Epica & Apocalyptica @ Ancienne Belgique (AB): Symfonische metalhoogmis

Bands met de namen Epica en Apocalyptica: met een beetje kennis van hardere muziek weet je wel wat je te wachten staat als je zo’n namen hoort. Een gedeelde liefde voor symfonische metal deed hen in 2019 al beslissen om samen op tour te gaan, maar door corona moesten ze hun komst naar de Brusselse AB tot twee keer toe uitstellen. Nu is het dan eindelijk zo ver, en de fans hebben er schijnbaar zin in: als de deuren op Anspachlaan 110 open gaan, staat de rij al twee straten ver.

Toch hebben de meesten niet veel zin in het voorprogramma. Als de progressieve metalband Wheel aan zijn set begint, staan er nog maar enkele tientallen mensen in de zaal. De Finnen zijn net begonnen en de haren van de drie gitaristen wapperen al goed in het rond. Een van die drie neemt ook de vocals voor zijn rekening en al snel valt zijn grote longcapaciteit op. Op zijn stem staat een lichte echo, die goed tot zijn recht komt in “Wheel”, het hoogtepuntje van de set. De djembé vormt een leuk alternatief voor de drums die de rest van de avond nog zullen volgen. Na 25 minuten geeft Wheel er de brui aan en kunnen we ons klaarmaken voor het echte werk.

Als eerste op het menu staat Apocalyptica, dat dit jaar zijn dertigste verjaardag viert. De vier Finnen startten als groep door nummers van Metallica te coveren en brachten die uit op hun eerste album Plays Metallica by Four Cellos in 1996. De drie gitaren van Wheel zijn ondertussen vervangen door cello’s, zodat de zaal kennis kan maken met de kenmerkende sound. De intro begint met fluitende vogeltjes, maar al snel schetsen de visuals een tegenovergesteld beeld: droge grond, uitgebrande gebouwen en vurige taferelen. Apocalyptisch met andere woorden, what’s in a name.

Apocalyptica verbaast ons door te laten zien hoe breed je cello’s kan gebruiken. De combinatie van de klassieke instrumenten en metal is niet voor de hand liggend, maar biedt verrassend veel mogelijkheden. Op “Shadowmaker”, waarvoor zanger Franky Perez het viertal vergezelt, klinken ze net als elektrische gitaren. Wat later passeert een intieme versie van Metallica’s “Nothing Else Matters”, waarop we cello’s horen zoals we ze kennen: met een diepe, volle klank. Op “Rise”, een nummer over hoop vanop hun instrumentale album Cell-0, betokkelen de cellisten dan weer volop hun snaren, wat weer een heel ander geluid geeft.

De onderlinge energie tussen de bandleden straalt uit naar de uitverkochte AB. De Finnen hanteren een fijne variatie tussen de eerder op melodie gebaseerde songs waar het tempo vaak wat lager ligt en stevige tracks met dominante drums. “Inquisition Symphony” is er zo eentje. De haren van de cellisten vliegen bijna in de snaren van hun instrument en het voorzichtig headbangende publiek kan de drummer niet meer bijhouden. Intussen zijn “I Don’t Care” en een “Killing in the Name”-intermezzo de revue gepasseerd, beiden enthousiast meegezongen door de zaal.

Afsluiten doet Apocalyptica opnieuw met een Metallicacover, die feilloos overgaat in een eigen interpretatie van AC/DC’s “Thunderstruck”. Ook hier zingt de AB mee, al is het wat aarzelend. ‘We want more’, klinkt het nadien vanuit de zaal, en we krijgen more. De finale is weggelegd voor het rustige “Farewell”, dat met zijn tristesse de zaal meesleurt in de melancholische sfeer. Om af te ronden wil Apocalyptica hun klassieke achtergrond nog even in de verf zetten en speelt de band nog een eigen versie van “In the Hall of the Mountain King” van collega-Scandinaviër Grieg.

Na een break van meer dan een halfuur maken de Nederlanders van Epica hun opwachting. De pauze heeft lang genoeg geduurd, moeten zij gedacht hebben: vijf minuten eerder dan voorzien beginnen ze hun show. Hoewel Apocalyptica en Epica de tour tesamen doen, hebben we het gevoel nu toch echt aan de headlineshow te zijn begonnen. Dat kan door het tijdslot komen, maar we zien ook veel meer Epicamerchandise en qua showgehalte is het ook allemaal net ietsje meer dan bij hun voorgangers. De cello’s zijn terug geswitcht naar gitaren, het drumstel is uitgebreid en een keyboard verschijnt ten tonele.

De Epicasound wordt voor een groot deel bepaald door de prachtige stem van zangeres Simone Simons. Al bij het eerste nummer, “Abyss of Time”, horen we hoe groot haar bereik is, en voorts ook hoe filmisch en kolossaal Epica’s songs wel niet zijn. De melodieuze intro zet de toon en het contrast tussen Simons’ hoge, zuivere stem en gitarist Mark Jansens lage, ruige gruntstem is interessant om aan te horen. De show van Epica is opgedeeld in verschillende hoofdstukken, van elkaar gescheiden door korte filmpjes op het ledscherm. Na de introductie van het derde deel barst de show meteen terug los met “The Final Lullaby”. Toetsenist Coen Janssen amuseert zich te pletter met zijn ronddraaiend en rollend keyboard. Ook Simons blijft indruk maken met haar formidabele stem: net wanneer je denkt dat de hoogste noot bereikt is, komt er nog een hogere frequentie uit haar keel.

De performance van de Nederlanders mag dan wel voortreffelijk zijn, toch moet het publiek er na de lange pauze even terug inkomen. Simons spreekt het publiek dan maar even toe en vraagt in welke taal ze dat nu eigenlijk moet doen. Hoewel we veel Frans horen praten, zijn de Vlamingen schijnbaar toch in de meerderheid vanavond, dus ‘zal ik maar gewoon in het Nederlands lullen’, zegt ze. ‘Wij zijn heel blij om hier te staan met onze gloednieuwe show, met lichtjes en tierlantijntjes.’

Nadat Apocalyptica nog even terug op het podium verscheen, is het ‘buikdansalarm’. “Code of Life” is een oosters lied, maar dan met een vette metaljas eromheen. Buikdansen zien we niemand – voor zover dat zichtbaar zou zijn – maar het publiek kan het wel appreciëren. Na “Design Your Universe”, de titelsong van hun album uit 2009 en de laatste song van de reguliere, is het tijd voor de drie bisnummers. Toetsenist Janssen windt er geen doekjes om: ‘In feite maakt het niet uit of jullie het willen, we gaan ze toch alle drie spelen’. Het eerste is “Cry for the Moon”, Epica’s grootste hit en een absolute meezinger. “Beyond the Matrix” zorgt voor het hoogtepunt van de avond: het publiek is eindelijk helemaal wakker en wordt gestimuleerd om mee te zingen door de lyrics op het grote scherm. Simons engelachtige gezang zet het lied in, waarna het explodeert tot een duivelse hymne.

Voor het einde van deze symfonische metalavond opteert Epica voor een nummer uit de oude doos: “Consign to Oblivion”. Alle schuiven worden opengetrokken om het publiek deel te laten nemen aan de show. Beginnen doen we met een oproep tot wall of death, al had niet iedereen daar zin in. De die hard-fans laten het niet aan hun hart komen en lopen vol enthousiasme de pit in, terwijl ze de tekst uit volle borst meezingen. Enkele minuten later crowdsurft er een tiental van hen naar voren en alsof dat nog niet genoeg is, verschijnt er een ronddraaiende cirkel met pijlen op het ledscherm. Genoeg om de fans aan het rondjesrennen te brengen en nog eens de laatste energie uit het lijf te persen.

In de AB was het een en al monumentale, cinematische metal wat de klok sloeg op de laatste zondag van januari 2023. We zagen twee bands die het beste van zichzelf gaven, met het cellowerk van Apocalyptica en de stem van Epica in een voortrekkersrol, maar ook het drum- en gitaarwerk mocht gehoord worden. Het mag in België dan wel gelden; aan het principe zondag rustdag veegden Epica en Apocalyptica hun voeten.

The Epic Apocalypse Tour doet op 6 februari Den Atelier in Luxemburg aan. Epica komt op 15 juni ook langs op Graspop Metal Meeting.

Epica: Facebook / Instagram / Website
Apocalyptica: Facebook / Instagram / Website

Fan van de foto’s? Op onze Instagram staan er nog veel meer!