Net als vele andere artiesten brengt Protomartyr dezer dagen een album uit dat onzekerheid en ongemak uitstraalt. Het grote verschil is dat dit kwartet uit Detroit hun hele carrière al muziek maakt die irriteert en desoriënteert (op een goede manier). Hun debuut uit 2012 bestond al uit grimmige en roerende songs, met opwellingen van geweld waarna je de hoop op wereldvrede weer wil opbergen. Hun postpunk combineert gierende nowave met het zwaardere zangwerk van Nick Cave. Denk aan een moderne versie van The Birthday Party. De teksten verhalen dan weer figuren die zich tevergeefs vastklampen aan hun idealen en uiteindelijk ten prooi vallen hun aardse lusten. Vergelijk gerust met het hoofdpersonage in The Joker. Voor het eerst in hun carrière is op de hele plaat een sectie houtblazers vertegenwoordigd, die eens de kakofonie heerlijk verhoogt, dan weer voor een zeldzaam momentje van geruststelling zorgt.
Verwacht geen theekransje, dus. In de eerste acht minuten wordt ons dan ook geen rust gegund. De angst en benauwdheid houdt drie nummers lang aan. Opener “Day Without End” voert de anticipatie op terwijl fluiten de gitaarlijn volgen en de saxofoon door de parlando lijnen pulseert. Op zich een sterke opener, maar de expositie en daaropvolgende complicatie van het drama vindt nergens resolutie. Het lijkt alsof de rellen van een protest blijven aanhouden in een wereld die tot een techno-kapitalistische dystopie à la Terminator is ontspoord.
Dit voelt bij momenten nihilistisch aan, wat eigenlijk het tegengestelde is van wat we dezer dagen graag horen. Er is vaak geen hoop of reden om na deze ijle schokken lawaai op te staan en verder te boeren. Een pure uiting van frustratie; een lichtflits aan het begin van een donkere nacht in plaats van op het einde van de tunnel, even snel verdwenen als verschenen, is waar we slechts aan kunnen terugdenken na dit massief stuk piepend metaal. Als kippenvel door krassende nagels op een schoolbord blijft de band maar op je nekvel zitten, zonder veel meer te bieden dan existentiële nervositeit. Had het viertal geweten geweten dat hun dramatische toekomstvisie in 2020 op veel plaatsen werkelijkheid zou worden, dan hadden ze misschien een iets meer verzoenende koers gevaren tijdens hun opnames vorig jaar.
Het lagere tempo van “The Aphorist” geeft ons dan wel even ademrust, de razernij barst ook daar al snel weer los. Bij nummer drie tot vijf is dat het geval, terwijl het toch eens een andere richting uit mag gaan. Zelfs een horrorfilm houdt de suspens geen twee uur non-stop aan. Ondanks de sterke instrumentatie is het deze eenzijdigheid die dit album na één derde al soms vermoeiend maakt. De gitaarklank galmt zo dramatisch dat ze in een meteorietkrater lijkt opgenomen te zijn. Op “Processed by the Boys” hadden de blazers nog een schitterende bijrol, maar halfweg de plaat lijken ze vergeten te zijn. Deze songs zijn precies mishandeld om nog enkele ideeën binnen een muzikaal tiental te persen.
“Michigan Hammers” ramt nog eens stevig in ons gezicht met wat slimme, harde punk. Op zich een goed nummer, dat misschien beter elders in de tracklist zou staan. Gelukkig hebben de volgende nummers een lager fillergehalte. De beste overgang is die van “Tranquilizer” naar “Modern Business Hymns”, waar de openingsriff verderbouwt op de bas uit de outro. Het is een feilloos stukje songwriting dat de dynamiek van het album weer naar een hoger niveau tilt. Ook “Bridge & Crown” brengt meeslepende nowave die geenszins als opvulling kan tellen. Anders dan gebruikelijk staan de interessantste nummers op het einde. De saxofoon mag op “Tranquillizer” schitteren naast de standvastige basslijn, afgewisseld met epische uitbarstingen van gitaarnoise en stem. Eenzelfde sfeertje krijgen we in “Modern Business Hymns”, deze keer dankzij de drums. Deze nummers krijgen ons weer opgewonden in plaats van gedeprimeerd, wat het album als geheel ten goede komt.
In combinatie met creatieve instrumentaties en blazers blijkt Ultimate Succes Today de soundtrack voor een wereld die in elkaar dreigt te storten. Enkele imperfecties zorgen er echter voor dat dit niet ten volle geapprecieerd kan worden. Promartyr is klaarblijkelijk niet geïnteresseerd in catharsis. Wel zijn ze bereid in de afgrond te kijken, die je toch niet geruststelt als hij terugstaart. Op “Worm In Heaven” wordt dat nog een laatste keer aangetoond, eindelijk op een toontje dat voorzichtig tranen kan opwekken in plaats van afschuw.
Website / Facebook / Twitter / Instagram
Ontdek nog meer muziek op onze Spotify.
