Er zijn er weinigen geslaagd om de razendsnelle wereld even op pauze te krijgen de afgelopen jaren. Sterker nog, de teller kan eigenlijk gereduceerd worden tot twee: het coronavirus en Beyoncé. Ondanks dat er over die eerste al meer dan genoeg is geschreven, staat de pandemie wel in rechtstreeks verband met die andere. Queen B maakte van de tijd en ruimte namelijk gebruik om, meer dan zes jaar na haar vorige langspeler, alle schijnwerpers weer terug op haar te richten met een gloednieuwe plaat. RENAISSANCE, de wedergeboorte van de koningin; iets dat vanzelfsprekend niet onopgemerkt voorbij kan gaan. Dat de zangeres telkens ze iets uitbrengt voor zo’n schokgolf zorgt, heeft ze uiteindelijk ook volledig aan zichzelf te danken. Knowles beschikt namelijk niet alleen over een backcatalogus waar zelfs de Ed Sheerans en Coldplays van deze wereld met open mond naar kijken. Het zit ‘m bij de Amerikaanse vooral in de manier waarop ze de dingen doet: in het allergrootste geheim en met een vleugje mysterie.
Het ideale voorbeeld zou haar huwelijk met Jay-Z kunnen zijn, waarbij zelfs de gasten tot op het allerlaatste moment niet eens wisten dat ze getuige zouden zijn van de levensverbintenis van de twee grootste iconen in het muzieklandschap. Wij focussen ons echter liever op de muziek, want ook op dat vlak weet Beyoncé van aanpakken. Het zelfgetitelde Beyoncé lag in 2013 bijvoorbeeld zonder enige aankondiging onder de kerstboom te blinken en ook het fantastische Lemonade voelde een beetje aan als een donderslag bij heldere hemel. Verrassend of niet, die laatste langspeler bleek uiteindelijk wel Queen B’s beste werk tot nog toe. Met thema’s als feminisme, racisme en het leven van zwarte vrouwen in de Verenigde Staten bleek de plaat een verademing, om dan nog maar te zwijgen over het visuele aspect en de indrukwekkende features. Beyoncé had haar eigen grenzen nog maar eens opgezocht, waardoor het maar de vraag was of de Queen of Pop ooit nog over haar eigen lat zou raken.
Lemonade dateert ondertussen ook alweer uit 2016 en, ondanks dat ze bijvoorbeeld nog samen met haar echtgenoot het project THE CARTERS oprichtte, een concertfilm maakte rond Homecoming en een hoofdrol kreeg in en de soundtrack maakte voor The Lion King, was het toch vooral reikhalzend uitkijken naar wanneer – en zelfs of – de opvolger van het conceptalbum zou verschijnen.
Zoals het ondertussen een vanzelfsprekendheid is geworden bij Beyoncé, kwam de aankondiging van RENAISSANCE totaal onverwacht. De single die bij de aankondiging gepaard kwam zorgde dus wederom voor een schokgolf, al bleek dat niet per se omdat “BREAK MY SOUL” zo’n fantastisch nummer was. Knowles haalde voor de track namelijk de mosterd bij de klassiekers “Show Me Love” (Robin S) en “Explode” (Big Freedia), waardoor het ernaar uitzag dat ze de wereld anno 2022 terug richting zijn favoriete discotheek uit de jaren 90 zou katapulteren. Alleen, zat iedereen daar effectief ook op te wachten? Op een ooit zo vooruitstrevende zangeres die nu ogenschijnlijk volop de kaart trok van wat er zou werken op de radio? Werd Beyoncé op RENAISSANCE dan toch de dertiende platte popster in een dozijn? Of had ze uiteindelijk toch nog dat ene goed doordachte plannetje achter de hand? Wel, zoals gewoonlijk ligt de waarheid er ergens in het midden.
Zestien nummers. Een uur en drie minuten. De wedergeboorte van de koningin is er met andere woorden eentje van de lange adem geworden, al valt dat eigenlijk niet echt op eenmaal je op play drukt. Dat komt vooral door het feit dat alle nummers vlotjes in elkaar overlopen én doordat er ook heel wat herkenningspunten de revue passeren. Robin S is dankzij de single het bekendste voorbeeld, maar het zou bijvoorbeeld ook zomaar kunnen dat je Drake herkent in “HEATED” of dat je “SUMMER RENAISSANCE” al kan meezingen doordat je de melodie van Donna Summers “I Feel Love” kent. Het zijn stuk voor stuk kleine details die ervoor zorgen dat Beyoncé met RENAISSANCE op zich niet zoveel speciaals doet, maar de manier waarop getuigt uiteindelijk wel van een doordachte manier van musiceren.
De zevende langspeler van Queen B is dus eigenlijk een soort compacte avond in de club, te beginnen met “I’M THAT GIRL”. Terwijl de beats en bassen voorzichtig warmdraaien, valt meteen op dat Beyoncé het zingen ietwat meer de rug toe keert en telkens meer naar rappen neigt. Dat zorgt er bijgevolg voor dat er doorheen RENAISSANCE een opzwepend tempo hangt, waardoor stilstaan al van bij de eerste noten niet meer tot de opties behoort. Als ze er bij “COZY” dan nog een funky baslijn overheen giet, is het hek al helemaal van de dam. Muzikaal mag ze dan wel nieuwe paden bewandelen, tekstueel staat de Amerikaanse nog steeds achter haar standpunten. Zelfliefde en female empowerment worden dan ook omarmd als oude vrienden, getuige lyrics als ‘Comfortable in my skin / Feet up above your sins / I love myself, goddamn’.
Wat Beyoncé naast al die onderwerpen aankaarten ook op RENAISSANCE opnieuw doet, is haar adressenboekje nog eens opentrekken. Opvallend is wel, dat het lijstje aan samenwerkingen hier bijzonder uiteenlopend is. De zomerse en groovy gitaartjes die van “CUFF IT” een zomerhitje in wording maken zijn haast vanzelfsprekend van Nile Rogers, terwijl hyperpopproducer A.G. Cook er op “ALL UP IN YOUR MIND” voor zorgt dat de Amerikaanse nog maar eens buiten haar comfortzone durft te treden. Of wat dacht je van het fantastische “MOVE”, waarin ze je samen met Grace Jones en TEMS letterlijk aan het bewegen krijgt? Of de manier waarop ze van een half afgewerkte Drake-demo een degelijk “HEATED” maakt? Beyoncé laat zich daarvoor overigens ook graag inspireren door nieuwe geluiden, zoals bijvoorbeeld reggae-achtige funk.
Rappen, dansbare beats, reggae… het zijn uiteindelijk allemaal woorden die we niet meteen zouden associëren met Knowles. Dat brengt ons meteen ook bij een van de minpuntjes doorheen de plaat, want het is soms zeker jammer dat Beyoncé haar dijk van een stem niet vaker gebruikt. Een nummer als “VIRGO’S GROOVE” knipoogt bijvoorbeeld naar de begindagen, maar klinkt tegelijkertijd ook nog steeds zwoel. Het moet uiteindelijk ook wel gezegd dat het net dat nummer is dat niet echt in het geheel van RENAISSANCE past, want hoewel dit niet meteen het soort album is dat je zou verwachten van een artiest als Beyoncé, toch moet gezegd dat dit wel écht een album is.
Op die manier toont de zangeres dat ze beter uit verf komt dan al haar popsterlotgenoten, die tegenwoordig alleen nog maar verzamelingen maken van nummers die moeten uitgroeien tot hits. Oké, doordat “SUMMER RENAISSANCE” een veredelde cover is van Donna Summer en bijgevolg een gigantische optie neemt op het uitgroeien tot een zomerhit – hetzelfde gebeurde bijvoorbeeld ook al bij “BREAK MY SOUL” en bijbehorende sample – maakt Beyoncé zich wel een paar keer schuldig aan het ‘plattere werk’, maar haar vingers er ook meteen aan verbranden doet ze nooit. Neen, dat ze geen nineties disco nodig heeft om ook vandaag een relevante hit te schrijven, bewijst de zangeres met regelmaat. Het drieluik “ALIEN SUPERSTAR” / “ENERGY” / “BREAK MY SOUL” (die eerste samen met onder andere Labrinth, Honey Dijon en 070 Shake, die tweede samen met Skrillex en BEAM) getuigt bijvoorbeeld alleen maar van gigantische klasse; en al zeker in de manier waarop de tracks een groot geheel vormen.
RENAISSANCE gaf Beyoncé naar eigen zeggen de kans om te ontsnappen uit de angstaanjagende wereld. Het album gaf haar de kans om te dromen, vrij te zijn en te experimenteren; het gaf haar de kans om zichzelf opnieuw te ontdekken en, misschien wel het belangrijkste, om zichzelf opnieuw te accepteren zoals ze is. Dat laatste wordt bijvoorbeeld nog wat extra in de verf gezet op het sexy “THIQUE” of in (het helemaal niet zo zedelijke) “CHURCH GIRL”. Het maakt alleen maar duidelijker dat dit het album is dat zij zelf wilde maken en dat ze zich er zelf goed bij voelt, wat de rest van de wereld er ook van vindt. Op die manier is het des te indrukwekkender dat een artiest van grootte Beyoncé het klaarspeelt om én haar eigen ding te doen én zich niet te laten vangen door het monster der commercialiteit. RENAISSANCE werd dus wel degelijk een wedergeboorte. Misschien zelfs niet alleen van Queen B zelf, maar ook van de popmuziek.
Het hoeft niet plat te zijn om te scoren. Dit is hoe Beyoncé een avond in de club lijkt door te willen brengen. Een avond waarin dansen centraal staat, zonder daarmee viraal te willen gaan. Oké, de kans dat ze met één of zelfs meerdere nummers alsnog de hitlijsten zal domineren of een of andere nieuwe TikTok-trend start is zeker en vast bestaande, maar dat was met RENAISSANCE overduidelijk ook niet het doel. Een nachtje lang dansen in je favoriete club tot je erbij neervalt, ook al is de muziek niet altijd even gevarieerd – en al zeker niet als je die nacht in een dik uur probeert te proppen. Jezelf amuseren, dat lijkt vooral Beyoncés doel te zijn met haar zevende langspeler. En is dat uiteindelijk ook niet het basisprincipe van muziek?
Opvallend is overigens dat er bij RENAISSANCE telkens gerefereerd wordt naar ‘act i’, terwijl Beyoncé in statements het telkens heeft over een driedelig luik. Het ziet er dus naar uit dat er in de nabije toekomst nog een ‘act ii’ en ‘act iii’ in het verschiet liggen.
Ontdek nog meer nieuwe muziek op onze Spotify.
