The Van Jets behoren sinds meer dan een decennia tot vaste waarden in de Belgische muziekwereld. Met Future Primitives hebben ze weer een fantastische plaat op de wereld losgelaten. Redenen genoeg om met Johannes Verschaeve, de leadzanger en brein achter de groep te babbelen. Het ging over hun carrière, nieuwe album, hun comebackshow en de wereld. Een boeiend gesprek op een zonnige herfstdag in Brussel.
We krijgen op één uitzondering na, om de twee jaar een nieuw album van jullie! hebben jullie een eigen werkritme gevonden of is het pure toeval?
Dat is eigenlijk gewoon hoe het loopt. Je pakt op, brengt uit, gaat op tour en tijdens het einde van die tour begin je al te denken aan het volgende en dan is de cyclus weer rond. Het is grappig dat als je kijkt met de maat van de klok dat het dan om de twee à drie jaar is, maar ik denk dat zoiets bij de meeste mensen zo is. Moest ik nu geen tour hebben, zou ik al aan iets nieuws beginnen. Zo’n plaat is ook wel een geboorte… je moet dat eerst even loslaten en dan kun je je terug vullen met andere dingen. Dat is eigenlijk een natuurlijke cyclus.
Sommige mensen zeggen dat jullie indie pop maken, anderen beweren dat het een mix is van glamrock, garagerock en rock ’n roll. Hoe zouden jullie de muziek van The Van Jets beschrijven?
Goh… Ik zie ons vooral als een band die zijn roots in de rock heeft, maar die wel echt kiest voor mooi in elkaar gestoken nummers en zich vooral ook laat beïnvloeden door andere genres en dat toevoegt aan de sound. Soms gaat dat puur om de sound, soms gaat dat om de attitude dat je in iets steekt, maar dat is op een vrij natuurlijke manier. Ik ben zo niet iemand die zichzelf als een rocker voelt, maar we zijn daar gestart en dat is eigenlijk ons DNA.
De mensen herkennen jullie aan jullie vaste sound…
Ja, het is dat, maar die sound varieert een beetje binnen zijn eigen paradigma want bijvoorbeeld de laatste jaren luister ik meer en meer naar bijvoorbeeld hiphop. Heeft dat nu een invloed op dingen? Sommigen herkennen dat er niet in, anderen dan terug wel. Bepaalde mensen vinden dat we altijd veranderen van sound, anderen zien dat niet en zeggen dat we onze eigen sound hebben, maar het is altijd moeilijk om jezelf te definiëren in een genre. Het is een boom met rock als stam en de rest zijn de takken er rond.
Zouden jullie eens iets helemaal anders doen en het risico wagen om een hiphop album te maken of gaan jullie altijd in de rock blijven?
Ik denk dat zoiets in iedere geval geen bewuste beslissing zal zijn. We hebben eigenlijk altijd plaat per plaat heel natuurlijk gewoon dingetjes gedaan en aangevoeld in wat we goesting hadden. Als we nu plots zeggen dat we eens iets helemaal anders doen, dan gaat dat gebeuren. Het enige wat ik wel weet is dat we goed zijn in hetgeen wat we doen. Misschien zou het dan eerder een zijstapje zijn of een experiment. Dat kan zeker.
Jullie hebben al een heel lange carrière achter de rug. Zijn er optredens, liedjes, video’s of albums waarvan jullie spijt hebben of het gevoel van “hadden we dat maar anders gedaan?” hebben?
(twijfelt) We hebben bij onze eerste plaat “Johnny Winter” als tweede single uitgebracht. We waren ervan overtuigd dat het een dikke hit ging worden, maar dat was een veel te ingewikkeld nummer. Dat pakte bij het publiek natuurlijk niet. Dat zou ik dan opnieuw gedaan hebben. Toch hebben we eigenlijk geen echt grote flaters gemaakt. Ik heb zelf eens een clip geregisseerd. Uiteindelijk ça va wel! Bij “Here Comes The Light”, het idee erachter vind ik nog altijd zeer tof, maar de uitwerking ervan trekt te veel op gefilmd amateurtheater in plaats van het shiny, arty stuff dat ik in gedachten had. Daar leer je dan uit zeker?
Voor jullie shows proberen jullie ook altijd iets speciaals te maken. Op jullie laatste tour hadden jullie een zeer mooi decor ipv een simpele backdrop. Hoe kwamen jullie op het idee om daar een soort rotsachtige glitter muur te maken?
Goh… Hoe zijn we eigenlijk op het idee gekomen? Ik wilde in ieder geval iets dat 3D was. Een gewone backdrop doen we niet omdat ik ons liever als een soort theater zie. Er worden elementen, stageprops geplaatst en ik vind dat net tof omdat dat een diepte geeft aan je podium. Ik zocht dus naar iets dat er als een rots uitzag. Er was dan een materiaal voorhanden en dan ben ik eens naar die fabriek geweest. Er waren verschillende alternatieven en dan kreeg ik het idee om er een soort sculptuur van te maken die staat en een beetje diepte creëert. Ook met het licht was dat heel tof.
Het was wel iets helemaal anders omdat niet veel artiesten zoiets gebruiken en liever backdrops of ledwalls gebruiken. Dan is het wel net eens vernieuwend omdat niet veel artiesten op dat idee komen. Door het licht kwam het decor te leven en dat was echt speciaal om te zien.
Ja inderdaad. Het gaf een soort magisch effect. Die sfeer is ook belangrijk en om het stom te zeggen… eigenlijk was dat zeer low budget gemaakt. Je kunt met een grote productie, veel licht en lasers veel doen, maar dat is meteen zeer technologisch en ik wou iets hebben dat zoiets counterde. Voor de tour nu hebben we eigenlijk ook weer iets dat fysiek is. Het is iets met banners, gebaseerd op het artwork in feite. Het is tactieler en fysieker. Ik weet nog dat we ooit op Les Ardentes speelden en Stromae daar stond als headliner. We zagen Stromae daar met onze mond vol tanden en toen zei onze lichtman: “Dat kan ik nie he!”. Toen hadden we allemaal die insteek dat we met die verlichting en ledwalls gewoonweg niet kunnen concurreren. Dat budget hebben wij niet en dat is eigenlijk ook niks voor ons. Je moet het dan eigenlijk juist omgekeerd doen en toen hebben we altijd de klik gemaakt met iets fysieker, waardoor het idee van die rots voor onze tour ontstaan is.
Jullie zingen in “21st Century Boys” over jongens die veel tamtam maken en eigenlijk heel onbeleefd zijn. Hebben jullie zelf zo een “21st Century Boy” kant of in welke situatie kwam zo een kantje eens naar boven?
Ooooh… jongens te samen in een groep. Ik ben eigenlijk niet zo’n gast, maar ik merk wel dat het diep ingebakken zit in het DNA van venten vooral. Ik ben eigenlijk opgegroeid met een vader die geen macho was, dus voor mij is dat natuurlijk. Jongens in groep vind ik echt niet cool. Dat zijn amokmakers die mekaar gelijk haantjes uitdagen en gewoon in de winkel irritant kunnen doen tegen meisjes. Ik heb dat nooit tof gevonden… diezelfde mensen zijn ook homofoob, en racistisch, allez, dan komen al die kanten naar boven in groep.
Was er dan een speciale situatie waarin dat echt opviel en waarna jullie dachten: “We maken daar een liedje rond!” of was het eerder het algemene beeld dat jullie inspireerde?
Goh, eigenlijk niets specifiek. Het was eerder een soort filmische verbeelding van mezelf. Een gang die wat rondtrekt zoals de groep in de Clockwork Orange of gelijk in Mad Max. Ik meen eigenlijk het tegenovergestelde van wat ik zing want in de song verheerlijk ik precies het geweld dat ze vertonen. Hoewel dat in iedereen zit. Iedereen wilt eens iets kapotslaan of zonder verantwoordelijkheid de boel kort en klein slaan. Dat lucht zeker op denk ik. Die kant onderdruk je omdat je met mensen samenleeft, maar in dat nummer verheerlijk ik dat. Op een soort ludieke manier zeg ik er eigenlijk bij dat het verwende jongetjes zijn, die eigenlijk niet beseffen wat ze doen!
“Rewild” is voor ons het pareltje van het album. Het lied gaat over dierlijkheid en verwildering zien als vooruitgang. Zijn jullie de afgelopen maanden verwildert of dierlijker geworden?
Ik heb me voor een songwritingsessie nekeer teruggetrokken in de natuur. Ik kon terecht in een soort hut van de buren van de bassist, via via dus. Ik kreeg zo de mogelijkheid om mij een beetje daarin in te leven. Er was ook zo een gast waarbij ik op bezoek ben geweest, een Gregorio die zich in Limburg gebaseerd had op Walden, een boek van Thoreau, om ook in een soort caravan te leven zonder elektriciteit. Verder dan dat ben ik het eigenlijk gegaan omdat ik ook weet dat ik dat niet kan. Het gaat eigenlijk ook over de denkoefening. Ik zou in de natuur geen tien dagen overleven. Ik zou niet weten hoe ik vuur zou moeten maken. Het is meer het romantische idee erachter dat je soms eens weg wilt van de stad en de drukte. Een soort heimwee naar het gevoel van eens wild te willen zijn. De emotie die in de wildheid zit, die heb ik ook als ik muziek speel. Ik voel me dan een wilde man. Dan komt het beest eruit. (lacht)
En als je nu zelf een dier zou kunnen zijn. Welk dier zou je dan willen zijn?
Een wilde poes! (lacht)
Is “Rewild” een proces dat je zelf hebt meegemaakt of ook je bandleden? Ik denk dat iedereen graag is wild is…
Ja inderdaad! Ik denk dat het wel voor velen herkenbaar is. Ik heb elk jaar een verjaardagsfeest van een vriend, de muzikant Dijf Sanders en die houdt altijd een kampvuurfeest onder een spookbrug echt in de wildernis, allez ja… relatieve wildernis, ergens rond Gent. Dan is dat wel een beetje zoals in cowboy films. Dat is dan heel de nacht door en dan voel je wel dat iedereen daar ne keer goesting in heeft. Gewoon eens te zitten brullen en pissen, niet ver van waar we zitten te eten. Een beetje zitten klodderen.
Het album kan als kritiek gezien worden op de huidige maatschappij. Hebben jullie soms het gevoel dat we achteruitgaan ipv vooruitgaan?
Wel, de ontgoocheling is dat als je vooruit gaat, je ook achteruit gaat. Het is precies alsof je een hele boel puzzelstukken hebt. Als je één stuk ergens anders legt, is er een ander stuk dat weg is. We winnen veel aan mogelijkheden, maar we verliezen mekaar ook wel voor een stuk. Iedereen is vrij om te doen wat hij wilt, maar langs de andere kant zijn mensen ook minder samen! Iedereen is soms te veel bezig met zichzelf. We worden altijd rijker en het gaat altijd verder. We profileren ons door de kleren die we dragen, met de kleine gadgets die we kopen of weet ik veel wat en daardoor verlies je ook andere dingen.
Ook de gewone contacten met vreemden ofzo gebeuren niet meer veel. Bij alles wat je wint, verlies je ook! Bijvoorbeeld als je met u iPhone over straat loopt, verlies je het contact met de straat. Je kan ook zeggen: “Waarvoor heb ik dat contact nodig?”. Dat is goed! Ik vind dat goed! Het feit ook dat informatie sneller kan gaan, heeft zijn voordeel, maar dat betekent ook dat je soms veel sneller moet werken omdat de informatie veel sneller komt. Ik beschouw elke vooruitgang, ook als een achteruitgang.
Stoort je dat? Die druk die je opgelegd wordt?
Ik zit een beetje in de tweespalt. Langs de ene kant wil ik niet de oude zak zijn die te conservatief is. Langs de andere kant denk ik soms ‘Laat ze maar doen!’. Ik heb mij iPhone 4 en ik heb geen nood om de iPhone 7 of 8 te hebben. Ik kan daarmee weg, maar het liefst van al zou ik graag een dumbphone hebben. Ik heb het eigenlijk vooral nodig omdat ik mee moet en het handig is. Anders had ik al lang gezegd van ‘Ja ça va…’ . Ik zou mij ook uitschrijven op Facebook, maar dan ben je een soort outkast en weet je niet waar de feestjes zijn en dit en dat. Dat is een tweesnijdend zwaard. Dat is een beetje mijn karakter. Ik kan niet zo goed tegen veelheid en snelheid… we leven wel in zo een tijd. Ik probeer dat voor mezelf een beetje te temperen en dan ben ik beter af.
Je kan het eigenlijk ook beschouwen als gratis promotie waar wel werk in kruipt, maar je krijgt zo ook snel feedback van mensen.
Ja awel… tis altijd dubbel. Langs de ene kant kan je het heel gewoon en onschuldig vinden en er een foto op posten. Dan ben je gewoon zichtbaar. Terwijl je vroeger gewoon één gecentraliseerde tv-station had en als je daar niet op kwam, had je het vlaggen. Langs de andere kant is het een jungle en chaos van alles en nog wat. Plus ook…ik ben niet van de generatie die dat gewend is. Ik vind ook dat het de activiteit onderbreekt en dat je elke post als een promotie kunt zien van “Ik ga naar Brussel en ga een selfieke trekken!”, maar zo denk ik echt niet en zo wil en ga ik ook nooit denken. Ik ben ook niet de type persoon die als hij op reis gaat foto’s pakt en dan post van “leuke tijd in Frankrijk!”.
Het is echt gewoon dubbel, want je kan inderdaad heel vlot communiceren en tonen waarmee je bezig bent en mensen zien dat echt graag. De posts die het best scoren zijn paradoxaal genoeg de posts waar je zegt: “Ik heb een nieuwe broek. Wat vind je ervan?” en niet die waarin je zegt: “We hebben een nieuwe clip en hebben er echt hard aan gewerkt.”. Toch is het een medium waarbij je puur persoonlijk met heel wat mensen kunt connecteren. Dat voel je wel!
Jullie zaten zelf aan de knoppen voor jullie nieuwe plaat. Voelden jullie meer vrijheid in wat jullie maakten of leg je jezelf dan dingen op waarop je zeker op moet letten?
Ja dat klopt wel een beetje. Je hebt zelf alle vrijheid van de wereld, maar als je die neemt doe je gewoon niks omdat je jezelf in allerlei dingen verliest. Eigenlijk hebben we het zelf gedaan of durven doen omdat we al een beetje wisten in welke richting het zou gaan. Dat was al gegroeid in de vorige tournee, waar we voelden bij welke type nummers het enorm goed klikte. We wisten dan ook dat we het niet te ver moesten zoeken, omdat we al een idee hadden waar naartoe.
Wie hadden toch een beetje schrik om het te doen omdat we als band wel dachten dat we misschien gingen splitten. Iedereen in de band heeft een menig en dat is ook goed. Dat versterkt de ideeën die het overleven. Dat maakt wel dat je eens bekvecht en soms moet discussiëren. Zeker als er druk op zit en er ambitie is om een goede cd te maken… Dat kan ontploffen en je weet dat, maar wonder bij wonder hebben we het zelf kunnen doen. Ik heb dan wel iets meer de rol van producer op mezelf genomen omdat er bij een fifty/fifty situatie iemand aan het roer nodig is. Al bij al heeft iedereen zich zeer constructief kunnen opstellen en is dat eigenlijk op dat vlak vlot gegaan en wisten we wel de koers uit te stippelen. We hadden wel een paar bepaalde richtlijnen zoals bijvoorbeeld het inperken van het gebruik van overdubs. Voor dat we in de studio kropen, hebben we wel de nummers al gerepeteerd zodat we de nummers al goed konden spelen en het al in ons lijf zat. Zo voorkom je ook dat je in de studio dan nog veel aan de nummers verandert.
We wilden het ook niet extravagant maken omdat het samenhing met het thema van dat het bruut, wild en primitief mag zijn. Ik ben wel nog altijd blij over die kleine productiedetails die je er dan achteraf aan toevoegt, net zoals een schilder met een fijnpenseel de laatste details afmaakt. Het is praktisch gezien wel veel werk, dus alle respect voor producers die de eindverantwoordelijkheid hebben. Ik heb nogal wat nachten doorgedaan op het einde. Dan gaat het puur over files die in het juiste formaat moeten zitten. Ik ben wel niet zo een nette werker op de computer. Ik werk snel, maar heb geen tijd om alle puntjes op de i te zetten. Gelukkig hadden we ook Jeff Claeys, die ons eigenlijk ondersteund heeft in dat technisch proces en ook het klankbord was. Hij was er altijd bij en was dus eigenlijk de rots om op te steunen.
Is het groepsgevoel nog beter geworden omdat jullie ondanks kleine conflicten een top album hebben gemaakt?
Eigenlijk wel. Jeff was onze allereerste livemixer en komt ook uit Oostende. Daardoor konden we Oostends praten en voelden we ons allemaal helemaal op ons gemak. Als band kwamen we dan super overeen. We waren net schooljongens die nekeer op hotel mogen. Dat was echt speciaal. Je moet weten… voor artiesten is in de studio zitten altijd dubbel. Langs de ene kant is het hetgeen dat je enorm graag doet. Langs de andere kant heb je ook de druk om te presteren. Als het in de studio niet goed komt, is het slecht, dus daarin vindt je dan bij elkaar steun en maakt eigenlijk dat je lief zijt met elkaar en grappen uithaalt.
Tchad Blake mixte jullie album. Hij werkte al samen met muzikale wereldsterren als U2, Arctic Monkeys & The Black Keys en heeft al enkele Grammy’s op zijn schuif staan. Hoe kwam die samenwerking tot stand?
Het is eigenlijk al de derde plaat die hij voor ons mixte en eigenlijk hebben we, een mega clichéverhaal, gewoon een demo opgestuurd. Wie hebben eerst zijn persoonlijk mailadres via ons management opgezocht en dan wisten we dat we iets mochten zenden. Een week later hadden we dan plots een email van Tchad Blake, dat hij het heel avontuurlijk muziek vond en dat hij het heel graag zou mixen. We waren toen wel even van onze melk omdat hij inderdaad met de grootste artiesten samenwerkt en dat is ook een zeer gerespecteerde mixer. Eigenlijk hadden we het idee hem te contacteren nadat we de doorbraakplaat Brothers van The Black Keys beluisterden. Een hele sterke plaat! We hebben die plaat in de tourvan opgezet en hadden meteen iets van “WTF, hoe klinkt dit!?”. Dat was echt gewoon straf gedaan. Ook die combi die hij maakt van zompige rock en een zowat R&B, hiphopachtige aanpak van mix is geniaal. Door de dikke bassdrums krijgen de beats iets eigentijds.
In your face! Dat is toch altijd het gevoel dat we krijgen als we naar jullie platen luisteren…
Het is echt rechtuit, maar hij werkt ook vrij veel met compressie en overdrive waardoor dat vrij gekleurd klinkt. Het is wel een mixer die in alle vrijheid omgaat met je tracks. Dat is eigenlijk moeilijk omdat je iets uit handen geeft. Hij is echt een artiest die al mixend producet en dat is ook niet iemand waartegen je kan zeggen: “Tiens… dat is niet goed!”.
Of “We willen het toch nog zo!”.
Soms zeggen we dat wel, maar dan zegt hij “Don’t agree!” en zo van die antwoorden. Voor de eerste samenwerking ben ik hem op zijn boerderij in Wales gaan bezoeken om hem echt te leren kennen. Hij gaat dan de paarden eten geven en dan mixt hij nog wat verder. Het is eigenlijk wel een raar figuur, maar bovenal gewoon een top mixer! Hij mixt ons nog altijd vrij graag en dit album ook.
Het is dan toch ook een soort bevestiging.
Ja, dat is wel cool. Het kan even goed zijn dat hij zegt “I like the other albums more… maybe you can find someone better!”. Hij zou dat ook echt zeggen, want hij doet het niet meer voor het geld. Hij doet wel grote groepen voor het geld, waar je dan ook merkt dat hij minder vrijheid neemt. We zijn dan voor hem ‘grijze garnalen’ en daar leeft hij zich echt uit. Dan krijgen we soms dingen terug en hebben we een kleine crisis, maar na enkele dagen besef je dat het gewoon fucking genius is. We zijn dan ook echt altijd enorm blij dat we kunnen zeggen dat we met dé Tchad Blake samenwerken.
Jullie artwork, gemaakt door Tom Vanderborght, valt enorm op. Er staan twee middelvingers op. Zijn die voor of naar iets of iemand bedoeld?
Nee, die zijn wel altijd bedoeld naar iemand, maar in dit geval is het gewoon een symbool van agressie en geweld. Het is ook wel ludiek omdat het in felle kleuren is zoals in een kleuterboek…
Ja met wasco…
Inderdaad! Maar eigenlijk maakte hij dat met wol. Hij probeerde het zo primitief mogelijk te maken en schilderde daarom een karton zwart en maakte er dan gaten in. Hij heeft eigenlijk een zeer digitale stijl, die heel wat van science-fiction en cyber wegheeft en ook een beetje trashy is. Dus voor ons verplaatste hij zich eigenlijk helemaal om dan met zijn handen te werken. Iets wat hij eigenlijk helemaal niet doet. Ook de titels deed hij. Hij plakte een karton met witte tape af en dan naaide hij de titels daarin.
Het is echt heel origineel!
Ik ben echt heel tevreden met het resultaat. Ik had geen goesting om gewoon een artwork te doen en had echt zin om met iemand samen te werken die zich daarin volledig kan uitleven en die misschien ook snapt waarover het gaat. Toen zag ik Tom op Facebook en toen zei hij dat hij wel een paar schetsen kon maken. Dat was meteen vrij tof omdat we op dezelfde golflengte zaten. Hij wou ook de demo’s & teksten en heeft eigenlijk alles zoals een spons geabsorbeerd. Ik ben dan ook eens bij hem in het atelier langs geweest voor een stand van zaken. Dat hing daar vol met A4’s en A3’s met print-outs, schilderijen en collages. Dat was enorm tof!
Dertien jaar geleden wonnen jullie Humo’s Rock Rallye. Sindsdien hebben jullie vijf platen gemaakt, stonden jullie drie keer op Rock Werchter, openden jullie vorig jaar de Main Stage op Pukkelpop, … Een aardige lijst dus, maar wat is jullie in al die jaren het meest bijgebleven?
Goh… Er is wel een concert op Pukkelpop dat echt memorabel was! We speelden toen op de woensdagavond, de dag voordat het festival officieel van start ging, redelijk laat in de avond en iedereen die er toen was had er echt mega veel goesting in. Er hing zo een speciale sfeer. Met Pukkelpop heb ik dan nog een speciale band omdat het mijn eerste festival was. Een kwartier voordat we opkwamen begon het publiek al de Brabançonne of weet ik veel wat te zingen. Het was niet zoals een normaal concert en dat gaat me heel lang bijblijven. Ik weet nog dat ik toen zo warm had dat ik zelfs mijn shirt uitdeed. Dat was heel bevrijdend en dan ben ik het publiek in gegaan. We hebben toen ook redelijk goed gespeeld en dat was in een tent. Dat was dan zeker één van onze hoogtepunten.
Speel je dan op een festival liever in een tent of op een Main Stage?
Het is anders omdat het alle twee zijn kracht heeft, maar toch maar liever in een tent. Je hebt dan het speciale gevoel om erbij te horen. Het is daar meestal ook gezelliger en je fantasie wordt er meer geprikkeld. Je kan meer met licht en sfeer doen, wat we zeker belangrijk vinden!
Jullie behoren tot de beste live-acts uit België en krijgen altijd fantastische recensies. Wat kunnen we verwachten van jullie show in de AB op 21 december?
Verwacht je aan een groot staaltje van de nieuwe plaat en de sfeer van de nieuwe plaat! We vergeten natuurlijk ook onze palmares niet!
Dus een soort best-of?
Ja een beetje wel, maar je moet natuurlijk ook spelen wat je nu uithebt. Ik kijk er al enorm naar uit om iedereen terug te zien!
Op welk festival zouden jullie graag willen spelen als jullie de vrije keuze hadden?
Ik vind Dour eigenlijk heel speciaal omdat het zo wanordelijk en anarchistisch is. Vrij veel 21st century boys en alternatieve boys. Ik hou wel een beetje van die ongeorganiseerdheid omdat er altijd wel iets is. Soms vervloek je dat omdat er pasjes ofzo ontbreken, maar het is iets typisch Belgisch. I Love It! Ik heb er zo veel toffe momenten beleefd. Je voelt daar echt een soort vrijheid zowel als artiest, maar ook als festivalgangers!
Bedankt Johannes voor het gesprek. We hebben veel over The Van Jets en hun nieuwe plaat leren kennen en wensen jullie veel succes met Future Primitives!
