© Chris Stessens
Veertig jaar iconische popnummers, taboes doorbreken, vooruitlopen op de tijd en controversiële optredens; Madonna drukte haar stempel op de muziekindustrie zoals maar weinig andere artiesten het haar voordeden, maar vormde ook zonder twijfel de popwereld tot wat die nu is. Met meer dan 300 miljoen verkochte albums, hits over vier decennia en revolutionaire tours heeft de Amerikaanse superster een indrukwekkend oeuvre opgebouwd dat na al die jaren nog steeds tijdloos en iconisch blijft. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de (duur geprijsde) kaartjes voor haar grote Celebration World Tour als zoete broodjes over de toonbank gingen, want volgens velen zou dit weleens de laatste keer kunnen zijn dat Madonna zo’n grote, ambitieuze wereldtournee op poten zet. In juni moest ze de start van de tournee namelijk nog uitstellen vanwege een bacteriële infectie die haar bijna het leven kostte, en pas een week geleden kreeg Londen de primeur om haar als eerste te verwelkomen. Haar Belgische fans hoefden niet veel langer te wachten, want de twee Antwerpse shows zijn nog maar de vijfde en zesde van in totaal meer dan zeventig optredens.
Een concert om Madonna’s veertigste jubileum te vieren? Dat moest naar goede (of eigenlijk slechte) gewoonte met wat vertraging starten. Meer dan een uur later dan gepland gingen eindelijk de lichten uit, zodat haar speciale gast Bob The Drag Queen zich een weg kon banen door de menigte en vervolgens een snelle reis door de afgelopen decennia kon maken. Gekleed in Madonna’s legendarische outfit van haar “Vogue”-optreden op de MTV VMA’s uit 1990, nam de New Yorkse dragqueen ons kort mee op een amusante tijdreis door de carrière van de wereldster om het ijs met het Sportpaleis te breken, waarna de 65-jarige zangeres zelf met “Nothing Really Matters” op het podium verscheen. Onder luid gejuich kroop ze letterlijk achter het stuur voor een dolle rit door verschillende decennia. Die bracht ons uiteindelijk ook al snel langs hits als “Into The Groove” en “Open Your Heart”, waarbij we Madonna op haar best kregen. Uiteraard werd ze daarbij aardig geholpen door een backingtrack en wat autotune, maar het viel op dat de zangeres toch ook behoorlijk bij stem was. We hebben ze al slechter horen zingen.
Madonna heeft in al die jaren niet alleen muzikaal de aandacht getrokken. Het waren vaak ook haar boodschappen en acties die haar cementeerden tot een stem voor de ongehoorden; iets wat gisteren weer eens duidelijk werd. “Live To Tell” droeg ze bijvoorbeeld op aan iedereen die de strijd met aids verloor met iconen als Keith Haring of haar voormalige huisgenoot Martin Burgoyne op de schermen. Het zijn zulke momenten waar haar perfectie even plaatsmaakt voor kwetsbaarheid, waarin ze de 16.500 aanwezigen meekreeg. Wanneer ze in het laatste deel van de show vertelde dat ze vier maanden geleden de dood in de ogen keek en na haar coma omringd door haar kinderen wakker werd, liet de anders zo beheerste zangeres zelfs bijna een traan. Net voor ze een akoestische versie van Gloria Gaynors “I Will Survive” inzette, gaf ze zelf aan: ‘I’m not feeling very well, but I can’t complain… I’m alive’. Die woorden kwamen binnen en toonden dat de anders zo onsterfelijke Madonna uiteindelijk ook maar een mens van vlees en bloed is, dat nu echt nog van het leven wil genieten.
Een band had Madonna voor deze tour niet nodig, waardoor de instrumentals van een tape kwamen. Terwijl we dat normaal eerder schuwen, heeft dit in deze show een speciale reden: de originele instrumentals werden namelijk herwerkt voor de nieuwe tour. “Burning Up” vormde een van de weinige uitzonderingen, want we kregen uiteindelijk live-instrumentatie te horen. Madonna greep daarvoor zelf naar de gitaar, vergat bij de eerste strofe de eerste zin en kampte duidelijk met geluidsproblemen, maar herpakte zich al snel volledig om haar fans het vuur aan de schenen te leggen. Iets later nam haar dochter Mercy plaats achter een vleugelpiano om haar moeder op “Bad Girl” te begeleiden, en ook haar zoon David bood zijn (muzikale) bijdrage aan met zijn gitaar bij een paar nummers waaronder “Like A Prayer”. Dit nummer moet door de prachtige enscenering trouwens nog steeds niet aan kracht inboeten en werd een hoogtepunt van de show.
Door al die jaren ervaring en ontelbare shows op de teller, wist Madonna een popshow neer te zetten die meer dan twee uur bleef boeien en ook een duidelijke verhaallijn kende. Terwijl het eerste deel van de show in het teken stond van New York – de metropool die haar tot een wereldster maakte – en we hits als “Holiday”, “Into The Groove” en “Open Your Heart” kregen, stond het middelste gedeelte garant voor haar kenmerkende, sensuele kant. Bij “Erotica” kroop ze daarvoor in een lichtgevende boksring en belandde ze uiteindelijk met zichzelf in bed voor een stomend onderonsje met een dubbelganger. “Justify My Love” startte even erotisch en ophitsend, maar mondde uiteindelijk uit in een oogverblindende choreografie, die het iets rustigere repertoire leek in te leiden, maar uiteindelijk toch met haar gigantische comebackhit “Hung Up” (inclusief tongzoen met een danseres) nog eens een andere wending kreeg, vooraleer ze zich in “Human Nature” bondagegewijs liet vastbinden om zich in “Crazy For You” weer los te wrikken. Zelfliefde en zelfexpressie stonden in haar loopbaan altijd centraal, en dat werd gisteren zowel symbolisch als figuurlijk op het podium gedemonstreerd.
De zevenvoudige Grammy-winnares belichtte in haar show ook uitvoerig de invloed en impact van de queer community op haar muziek. “Vogue” werd daarbij een grote ode aan de ballroomcultuur en werd dankzij haar voguende elfjarige dochter Estère een ander hoogtepunt in een show met weinig zwaktes. Na een pakkende versie van “La Isla Bonita” wierp ze zichzelf nog een regenboogvlag om de schouder om een kort stukje uit “Don’t Cry For Me Argentina” te brengen. De boodschap ‘NO FEAR’ die daarna op de schermen en de rug van haar danseres te lezen waren, spraken boekdelen. Ze heeft geen schrik om haar mening te geven en blijft daarom een voorbeeld voor de vele leden uit de LGBTQ+-community, die ook gisteren talrijk aanwezig waren en in haar een voorbeeld vonden.
Als er een ding uit de hele opvoering duidelijk moest worden, dan is het wel hoe Madonna ook doorheen de jaren is blijven evolueren als artiest. Van de lichtjes door country geïnspireerde nummers “Don’t Tell Me” en “Mother and Father”, waarin ze trouwens haar beste vocale prestatie van de avond neerzette, tot haar James Bond-nummer “Die Another Day” liet ze het brede spectrum van haar discografie zien. Toch voelde het slotakkoord net daarom een beetje als de vreemde eend in de bijt. “Ray Of Light” werd in een clubversie gebracht, waarbij ze een toekomstvisie op haar muziek liet horen en onder felgekleurde lasers door de arena vloog. “Bitch I’m Madonna”, het enige recentere nummer, werd dan weer in de bis volledig geplaybackt waarna ze met “Celebration” het feestje redelijk abrupt doch doeltreffend afsloot. Haar dansers mochten voor die gelegenheid dan wel verkleed zijn in al haar iconische looks, het voelde na zo’n nostalgische terugblik misschien wat raar aan dat ze haar laatste drie albums zo weinig aandacht schonk en er dan toch mee afsloot.
Als je zo veel hits achter je naam hebt staan, is een setlist samenstellen die de hele carrière samenvat geen makkelijke taak. De nadruk van de Celebration World Tour ligt, anders dan bij de vorige tours, meer dan ooit op haar werk uit de jaren tachtig en negentig, waarbij ze in iets meer dan twee uur toonde hoeveel hits ze wel niet scoorde en welke voetafdruk ze achterliet op alles wat we tegenwoordig op de radio horen. Als we één ding van de show zullen onthouden, is het dat Madonna op haar vijfenzestigste nog steeds een onstop- en onklopbare performer is die samen met haar 22 dansers een visueel totaalspektakel bracht. De backingtrack, autotune en bij momenten playback nemen we er daarom maar al te graag bij, net zoals het uurtje vertraging.
Het was namelijk al lang geleden dat we haar zo persoonlijk op een podium zagen staan en ook eerlijk hoorden toegeven dat ze het momenteel wat moeilijk heeft. De Queen of Pop toonde haar imperfecties en verdiende daarom meer dan ooit haar kroon. De laatste jaren groeide misschien de spot rond Madonna meer dan ooit en liet ze zich vooral omwille van haar veranderende look opmerken, maar niemand kan ontkennen dat ze de popwereld heeft gemaakt tot hetgeen het nu is. Soms merken we niet dat we iets missen tot het er niet meer is. Vier maanden geleden waren we bijna een icoon verloren, dus laat ons daarom vooral genieten dat ze er nog is, want wat heeft deze vrouw gisteren weer een show neergezet.
Vanavond staat Madonna een tweede keer in het Sportpaleis en er zijn nog enkele laatste tickets beschikbaar. De shows op 1 en 2 december in de Ziggo Dome in Amsterdam zijn volledig uitverkocht.
Setlist:
Nothing Really Matters
Everybody
Into The Groove
Burning Up
Open Your Heart
Holiday
Live To Tell
Like A Prayer
Erotica
Justify My Love
Fever (Eddie Cooley-cover)
Hung Up
Bad Girl
Vogue
Human Nature
Crazy For You
Die Another Day
Don’t Tell Me
Mother and Father
I Will Survive (Gloria Gaynor-cover)
La Isla Bonita
Don’t Cry For Me Argentina
Bedtime Story
Ray Of Light
Rain
Bitch I’m Madonna
Celebration
