Deze ochtend was het precies vijftig jaar geleden dat John, Paul, George en Ringo voor het zebrapad aan Abbey Road stonden. Op het eerste zicht een banale situatie, maar wel een die tot een mijlpaal in de popcultuur leidde. De befaamde foto prijkt sinds 1969 op de hoes van hun laatst opgenomen album Abbey Road en is inmiddels net zo bekend geworden als de muziek die er op stond. De late jaren ’60 waren -parallel aan de groei van conceptalbums – de tijd waar platenhoezen steeds belangrijker begonnen te worden. Daar waren The Beatles mede voor verantwoordelijk, ook met de hoezen van onder andere Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, The White Album en Revolver. Toch waren The Beatles niet de enigen wiens hoezen in het collectief geheugen zitten. Daarom nemen we een duik in de platenkast en pikken we de meest iconische van het decennium uit.
The Beatles – Abbey Road
Voordat we het over andere groepen hebben, moeten we toch even kort stilstaan bij het ontstaan van de hoes van Abbey Road. Het idee voor de hoes kwam van Paul McCartney die het even op stukje papier schetste. Fotograaf Iain Macmillan kreeg tien minuten de tijd om snel wat foto’s te trekken van de fab four terwijl ze de straat overstaken. Een trapladdertje hielp de fotograaf om vanuit de beste hoek te kunnen fotograferen en een agent hield het verkeer in de drukke Londense straat tegen. De foto die we nu allemaal kennen, is de beste keuze uit de zes die in deze ochtend genomen werden.
Hoe eenvoudig en naturel de cover van het album ook mag lijken, het voedde nog steeds de beruchte ‘Paul Is Dead’ samenzweringstheorie die toen in de pers verscheen. Dankzij de invloed van sommige media, hoorden en zagen de meest vergezochte hints dat Paul McCartney overleden zou zijn en dat The Beatles hem vervangen hebben door een dubbelganger. Er waren geheime boodschappen wanneer je hun muziek achterstevoren speelde, teksten verwezen naar zijn dood en uiteindelijk zou ook de hoes van Abbey Road hierin een rol spelen. Paul loopt namelijk blootsvoets op het zebrapad (overledenen worden in veel landen zonder schoenen begraven) en op een nummerplaat van de Volkswagen Kever in de achtergrond staat LMW 281F (wat zou moeten verwijzen naar Linda McCartney Widow). Klinkklare onzin natuurlijk, maar de nummerplaat is toch voor 2530 Britse Pond geveild.
The Velvet Underground & Nico – The Velvet Underground & Nico
Andy Warhol is een van de meest belangrijke kunstenaars uit zijn tijd. Hij was de grootste naam in de New Yorkse kunstscene en voerde zijn invloed uit in de pop-art. Hij maakte voornamelijk zeefdrukken van beelden die iconisch waren in het alledaagse en de popcultuur. Hij maakte afbeeldingen van soepblikken, colaflesjes, Marilyn Monroe en… een banaan. De banaan stond op de hoes van het debuutalbum van The Velvet Underground & Nico, een band die Warhol zelf bijeenbracht en cureerde. In vroege persingen zelfs in de vorm van een sticker met de intrigerende woorden ‘peel slowly and see’. Wie de sticker eraf peuterde, kreeg de roze binnenkant van de banaan te zien, maar dat zou zonde zijn. De ongeschonden versies zijn namelijk veel geld waard tegenwoordig. Zo ging er al een testpersing onder de hamer voor $25.200.
King Crimson – In The Court of The Crimson King
De legendarische progressieve rockgroep King Crimson gooide ook hoge ogen met de hoes van hun debuutalbum. De hoes van In The Court of The Crimson King weergeeft perfect het manische gevoel van hun muziek. Het close-up gezicht van de 21st Century Schizoid Man zit vol angst en vormt dankzij de groteske gelaatstrekken en koude kleuren een beeld dat in je geheugen gegrift staat zodra je het ziet. Het schilderij is gemaakt door de Engelse schilder Barry Godber. Het was zijn allereerste albumhoes, maar hij heeft helaas niet kunnen zien wat voor een icoon het zou worden. De man stierf een paar maanden na de release van deze plaat.
De albums op Blue Note
Om de visuele stijl van Blue Note te tonen, zou je het best alle hoezen bij elkaar zien. De stijl die doorheen alle platen van het legendarische label stroomt, is uniform maar heel creatief. Eind jaren ’50 nam Blue Note grafisch vormgever Reid Miles aan. Hij vormde een perfect grafisch duo met oprichter Francis Wolff die dikwijls foto’s van de artiesten trok. Samen vormden ze een coherente beeldtaal met gewaagde typografie (die perfect de vrijheid van de jazz weergeven), modernistische lay-outs en creatieve close-ups van de expressievolle gezichten van de muzikanten. Een mooie hoes ontwerpen is één ding, maar een typerende visuele identiteit ontwikkelen is van een hoger niveau.
Led Zeppelin – Led Zeppelin I
De hoes van het debuutalbum van Led Zeppelin, is er een die nauw verwant is met de oorsprong van de naam van de band. Toen gitarist Jimmy Page eerst met een aantal andere topmuzikanten het idee voorlegde om een groep te starten, reageerde Keith Moon op een sarcastische toon ‘It would probably go over like a lead balloon’, waarop John Entwistle reageerde ‘a lead zeppelin’. Van die samenwerking is er nooit iets geworden, maar Page had wel meteen de naam voor zijn megasuccesvolle groep die later acht studioalbums zou opnemen en de stadia platspelen. De hoes is dan ook een verwijzing naar de naam. Er staat een grillige en contrastrijke foto op van het Hindenburgdrama in 1936, een crash van een zeppelin waarbij 36 mensen het leven lieten. Het weergeeft het gevaar die speelde in hun, voor die tijd, ruwe muziek.
Bob Dylan – The Freewheelin’ Bob Dylan
Een van de meest populaire Dylan albums is nog steeds The Freewheelin’ Bob Dylan. De muziek die hij in 1963 op dat album bracht, behoort dan ook tot zijn meest aangrijpende en tot de verbeelding sprekende werk dat hij tot dan gemaakt heeft. De foto op de hoes is nog steeds even mooi, maar zou anno 2019 een beetje alledaags kunnen zijn. Toch was het een echte game changer in die tijd. In een tijd waar de platenwinkel vol albums lag met brave groepsfoto’s en geforceerde poses, was deze cover een verademing van natuurlijkheid. Fotograaf Don Hunstein legde een heel spontaan moment tussen Bob Dylan en Suze Rotolo vast. Met eenvoud kan je soms heel diepgaande emoties vastleggen.
Big Brother & The Holding Company – Cheap Thrills
Toen de Amerikaanse psychedelische rockband Big Brother & The Holding Company zijn tweede album wou uitbrengen, was er wat dispuut over de albumcover. De band was oorspronkelijk van plan om samen naakt in bed te duiken en daar een foto van te nemen, maar dat was uiteraard buiten de wil van het label gerekend. Misschien maar goed, want anders hadden we nooit de bijzondere hoes van illustrator Robert Crumb gekregen. Frontvrouw Janis Joplin was grote fan van de underground striptekenaar en schakelde hem in. Het resultaat is een merkwaardige strip met flashy typografie, merkwaardige figuren en bonte kleuren. De cover was gewaagd, ver vooruit voor zijn tijd en onvergelijkbaar met andere hoezen van de jaren 60. Misschien is het daarom dat Pond’s opvallend gelijkaardige hoes van Man It Feels Like Space Again er ook zo goed uitziet.
The 13th Floor Elevators – The Psychedelic Sounds of The 13th Floor Elevators
Deze zomer moest de muziekwereld afscheid nemen van Roky Erickson. De man was verantwoordelijk voor heel wat baanbrekende psychedelische muziek, waaronder de band The 13th Floor Elevators. Op The Psychedelic Sounds of The 13th Floor Elevators kregen we dan ook een robuust en kokend trippy geluid te horen dat essentieel is voor elke fan van psychedelische muziek. De hoes van het album toont ook die psychedelische sfeer, niet in de flower power betekenis van het woord, maar wel in duistere hallucinaties. Het contrastrijk ontwerp van John Cleveland zit vol indringende grafische symbolen als ogen, pyramides en vloeiende organische vormen. De cover van deze plaat is het perfecte voorbeeld van hoe een ontwerp psychedelisch kan zijn zonder er kitscherig uit te zien.
Captain Beefheart & His Magic Band – Trout Mask Replica
Vijftig jaar na datum is Trout Mask Replica van Captain Beefheart nog steeds een van de meest controversiële platen die ooit uitgekomen zijn. De ene persoon vindt extreem complexe ritmes en het keelgeluid van Don Van Vliet een prachtige prestatie, anderen vinden het de meest enerverende herrie die ze ooit gehoord hebben. Waar we het wel over eens kunnen zijn, is dat de albumhoes de muziek op Trout Mask Replica prima visualiseert. De absurditeit van een vis met een hoed op en de agressief roze achtergrond zijn als een waarschuwing van wat je te wachten staat, maar toch nodigt het nog meer uit om een kijkje te nemen in wat de plaat zo gek en bijzonder maakt.
The Beatles – Sgt. Peppers Lonely Hearts Club Band
Dit artikel was begonnen met The Beatles, maar mag gerust ook eindigen met the fab four. De Engelse groep is het grootste popcultureel fenomeen van de 20e eeuw en dat leidde ook tot een aantal onvergetelijke albumcovers. Abbey Road was iconisch, maar de meest spraakmakende hoes die het decennium gekend heeft, is toch wel die van Sgt Peppers Heart Club Band. Na een aantal jaren touren keerden The Beatles terug naar de studio. Ze namen er hun tijd om baanbrekende platen op te nemen. De band kroop in de huid van de fictieve Sgt Peppers Lonely Hearts Club band en nam het gelijknamig conceptalbum op.
De albumcover mocht net zo ambitieus zijn. De bekende artiest Peter Blake kwam op het idee om John, Paul, George & Ringo in kleurrijke kostuums uit te dossen en voor een groot publiek te zetten. Dat evolueerde al snel naar het idee om er een groep bekende mensen te zetten. Ze allemaal samen krijgen was uiteraard niet evident, wat meer mogelijkheden biedt, is het gebruik van kartonnen borden. Bijgevolg staan er 66 bekendheden op en de lijst is opmerkelijk divers: Bob Dylan, Edgar Allen Poe, Marilyn Monroe, Karl Marx, en ex-Beatle Stuart Sutcliff zijn maar enkele van de lange reeks namen. Op de hoes staan zelfs de vier wassen beelden van The Beatles zelf, die ze geleend hebben bij Madame Tussauds. Tegenwoordig zou het een eitje zijn om deze hoes te maken in Photoshop, maar in die tijd was het een huzarenstukje. Er speelde ook nog even het idee om Adolf Hitler en Jezus Christus op de foto te zetten, maar dat werd toch snel uit The Beatles hun hoofden gepraat door het label.
