De Noord-Ierse zanger/muzikant Van Morrison (75 lentes jong) draait al een tijdje mee in de muziekindustrie. Zijn carrière begon midden jaren zestig als zanger en tekstschrijver van de garagerockband Them. Hun bekendste nummer “Gloria” moet doorheen de jaren door nagenoeg elke band zijn gecoverd, ook al was het initieel slechts een b-kantje. Omdat de relatie tussen Morrison en de platenmaatschappij van Them snel verzuurde, verliet hij al gauw de band en bracht hij in 1967 zijn eerste soloalbum Blowin’ Your Mind! uit. Met de daarbij horende single “Brown Eyed Girl” scoorde hij meteen een wereldhit, en de eerste steen voor een rijke solocarrière was gelegd.
Doorheen de jaren heeft Van Morrison een indrukwekkende catalogus met meer dan veertig albums vol celtic soul, blues, country en jazz opgebouwd. Astral Weeks (1968), Moondance (1970) en Veedon Fleece (1974) zijn pareltjes die in geen enkele platencollectie mogen ontbreken. De man is gekend voor zijn gepassioneerde optredens en uitstekende liefdesballades, maar evengoed voor zijn koppigheid en controversiële uitspraken. Zo toonde hij zich het afgelopen jaar als een fervent tegenstander van (onder andere) de lockdown, mondmaskers en beleidsmakers in het algemeen. Alle kritiek van Morrison ten spijt bleef touren volledig uitgesloten, en er zat voor hem dus niet veel anders op dan thuis te beginnen werken aan nieuw materiaal. Na meer dan veertig albums moet het moeilijk geweest zijn om nog met een leuke albumtitel op de proppen te komen, en dus ziet Morrisons nieuwste project nu het levenslicht onder de naam Latest Record Project Volume 1.
Met maar liefst 28 nummers en een speelduur van meer dan twee uur is Latest Record Project Volume 1 een lang bezoek aan ome Morrison. Het album klinkt erg helder, alsof het in enkele keren live werd opgenomen. De meeste nummers zijn gebouwd op klassieke blues- en soulritmes waardoor de muziek snel vertrouwd aanvoelt. Morrison kiest voor een relatief eenvoudig instrumentarium van gitaren, een klassieke ritmesectie, orgeltjes en occasioneel een vibrafoon of sax. Morrisons bariton vloeit als gloeiende stroop doorheen het hele album en geeft het geheel een warme gloed.
Muzikaal klinkt alles gemoedelijk en hartelijk, maar in zijn teksten bijt Morrison verbitterd van zich af. Zo is opener “Latest Record Project” nog geen minuut ver of de luisteraar wordt al aangemaand om niet zomaar een kopie van vorig werk te verwachten en om open te staan voor Morrisons nieuwe muziek (‘Have you got my latest record project? Not something that I used to do, not something that you’re used to’). Het nummer klinkt met zijn doo-wopkoor en speels orgeltje erg plezierig, maar Morrison zelf gaat wat onderuit met een ongeïnspireerde, monotone zangpartij. Al bij al dus geen hoogvlieger om een twee uur durend opus mee te starten. Tweede nummer “Where Have All The Rebels Gone” is gelukkig een heel stuk spannender, ook al verraadt het Morrisons lage dunk ten opzichte van de hedendaagse muziekscene.
De zanger haalt de kritiek nadien nog veelvuldig naar boven, en bij nadere beluistering roept dat regelmatig wrange bedenkingen op. Wat anders te denken van een man die neerkijkt op psychologen (“Psychoanalysts’ Ball”), zijn ex Michelle Rocca (onder andere “No Good Deed Goes Unpunished” en “Love Should Come with a Warning”) en zo’n 2,6 miljard aardbewoners met een internetconnectie (“Why Are You On Facebook?”). Titels als “The Long Con”, “Big Lie” en “They Own The Media” spreken verder voor zich, maar het vrolijke countrynummer “Western Man” spant de kroon. Hierin zingt Morrison over een hardwerkende westerling die voortdurend bedrogen en bestolen wordt, wat niet echt getuigt van een hoopvolle wereldvisie. Andere artiesten zouden deze nummers met een gevoel voor humor en in het kader van een act brengen, maar bij Van Morrison weet je dat hij gewoon zijn eigen mening op muziek heeft gezet.
Gelukkig bevat het album ook enkele positieve noten. “Tried to Do the Right Thing” is een warme soulballade en het swingende “Breaking The Spell” gunt een blik op een zachtere ziel. In “Thank God for the Blues” brengt Morrison bovendien een fijne ode aan het genre op een melodie die herinneringen oproept aan “The Spider and The Fly” van The Rolling Stones. Deze nummers bewijzen dat indien Van Morrison zijn teksten van minder vitriool had voorzien, Latest Record Project Volume 1 een meer dan degelijk soulalbum was geweest. In het (overigens zeer mooie) slotnummer “Jealousy” verwijt Mr. Morrison de criticasters nog een laatste keer: ‘Why don’t they just let me be? They don’t dig my philosophy, it’s just plain jealousy’.
Naast de negatieve teksten kampt Van The Man zijn laatste plaat met een ander pijnpunt, en dat is de lengte; meer dan twee uur muziek is echt wel veel om te behappen. Er zit weinig variatie in het klankenpalet van de nummers, en net doordat steeds gekozen wordt voor een vaste instrumentensectie klinkt het na een tijdje alsof je naar één langgerekt nummer zit te luisteren. De individuele nummers mogen dan wel helder opgenomen zijn en een gemoedelijke sfeer oproepen, in het geheel springen er maar weinig momenten bovenuit. De plaat is daarom een perfecte achtergrondsoundtrack voor een koffiebar of jazzclub, maar ze leent zich minder tot aandachtige beluisteringen.
Op Latest Record Project Volume 1 combineert Van Morrison een heldere mix van gezellige blues en warme soul met bittere teksten. Het album voelt zo in zekere zin aan als een jaarlijks bezoek aan een verzuurde nonkel die het niet kan nalaten zijn gal over de wereld te spuwen; eerst een warm weerzien en oppervlakkige praatjes, vervolgens wat ongepaste opmerkingen en ten slotte een ongevraagde monoloog over alles wat fout loopt in de samenleving. OK boomer.
Als échte Van Morrison fan, zou ik zelfs nog 2 uur langer kunnen luisteren. Ik heb meteen de lyrics uitgeprint en sorry @Steven Scheers, zijn teksten zijn zo authentiek dat ik er alleen maar respect voor kan hebben. De band, de backings, en vooral de man zelf die op zijn 75ste toch maar met gemak naast zingen ook zijn saxofoon moeiteloos bespeelt. Wie doet hem dat na ? Hier kunnen de buren mee genieten, want bij ons niet op de achtergrond hoor!! Ik wacht al met spanning op volume 2… Een échte aanrader voor wie van Van Morrison houdt !!!
Ik vind dit laatste album van Van Morrison een absolute topper. Jazzy, swingend, bluesy. Prachtige subtiele composities. Steven hierboven legt de teksten onder de loep. Maar het gaat over music and songs, niet over teksten.
moet een recensent dan alleen de kenmerken van een album beoordelen die jij persoonlijk belangrijk vindt?