Met bands als Squid, black midi, Shame en Black Country, New Road beleeft postpunk momenteel alweer een spannende heropleving. Deze jonge wolven komen allemaal erg creatief en energiek uit de hoek, maar toch blijven ze ook wat schatplichtig aan de eerste golf van postpunkers uit de tweede helft van de jaren zeventig. Eén van de vaandeldragers van het genre was in die tijd Gang of Four. In 1979 slaagden zij er in om met hun debuut Entertainment! postpunk mee te definiëren, en doorheen de jaren heeft de muziek van de heren uit Leeds een immense impact gehad op andere groepen en artiesten. Met de compilatie The Problem of Leisure: A Celebration of Andy Gill and Gang of Four brengen enkele van hun grootste muzikale fans met een zelfgekozen cover een eerbetoon aan de muzikale geschiedenis van Gang of Four.
Gang of Four is voornamelijk bekend door hun originele bezetting van in de beginjaren. Hun debuut Entertainment! en de opvolger Solid Gold (1981) worden gekenmerkt door de hoekige gitaar van Andy Gill die constant in duel gaat met de pompende bas van Dave Allen, de declamerende zang van Jon King en de dansbare drumslagen van Hugo Burnham. Na Solid Gold veranderde de samenstelling van de groep nog regelmatig, bij de uitgave van hun laatste langspeler (Happy Now uit 2019) bleef Andy Gill uiteindelijk als enig lid van de originele band over als zanger/gitarist. Doorheen de jaren was het scherp randje wat beginnen afslijten, maar Gills eigenzinnig gitaarspel bleef steeds aanwezig.
Toen Andy Gill in februari 2020 op 64-jarige leeftijd plots overleed stond de alternatieve muziekwereld even stil. De impact die Gill met zijn gitaarspel gemaakt had, was dan ook immens. Zijn nerveus ritme en messcherp geluid brachten een compleet nieuw, vinnig klankenpalet voort. Gill was in de laatste maanden van zijn leven al gestart met de productie van The Problem of Leisure, een covercompilatie om meer dan veertig jaar na het uitkomen van hun debuutplaat Entertainment! het oeuvre van Gang of Four in de kijker te zetten. Gill heeft het finale resultaat helaas niet meer zelf kunnen horen, maar wij vandaag gelukkig nog wel.
De compilatieplaat is een muzikaal eerbetoon met een impressionante en gevarieerde gastenlijst: IDLES, Tom Morello (Rage Against The Machine), Serj Tankian (System of A Down), Helmet, Everything Everything, La Roux, Warpaint, Flea en John Frusciante… Op twintig nummers brengen evenveel artiesten met een cover een ode aan één van hun favoriete bands. IDLES mogen met hun versie van “Damaged Goods” de spits afbijten, en ze doen dat meteen stevig. De gitaren van Mark Bowen en Lee Kiernan gaan met elkaar in duel, een roffelende drum schiet extra adrenaline in de lucht en Joe Talbot spuwt de bekende openingszin in ons gezicht: ‘the change will do you good, I always knew it would’. Amper dertig seconden ver en de sfeer kan al niet meer stuk, ook al is de funky bas uit het origineel bij IDLES meer naar de achtergrond verdwenen.
Er staat wel meer lekkers op The Problem of Leisure. De Japanse gitarist HOTEI brengt een weerbarstige versie van “To Hell With Poverty” en LoneLady voegt met elektronica wat extra spanning toe aan het grappige “Not Great Men”. La Roux haalt een gelijkaardig trucje uit met “Damaged Goods”, dat zo plots gaat klinken als synthpop uit de jaren tachtig. Uiteindelijk is het bassiste Gail Ann Dorsey (in de jaren negentig nog even lid van Gang of Four) die “We Live As We Dream, Alone” verheft tot één van de hoogtepunten. Haar kenmerkende bas en warme stem gaan hand in hand, een achtergrondkoor bedekt de melancholische tekst onder een vrolijk laagje.
3D (Massive Attack) en Nova Twins brengen met hun cover van “Where the Nightingale Sings (Redux)” een minder experimentele versie dan het origineel uit 2015. De repetitieve beats en groovy bas komen in hun opname beter tot hun recht, en dat komt de melodie ten goede. Uiteindelijk brengen Flea en John Frusciante (beide van de Red Hot Chili Peppers) met hun cover van “Not Great Men” het meest verrassende resultaat. Beide amuseren ze zich kostelijk en brengen een funky jam terwijl de tekst nota bene wordt gezongen door een kinderkoor. Ze komen er wonderwel mee weg.
Een handvol nummers zijn niet helemaal de moeite waard. “Love Like Anthrax” is in de versie van eightiesicoon Gary Numan en Ade Fenton te duister en bevat iets te weinig variatie om te blijven boeien. Everything Everything slaagt er niet in om “Natural’s Not in It” even energiek en gedreven te brengen als het origineel, en hetzelfde nummer klinkt in de versie van Tom Morello en Serj Tankian ook niet zo goed als je zou hopen. Beide heren focussen zich iets te hard op het kopiëren van hun idolen. Zo klinkt Tankian te geforceerd en komen de distortion en effecten die Morello’s stijl uniek maken helaas onvoldoende naar voor.
The Problem of Leisure is een compilatiealbum, wat natuurlijk betekent dat de plaat vrij eclectisch klinkt. Het kinderkoor van Flea en Frusciante hebben we al eerder vernoemd, maar er zijn zo nog wel meer gekke uitspattingen op te noemen. Killing Joke brengt “Forever Starts Now” bijvoorbeeld als een soort eurotrance, en dit wordt vervolgens afgewisseld door “Not Great Men” in een versie van het gamelanorkest (!) Sekar Melati. Het album is dan ook allerminst eentonig te noemen.
De impact van Gang of Four is bijzonder groot geweest, en dat zie je meteen aan de gastenlijst op het eerbetoon. Toch zijn er ook enkele afwezigen, voornamelijk uit de postpunk revival van rond het begin van dit millennium. Geen Franz Ferdinand of Bloc Party, geen Yeah Yeah Yeahs of The Rapture. Zelfverklaarde fans zoals R.E.M., Nine Inch Nails of St. Vincent ontbreken evengoed. Toch slagen de deelnemende artiesten er in om een eigenwijze en gevarieerde ode te brengen aan de muziek van Andy Gill en Gang of Four. Een fijn eerbetoon aan de grondleggers van de postpunk.
Facebook / Instagram / Website
