demonstreerde dat, mede dankzij baanbrekend producent JPEGMAFIA. Dat nieuw hoofdstuk in de schets van een almaar meer ineenstortende maatschappij, getekend Armand Hammer, zette zich voort. ‘I read the paper even though they tell me not to / A house divied, pick sides for the civil war’, klonk het op “The Flexible Unreliability of Time & Space”. billy woods’ onverbiddelijke flow hamerde dat grimmige wereldbeeld erin met ongeëvenaarde intensiteit.
ELUCID bezit op zijn beurt ook zijn eigen hoogstaande vorm van intensiteit, al puurt hij die niet zozeer uit volume, maar eerder uit zijn haast uitspuwende rapstijl en een trant dat een bijzondere nadruk weet te leggen op elk woord. Gedurende de set konden zowel woods als ELUCID hun eigen catalogus voorleggen. Een gezonde mix aan solonummers wisselden de samenwerkingen af. Zo blonk ELUCID uit tijdens “Smile Lines” en deed woods dat in dezelfde mate voor “Asylum”. ‘A haven’s only safe as long as they want you around / Tomorrow it’s no tellin”, waarschuwde woods tijdens een opvallend bedaard moment.
De gewiekste en soepele beats op We Buy Diabetic Test Strips werden halverwege de set aan elkaar geregen. De onkarakteristiek heldere instrumentalen contrasteerden wel fors met de nieuw aangelegde bron aan cynisme en ironie. Voor de tweede helft werd het gaspedaal dan weer minder hard ingeduwd. Nog steeds zijn ELUCID en woods rasechte abstractelingen die catchy refreinen mijden als de pest en alles wat nog maar kan geïnterpreteerd worden als mainstream op een armlengte afstand houden. ‘Hitje’ “Falling out the Sky” was met zijn reggea-cadans echter heerlijk sjokkend en “Tabula Rasa”, een nummertje van frequente gast Earl Sweatshirt, mag dan wat koortsig en kolkend klinken, het blijft een fragiel liedje.
“Betamax”, weer zo’n solonummertje van ELUCID, moest met zijn opvliegende beat en soulsample duidelijk een gospellerige, kerkelijke openbaring simuleren. Het was een openbaring die de eindsprint moest inzetten. “The Key Is Under the Mat” liet de set uitbollen met een cerebrale, voor hun doen slome, beat waar het duo voor een keer niet als een orkaan raasde, maar net voorzichtig neerstreek. 23 nummers en bijna anderhalf uur later verdween Armand Hammer van het podium, na toch een kleine krater te hebben achtergelaten in de Rotonde. Een goede kwaliteitsmeter voor een concert was het merchandise standje, waar een groot deel van de zaal zich meteen prompt naar begaf.
Er zijn maar weinige hiphopartiesten, laat staan duo’s, die kunnen tippen aan Armand Hammer’s goochelkunsten, of beter gezegd aan hun messenworpen. billy woods en ELUCID in tandem horen rappen is als het betreden van een strijdtoneel, een strijd tegen elkaar maar evengoed tegen het publiek. Hard tegen onzacht woeden de twee als een stoomtrein door hun discografie, gevuld met scherpzinnige teksten en esoterische symboliek, zonder ook maar een keer van de rails te gaan. Dit was gecontroleerde consternatie. Door het bos vielen de bomen echt niet meer te zien, maar verdwalen in de cryptische wereld van Armand Hammer is constructief voor de ziel.
Instagram / Twitter (X) / Facebook
Setlist:
Spelling (solo ELUCID)
Landlines
Woke Up and Asked Siri How I’m Gonna Die
The Flexible Unreliability of Time & Space
When It Doesn’t Start with a Kiss
Asylum (solo woods)
Indian Summer
Hunter
Niggardly (Blocked Call)
Smile Lines (solo ELUCID)
Year Zero (solo woods)
Trauma Mic
Rehearse with Ornette
Checkpoints (solo woods)
Barbarians
Dettol
Roaches Don’t Fly
Houthi (solo woods)
Tabula Rasa (Earl Sweatshirt-nummer)
FaceTime (solo woods)
Betamax (solo ELUCID)
The Key Is Under the Mat
Stonefruit
