Met elk nieuw album doet Future Islands opnieuw een gooi naar een plaatsje in het pantheon van bands die nooit veranderen. The National, Elbow, AC/DC … heel wat bands hebben zo’n herkenbare sound dat ze zelden of nooit buiten de lijntjes durven kleuren. Een stevige catchy baslijn, dromerige synths en de even poëtische als bezwerende zang van Samuel Herring: met die elementen maakt Future Islands al zo ongeveer veertien jaar carrière in de muziekwereld. Voor hun intussen al zesde album werd tourdrummer Mike Lowry gepromoveerd tot volwaardig bandlid en kroop de band dit keer zelf achter de mixtafels (samen met producer Steve Wright). Het resultaat klinkt toch opnieuw door en door Future Islands.
Onder leiding van Sam Herring lijkt de band steeds meer te vervellen van elektropunk band tot een gelikt elektropop collectief. Waar ze op hun debuut Wave Like Home nog grillig en onstuimig klonken, lijkt het alsof ze sinds hun doorbraak met “Seasons (Waiting On You)” en de bijhorende uitstekende plaat Singles met ieder nieuw album steeds meer scherpe kantjes van hun sound willen afvijlen. Op The Far Field zat die nieuwe glimmende outfit hen als gegoten, maar op As Long As You Are blijkt er toch nadrukkelijk sleet op de formule te zitten.
Als we de albumcover moeten geloven dan heeft de band hun nieuwe album in een halfverzonken huisje aan een meer opgenomen. Net zoals Justin Vernon van Bon Iver zich terug trok in een hutje in het bos, zo lijkt ook Samuel Herring zich samen met bassist William Cashion en toetsenist Gerrit Welmers te herbronnen in de natuur. Het eerste geluid dat we op As Long As You Are horen, is dan ook geen synth of bas, maar zowaar kwakende ganzen. Genoemd naar de rode vogel die Herring over de Zweedse meren zag glijden, is “Glada” een opener die meteen de setting duidelijk maakt. Sinds Herring samen is met Zweedse actrice Julia Ragnarsson bracht hij immers heel wat tijd door in Malmö en Stockholm. Het is een welgekomen ‘change of scenery’ voor de band uit Baltimore.
De liefde heeft frontman Herring blijkbaar goed te pakken want eerste single “For Sure” klinkt als een onvervalste liefdesverklaring. ‘I will never keep you from an open door/I know, you know’ belooft hij, want volgens Herring is liefde meer dan elkaar graag zien. Het gaat ook over vertrouwen geven in elkaars ambities en elkaar te leren accepteren voor wie je bent. Een heel ander verhaal dan de afwachtende houding in “Seasons (Waiting on You)” of het fatalisme in “Through The Roses”. Herring heeft eindelijk geluk gevonden in de liefde en, als je een blik werpt op zijn persoonlijke Instagrampagina, wil hij het ook van de daken schreeuwen.
“Waking” is opnieuw zo’n nummer dat ten voeten uit als Future Islands klinkt. Een baslijn die je oneindig lang kunt spelen zonder die ooit beu te raken, een strakke drum die het tempo er in houdt en synths die de rest van het nummer aankleden zodat Samuel Herrings stem het niet te koud zou krijgen. Ook “Plastic Beach”, een ander hoogtepunt van de plaat, kampt met hetzelfde dilemma. Hier voegen gitaren nog wat extra punch toe aan het nummer, maar we missen toch die momenten waar Herring helemaal over de rooie gaat. Kan je tegelijkertijd enthousiast en teleurgesteld zijn?
Hoe energiek hun televisie optredens en liveshows ook zijn, het klinkt steeds meer alsof Sam Herring ronddwaalt als een leeuw in een kooi van hun eigen sound, zijn vingers over de spijlen strijkend en zoekend naar een manier om te ontsnappen. De introspectie mag dan nog zo louterend geweest zijn, Future Islands heeft het al op betere, aanstekelijkere en memorabele manieren gedaan. Ongeveer een jaar geleden testte de band het gros van de nummers al eens live uit en komen iets potiger voor de dag op de plaat. Toch overstijgen die nummers nergens de verwachtingen. Future Islands brengt exact wat we van hen verwachten en dat laat je vaak op je honger zitten.
Nostalgie naar vervlogen tijden komt boven drijven op “I Knew You”, “City’s Face” en nog het meest tastbaar in “Born in a War”. In dat laatste nummer tackelt Herring zijn eigen jeugd met de voeten vooruit. Hoe hem werd ingepeperd om een ‘sterke’ man te zijn en nooit zijn gevoelens te tonen en hoe ook Baltimore, de stad waar hij opgroeide, gebukt ging onder geweld en misdaad in de late jaren 80. Wie ooit de HBO-serie The Wire heeft bekeken, kan zich daar wel iets bij voorstellen. Een welgemeende ‘Bloody hell’ vat het dan ook perfect samen.
Vorig jaar kon Samuel Herring zich uitleven als rapper op zijn verrassend goed solodebuut Back At The House, maar op As Long As You Are is daar niets meer van terug te horen. “I Knew You” start wel met een onvervalste trapbeat maar in plaats van ‘spittin’ rhymes’ lucht Herring opnieuw zijn hart. Future Islands met een hiphop en rap invloed zou nochtans wel eens interessante resultaten kunnen opleveren.
Het is een veel gemoedelijkere Future Islands die we op As Long As You Are horen. Singles “Moonlight” en “Thrill” nemen wat gas terug en tonen weer hun subtiele kant. Herring heeft het over eenzaamheid, depressie en verslaving en hoopt in de liefde een antwoord te vinden. Maar hoe diep hij ons ook in de ogen kijkt, zijn lyrics kruipen nooit echt onder je huid en schieten dus hun doel voorbij. Zo zit ook “Hit The Coast” dan wel tekstueel vol agressie, maar die sluipt nergens door in Herring’s stem of instrumentatie. Op “The Painter” gooit Future Islands dan wel Jackson Pollock-gewijs met synthmelodiëen naar het doek maar ook hier blijft geen enkele echt plakken.
De grootste teleurstelling van As Long As You Are is dat Future Islands niets nieuws onder de zon brengt. Je kan datzelfde argument gebruiken voor The Far Field of zelfs Singles maar op die platen wist de band wel hun slimme teksten te koppelen aan catchy melodieën en onvergetelijke baslijnen en barstten die platen van de energie en urgentie. Nu klinkt het alsof Samuel Herring en Future Islands zowel op persoonlijk als muzikaal vlak eindelijk gemoedsrust hebben gevonden. En hoezeer we hem ook zijn liefdesgeluk wensen, het levert helaas geen memorabele plaat op. Misschien is het net door die comfortabele omgeving dat de band het een beetje laat afweten en minder energiek voor de dag komt. Future Islands sluit zich op in hun eigen sound en mist de bevlieging en bezetenheid om echt te overtuigen.
