© CPU – Stijn Verbruggen
De Britse postpunkers van Shame brengen komende vrijdag een nieuw album uit, Food For Worms. Nadat meerdere schrijfsessies niets opleverden, werd de langspeler onder lichte dwang van het management in amper enkele weken tijd geschreven, net op tijd voor een paar optredens. We spraken met frontman Charlie Steen en gitarist Sean Coyle-Smith over stress, de impact van liveoptredens op het geluid van een plaat, hun korte samenwerking met Phoebe Bridgers en meer.
Hallo jongens, ik begrijp dat jullie een ‘deadline’ kregen? Vertel me er meer over.
Charlie: Wel, in 2021 hadden we enkele teleurstellende schrijfsessies. We jamden erop los, maar hielden maar weinig goede ideeën over, zeker in vergelijking met de hoeveelheid tijd die we eraan spendeerden. Tegen het einde van 2021 kwam ons management dan af met een idee: we kregen het voorstel om binnen drie weken een optreden te doen met alleen maar nieuw materiaal. Die deadline voelde echt aan als een opluchting. Het gaf ons een doel en drive en daardoor konden we 2022 dan ook inzetten met een nieuwe, gefocuste mentaliteit. Dat hielp om de plaat te schrijven.
Je had vroeger last van paniekaanvallen. Ik zou net denken dat zo’n deadline heel stresserend werkt.
Charlie: Wel, dat was vooral tijdens onze eerste tournee in 2017, door een combinatie van te veel stress, slaapgebrek en drankgebruik. Al heb ik al lang aanvaard dat het opnieuw kan gebeuren en het is sindsdien ook opnieuw voorgevallen. Op een Angel Olsen-show in Barrowland bijvoorbeeld, vreemd genoeg. Echt een willekeurig moment, dat was in 2020 denk ik. Maar ik probeer mezelf beter te verzorgen en dat lijkt te helpen. Ik kreeg helemaal geen stress van dat voorstel.
Sean: Die deadline nam net de druk weg. Je wilt de best mogelijke liedjes schrijven vooraleer je een album opneemt en dat genereert stress. Maar een optreden is maar iets tijdelijks. Als iets niet helemaal werkt, is dat oké. Het liet ons toe om deels afgewerkte nummers uit te proberen en live te ontdekken wat we eraan konden verbeteren. We trokken naar een huisje op het platteland en namen onze demo’s op in Otterhead Studios in Rugby. Complete vrijheid. Dat was leuk.
Die vrijheid vertaalt zich ook in de instrumentatie; jullie wisselen op deze plaat vaak van rollen.
Charlie: Wel, onze bassist Josh, kreeg corona aan het begin van het schrijfproces, dus het was ook een beetje van moeten. Maar het gebeurde inderdaad vrij organisch en hij schreef ook mee vanuit isolatie. We bedachten deze keer vooral ideeën in groepjes van twee, dat verliep vrij gedisciplineerd. Vroeger ging alles wat chaotischer en vertrokken we meer vanuit instrumentale bandjams. Ik zat er dan maar wat bij met mijn microfoon, te wachten om zanglijnen te bedenken bij de afgewerkte muziek. Dat is trouwens niet gemakkelijk voor mij, omdat er dan instrumentaal al zoveel vastligt, maar ik had een kleine aversie van jams. Ik durfde niet goed mee te doen vanaf het begin.
Ik ben daarin gegroeid en deze keer was ik meer vanaf het begin betrokken, toen de muziek nog in een embryonale fase verkeerde. Zo schreef Josh bijvoorbeeld de riff die het refrein van “Adderall” zou worden, waarop ik dan een baspartij bedacht, omdat de rest van de band inkopen aan het doen was bij de kruidenier om de hoek. Dat nummer stelden we echt in vijf minuten samen, zodra we de stukken hadden. Het gebeurt zelden dat je een liedje in zo’n korte periode kan afwerken.
Max Goulding, onze geluidsengineer, speelt trouwens bas en drum op enkele nummers. Zo bedacht hij de drums bij “Fingers of Steel”. Toen we schrijversblok hadden, stelde ons management ons voor om een externe liedjesschrijver binnen te halen, maar dat wilden we niet. Niet dat daar op zich iets mis mee is, maar het zou voor ons vreemd aangevoeld hebben. Max is daarentegen meer een soort van producer die feedback geeft. Zo’n rustgevende mensen zijn belangrijk. Radiohead heeft Nigel Godrich, The Beatles hadden George Martin, enzovoort. We kennen Max via Black Midi, waar hij ook het geluid doet.
Food For Worms klinkt dynamischer dan jullie vroegere werk. Hoe komt dat?
Sean: Dat komt dus door die nieuwe manier van schrijven. Op Drunk Tank Pink, onze vorige, waren er veel ritmeveranderingen terwijl Food For Worms om dynamiek draait. Als muzikant is het erg gemakkelijk om in een val te lopen: je denkt altijd dat je elke leegte moet opvullen met geluid. Minder is soms echter meer. Ons tweede album heeft een claustrofobisch gevoel, wat goed is, maar hier zijn we dus de andere kant uitgegaan. Alles ademt meer.
Charlie: Dat is ook de impact van Flood, de producer. Het is waanzinnig dat we met hem mochten samenwerken, hij is echte legende (Flood produceerde onder andere platen van U2, Depeche Mode en Smashing Pumpkins). Hij focust minder op het technische en werkt met brede penseelstreken zeg maar. Heel organisch. En hij heeft ook een paar geweldige geluidsengineers in zijn team. We namen het album in meerdere brokken op tijdens de zomer, over een periode van zo’n drie maanden, zonder krappe deadlines. We verrasten onszelf wat door het album zo vlug te schrijven, dus moesten we de opnames wat tussen onze zomertournee proppen. Maar dat was goede afwisseling.
Phoebe Bridgers zingt mee op “Adderall”. Hoe kwam dat tot stand?
Charlie: We hadden lang geleden via Zoom een zeer korte interactie, maar ik weet zelfs niet of ze zich dat nog herinnert. We hebben ook eens op een festival opgetreden waar ze ons voor uitgenodigd had. Onlangs passeerde ze toevallig in een studio waar we de plaat met Flood aan het opnamen waren en hij vroeg haar of ze wou meezingen. Dat was heel tof; wij waren te verlegen om de eerste stap te zetten. Maar het nummer is niet echt in een toonaard die ideaal is voor haar stem, dus ze zit verstopt in de mix. Het was gewoon iets leuks om te doen, een easter egg zonder verwachtingen of zonder dat we er bergen voor moesten verzetten. Ik weet niet of ze het hele nummer al gehoord heeft. Ze zingt alleen op het refrein mee. We moeten het haar doorsturen zodra het uitkomt.
De teksten lijken over relaties te gaan en het belang van verandering en zelfverbetering. Jullie nieuwere muziekvideo’s gaan over fitness. Lichamelijke zelfverbetering. En op optredens trek je meestal je hemd uit. Is er een link of zoek ik het te ver?
Charlie: Wel, de video’s en teksten draaien ook om humor en absurditeit. Sixpack is bijvoorbeeld een woord dat je echt veel hoort, terwijl in realiteit bijna niemand een sixpack heeft, toch? Dat komt bijna alleen in films voor. Dus in de video van “Six-pack” laten we Napoleon en Thatcher workouts uitvoeren. We vinden het leuk om te lachen met dat fake ideaalbeeld. Ik kan soms ook wat zelfbewust zijn over mijn lichaam, dus dat is ook een reden waarom ik op optredens mijn kleren uittrek. Het is een dikke ‘fuck you’ tegen mijn zelftwijfel.
Sean: Ik schreef op deze plaat ook wat teksten, het was een wisselwerking. Zoals bij het nummer “Yankees”. Het zijn niet alleen persoonlijke ervaringen van Charlie. We zoeken het soms ook wat verder.
Dus niemand van de band zit aan de Aderrall?
Charlie: Wel, ik heb op mijn zeventiende eens drie pillen tegelijkertijd genomen. Die ervaring wil ik niet nog eens meemaken. Maar wat betreft teksten schrijven, ik ben niet echt goed met melodieën te bedenken rond eenvoudige repetitieve zinnen. Sean is daar heel goed in. Ik denk te veel na, terwijl bondigheid net heel belangrijk is. Neem de slogan van de film Trainspotting: ‘Choose life.’ Alle andere woorden die erna volgen, voegen meer inhoud toe, maar de kern zit in die ene eerste zin. En humor blijft belangrijk. “The Fall of Paul” gaat over onze manager, Paul, waar ik mee samenwoon. Een echt feestbeest, maar hij wordt wat ouder en heeft het er wat lastig mee. Dan begint hij te mopperen wanneer we hem plagen over zijn leeftijd.
Ik volgde ook enkele zanglessen om bewuster met onze teksten om te leren gaan. Het was bijna een vorm van therapie die hielp om de teksten beter te leren voelen en niet gewoon te schreeuwen. Ik wil nog lessen volgen en leren zingen. Ik kan zingen in de laagte en schreeuwen in de hoogte. Mijn brein associeert hoogte met luidheid. Dat werkt voor onze muziek, maar ik wil mijn mogelijkheden uitbreiden. Zodat ik bijvoorbeeld kan zingen met alleen begeleiding van een akoestische gitaar.
Hoe bedachten jullie het artwork? Was er een directe wisselwerking met de muziek?
Charlie: Marcel Dzama, de kunstenaar, verscheen op onze radar via ons management, maar hij kende onze muziek al via een livesessie van radiozender KCRW. Hij werkt al eerder samen met artiesten als Beck, They Might Be Giants, Kim Gordon en Bob Dylan. Hij was blijkbaar een fan en wou het artwork doen, in ruil voor vijf gesigneerde platen van onze band en één gesigneerde plaat van PiL. In ruil kregen we alle rechten voor merchandise, tourposters, enzovoort. Enorm cool. We stuurden hem zeven demo’s en dat was zijn input. Het was nooit eerder zo gemakkelijk voor ons om het artwork in orde te krijgen.
Sean: Het is ook zijn handschrift op de platenhoes, bij de tracklist en credits. Het is zijn interpretatie van onze muziek. Ik zie thema’s als groei en wedergeboorte in zijn kunst terugkomen.
Hoe vertalen jullie dit album live?
Charlie: Wel, we kennen de plaat nu al vanbinnen en vanbuiten. We gaan de nummers niet radicaal herwerken, maar willen ook niet gemakzuchtig worden. Kleine verrassingen kunnen een groot verschil maken. Neem Nick Cave, zijn nummer “Jubilee Street” heeft live een compleet ander einde dan de studioversie, want live brengt hij een koor mee. Dat gaan we niet doen, daar hebben we het budget niet voor, maar we gaan ook kijken wat we kunnen aanpassen.
Ik ben trouwens alweer aan het schrijven. Ik heb de basgitaar meegenomen naar mij thuis. Afgelopen september, oktober heb ik zeven demo’s geschreven. En recent ben ik met Max in de kerstperiode opnieuw de studio ingedoken om ze op te nemen. Ze zijn nog altijd heel ruw, maar Eddie, onze andere gitarist heeft al partijen opgenomen en er is potentieel. Ik ben blij met het voorlopig resultaat, dus misschien verwerken we binnenkort een paar van die nieuwe nummers in onze setlist.
Sean: Ze zijn inderdaad goed. Dit album is onze Mercedes. Het volgende wordt een ruimteraket.
Het derde album van shame, Food For Worms, verschijnt op 24 februari via Dead Oceans. De band speelt op 5 april in de Ancienne Belgique.
