Vandaag is elektronische muziek een evidentie geworden binnen het landschap, maar in de jaren zeventig van vorige eeuwig was dat allesbehalve het geval. Er was een baanbrekende band als Kraftwerk nodig om de stroming een gezicht te geven en velen sprongen dankzij hun stijgende populariteit op de kar van de Duitsers. Alsook het Belgische Telex, gevormd door het drietal Michel Moers, Dan Lacksman en Marc Moulin. Met hun synthpop worden zij vandaag gezien als grondleggers van het elektronische muziekspectrum en vormden ze een grote inspiratiebron voor de genres techno en house. Muziek maken doen de mannen nu niet meer, want na de dood van Marc Moulin in 2008 besloot Telex dit hoofdstuk af te sluiten. Desalniettemin is de geest van Telex nog steeds niet begraven, want onlangs tekenden ze een deal bij het gerenommeerde Mute Records. Op dat label brengt Telex een vinyl en CD boxset uit van zeven platen, die opnieuw onder handen zijn genomen door Michel Moers en Dan Lacksman zelf. In kader van die release kregen wij de opportuniteit om deze legendes te spreken over de release en zoveel meer.
Jullie brachten onlangs een gloednieuwe box set uit met daarin de geremasterde versies van zes albums. Hoe groot was de nood om dit werk uit te brengen?
Dan: Het is goed om te weten dat we na lange tijd opnieuw de eigenaars werden van de master tapes. Daardoor leek de stap om ze te remasteren veel realistischer. Daarnaast merkten we op dat het idee om iets opnieuw uit te brengen aan het hypen was. Het leek ons dus de moeite waard om na te denken over een mogelijke heruitgave. Het was natuurlijk belangrijk om een gepast label te vinden om dit idee te ondersteunen.
Michel: Ik denk eerlijk gezegd niet dat we eraan zijn begonnen omdat het een hype was. We hadden eigenlijk een slapend platencontract bij een label en we waren wat nerveus geworden, omdat er weinig tot niets gebeurde met onze muziek. Daardoor voelden we de noodzaak om na te denken over onze muziek en de toekomst ervan.
Dan: We hadden aanvankelijk een contract bij EMI. Dat werd een aantal keren verkocht, maar we kregen het gevoel dat we binnen dat label een anonieme identiteit aan het worden waren. Daarnaast was onze discografie ook niet te verkrijgen op vinyl of cd, omdat ze die niet meer in stock hadden. We voelden ons daar niet zo goed bij. Het idee van een heruitgave groeide dus en het zou betekenen dat je onze muziek kan verkrijgen op vinyl of cd en dat met de best mogelijke kwaliteit. Dat vonden meer dan de moeite waard.
Jullie brengen de box set uit bij het gerenomeerde label Mute Records. Hoe hebben jullie dat voor elkaar gekregen?
Dan: We kregen een mooi voorstel van een ander groot platenlabel, maar dit voelde niet aan zoals we het wilden. Het risico bestond er namelijk in dat we opnieuw een slapend contract zouden gaan tekenen en dat leek ons gewoon geen goede keuze. De persoon die ons dat laatstgenoemde voorstel deed adviseerde ons om het eens te proberen bij Mute Records.
Michel: Mute Records is een grote naam binnen de elektronische muziekscene, dus tekenen bij Mute Records was alleen maar mogelijk in een droom. Het idee om daar te tekenen was met andere woorden onwaarschijnlijk, maar dankzij het advies durfden we het toch aan om een e-mail te sturen naar het label. De dag erna kregen we al respons. En die was onverwachts positief.
Wat waren de verwachtingen van Mute Records?
Michel: Mute Records wou de discografie aanvankelijk releasen zoals die gekend was. Dat wil zeggen de vintage Telex sound, zonder dat wij daar aan gewerkt hebben. Met het idee van ‘you don’t touch the originals’. Op zich maakte dat idee ons niet erg warm, waarna we onze visie op tafel legden. Dat maakte mij wel nerveus, want hoe zouden ze hierop reageren? We hoorden onlangs dat Mute Records nog nooit in zo’n voorstel is mee gegaan, dus dat maakt het nog wat specialer.
Dan: Uiteindelijk kregen we hen toch mee in ons verhaal en zeker al wanneer we enkele remixes lieten beluisteren. De reacties waren positief en enthousiast. Er zullen natuurlijk altijd mensen zijn die meer houden van de vintage Telex, maar ik moet zeggen dat we altijd heel trouw zijn gebleven aan het originele.
Michel: Mijn grote angst was om te nostalgisch en oubollig te klinken op de remixes. Marc was er natuurlijk ook niet meer bij, dus dat zorgde voor een heel andere dynamiek binnen ons maakproces. Mijn angst is gelukkig niet uitgekomen, want uiteindelijk ben ik erg tevreden over het resultaat.
Jullie hebben een uitgebreide discografie. Hoe zijn jullie begonnen aan dit gigantische werk?
Dan: Eerst en vooral is het belangrijk om te weten dat we de originele master tapes terug in ons bezit hadden. Zonder deze tapes was het onmogelijk om nog maar te beginnen denken aan een heruitgave. Daarna begonnen we gewoon te luisteren naar ons muziek en hierbij lag de focus op het album Sex. Onze derde plaat, die we in 1981 uitbrachten. Het is een plaat waar we achteraf gezien eigenlijk nooit echt tevreden over waren. Ze voelt voor ons aan als een gemiste kans, waarbij we muzikaal gezien enkele kansen lieten liggen. Daarnaast voel je de spanning en stress wanneer je de originele nummers beluistert. Sex verdiende dus beter dan wat het was geworden. We mixten enkele nummers met één doel voor ogen en dat was om ze beter te doen klinken. We hadden het gevoel dat we slaagden in onze opzet en dat we dat harde werk ook nog eens leuk vonden. Het ging van enkele nummers mixen en masteren, tot uiteindelijk de volledige plaat.
Wat is het grote verschil tussen de plaat Sex uit 1981 en de herwerkte plaat anno 2023?
Michel: Het grootste verschil zit er hem in dat ik er nu wel kan naar luisteren en het goed vind. Ik kon het originele eerlijk gezegd niet goed uitstaan. Het klonk te agressief en ik hield niet van de manier waarop ik zong. Misschien wilde ik mijn zangtalent bewijzen aan Russell Mael van de band Sparks. Hij hielp mee aan het schrijven van de teksten op Sex. Hij was een ongelofelijk goede zanger en ik denk dat ik door hem teveel wilde klinken als een echte zanger en daar ligt mijn sterkte eigenlijk niet. Ik voel me veel comfortabeler wanneer ik mijn stem minder moet opdringen. Hiermee hielden we dus rekening wanneer we de plaat gingen mixen en remasteren en ik ben zeer tevreden met het resultaat. Sex is nu misschien wel mijn favoriete Telex plaat geworden.
Dan: Toen dat achter de rug was, begonnen we natuurlijk ook te kijken naar onze andere platen. We maakten een lijst van alle nummers die we opnieuw wilden mixen. Dat waren nummers waarbij we niet geheel tevreden waren over de originele mix. Uiteindelijk bevatte die lijst meer dan zestig nummers.
Jullie sound klinkt enorm vintage en puur. Door een heruitgave bestaat de kans er in dat dat gevoel verloren gaat. Was het moeilijk om je tijdens dat mixen niet te laten misleiden door hoogtechnologische snufjes en hulpmiddelen, die dat gevoel kunnen doen verloren gaan?
Dan: De basis van elk herwerkt nummer lag in het verleden en was dus al lang opgenomen. Het is nooit de bedoeling geweest om vals te spelen door een of ander spectaculair effect te gebruiken, die onze muziek een andere wending zou geven. Ons idee legde de focus op het opwaarderen van onze nummers waar nodig. Er zijn dus nummers die we amper hebben aangeraakt, omdat dat simpelweg niet meer nodig was. Nieuwe technologieën maken het ons natuurlijk wel gemakkelijker. Neem nu het knippen en plakken van bepaalde stukken. Vroeger was dat enorm ingewikkeld en nu vergt dat enkele klikken op een knop.
Michel: Je zou er inderdaad kunnen vanuit gaan dat we van alles zouden toevoegen aan de muziek, maar we hebben eigenlijk niets extra’s toegevoegd. Het grote verschil zit hem eigenlijk in een andere mixing en daarbij maakten we onze muziek soms zelf simpeler dan het originele. Ik heb nu trouwens het gevoel dat onze catalogus meer verbonden is met elkaar dan ervoor.
Dan: Onze referentie was onze eerste plaat Looking for Saint Tropez. Die plaat is in onze beleving de perfecte combinatie van sound, sfeer en eenvoud. Er stonden acht nummers op en die gaven perfect weer wat we voor ogen hadden. Voor de herwerking van de catalogus richten we onze pijlen dus op ons eerste werk uit 1979, dit om het geheel dezelfde sfeer te geven.
Jullie worden gezien als pioniers van de elektronische muziek. Sloeg jullie muziek meteen aan bij het grote publiek of werden jullie eerder raar bekeken?
Dan: Je mag niet vergeten dat Kraftwerk er al was, dus echt nieuw was het voor de meeste mensen niet meer. Zij waren overigens een grote referentie voor ons. Toen wij als Telex het genre een klank probeerden te geven, voelden wij ons wel als aliens in België. Niemand nam ons echt serieus en er was geen Belgische referentie, maar onze naam deed wel degelijk de ronde. De bekendheid en populariteit begon wel eerst in het buitenland zoals dat bij veel Belgische artiesten het geval is. Het ging van Engeland naar Amerika om dan in België meer aandacht te krijgen.
Telex kent een geschiedenis van verscheidene decennia. Waar hebben jullie spijt van doorheen die vele jaren?
Dan: Echt spijt over muzikale keuzes zijn er denk ik niet. Het feit dat we het orkest niet hebben gebruikt op het Eurovisiesongfestival in 1980 is misschien wel een gemiste kans geweest. (lacht)
Jullie hebben geen live reputatie, omdat jullie simpelweg amper live hebben gespeeld. Hebben jullie daar achteraf gezien meer uit willen halen?
Michel: We zijn erg introvert van aard, waardoor we niet die noodzaak voelden om op een podium te staan. Daarnaast waren we in de tijd dat Telex ontstond al wat ouder en hadden we elk apart al enige ervaring gehad op een podium. We hadden jobs, gezinnen en genoeg andere dingen te doen. De nood die je als jonge muzikant voelt om op dat podium te staan, was in dit verhaal dus al wat gedaald.
Dan: In die tijd was het ook heel moeilijk om elektronische muziek op een podium te brengen. Simpelweg omdat het technisch gezien niet allemaal mogelijk was. We kozen er bewust voor om het podium te mijden, waardoor Telex in de kern eigenlijk een studioband is.
Michel: Nu is het de normaalste zaak om te werken met computers op het podium. Niemand kijkt nog op van een dj en zijn apparatuur en het is nu wel mogelijk om diezelfde klanken te reproduceren op een podium zoals die klinken op plaat. In onze tijd was dat moeilijk denkbaar.
Er is heel weinig materiaal te vinden als we te zoektermen ‘Telex’ en ‘Live’ typen in Google. Enkel jullie op het podium van het Eurovisiesongfestival is een wederkerende uitkomst. Was dat dan het enige Telex optreden ooit?
Michel: In feite kan je dat wel stellen en zelfs dat optreden was geen echt concert, want we speelden maar één nummer.
Dan: We kregen het voorstel om iets te schrijven voor het Eurovisiesongfestival. Dat idee sprak ons op een of andere manier wel aan en we gingen op zoek naar een goed concept. Uiteindelijk deden we mee aan de voorrondes in België en tegen alle verwachtingen in werden we uit de tien Belgische kandidaten geselecteerd om het podium op te kruipen in Den Haag. Ik denk dat we werden geselecteerd, omdat we anders waren en opvielen. Winnen in Nederland was natuurlijk ondenkbaar, maar we hebben er dus wel degelijk op een podium gestaan.
Michel: Telex is een samenwerking tussen drie personen waaronder Dan, ikzelf en Marc, die ondertussen al bijna vijftien jaar geleden is gestorven. We hadden elk een verschillende muzikale achtergrond en probeerden die te bundelen in het creëren van popmuziek. Optreden op het Eurovisiesongfestival leek ons aanvankelijk geen goed idee, maar hoe meer we over dat festival gingen nadenken, hoe meer het concept wel aansloot bij ons oorspronkelijk idee van Telex. En dat is dus popmuziek maken. Eurovisie is haast een synoniem voor popmuziek geworden. Uiteindelijk zijn we wel trots dat we deel uit kunnen maken van de rijke geschiedenis van Eurovisie.
Dan: Ik weet nog goed dat er gespot werd met onze inzending. Om je maar een voorbeeld te geven. Er woonden wat kinderen in mijn straat en wanneer Michel en ik daar rond liepen, dan zongen die kinderen ‘Eurovision, quelle bande de cons’ naar ons met een lacherige ondertoon.
Samenwerkingen tussen verschillende artiesten zijn al lang geen taboe meer. Stel dat Telex op dit moment een jonge en succesvolle band zou zijn. Met welke artiesten zou Telex dan willen samenwerken?
Dan: Wij zijn nooit echt de band geweest die samenwerkte met andere artiesten. Telex is een drietal en daar is het bij gebleven. In dat opzicht waren we in zekere zin gelijkaardig aan Kraftwerk. Ook al smeekten artiesten als Elton John of Michael Jackson aan hun voeten, van een samenwerking is het nooit gekomen. Ze wilden trouw blijven aan hun identiteit als band en ik denk dat wij daar ook zo over denken.
Michel: Echt samenwerken met andere artiesten hebben we dus nooit gedaan, maar hebben onlangs wel een remix gemaakt voor het Britse synth-pop duo Erasure. We konden ons echt uitleven met het remixen en de band zelf was erg tevreden met het resultaat.
Doorheen dit interview valt het op dat jullie erg bescheiden zijn gebleven ondanks alles. Wat is de uiteindelijke drijfveer om dit alles te doen?
Michel: Het is voor ons enorm belangrijk dat we kunnen werken met een lach op het gezicht. Als je niet kan genieten van je werk, dan heeft het gewoon geen zin om eraan te beginnen.
Dan: Als je iets doet tegen je zin, dan werkt dat gewoon niet. Plezier hebben aan het sleutelen en maken van muziek is voor ons nog altijd een prioriteit. Je moet weten dat het remixen en remasteren een gigantisch werk is geweest, maar uiteindelijk zaten we nooit in de studio tegen onze zin en wil in. Ik geloof dat we ongeveer zeventig dagen samen in de studio hebben gezeten. Dat is best veel, maar saai was het nooit.
Wat brengt de toekomst voor Telex?
Michel: We zouden ons graag verder verdiepen in het maken van remixes. Als ze ons daarvoor vragen natuurlijk. Een ander topic die op tafel ligt is dat andere artiesten onze muziek zouden remixen, maar die piste is nog niet concreet genoeg. Daarnaast maak ik eigen muziek, die misschien volgend jaar het levenslicht zal zien.
Dan: We hebben nog wat onafgewerkte nummers liggen die we kunnen afwerken, maar dat is niet genoeg materiaal om een gehele plaat te maken. Ik werk nog bijna dagelijks als producer voor andere muzikanten en dat zal ik nog even blijven doen.
Telex live ervaren zit er al lang niet meer in, maar de boxset is levendiger dan ooit. Koop of bestel hem bij je lokale platenboer of online via de gekende kanalen.
