AlbumsRecensies

Fiona Apple – Fetch the Bolt Cutters (★★★★½): Baanbrekende eigenheid

Na acht jaar werd het tijd. Tijd voor de New Yorkse Fiona Apple om ons eindelijk te tonen waar ze zo lang aan heeft liggen sleutelen. Onbezonnen, ongecensureerd en ongewoon bestand tegen de druk. Album na album wilt ze steeds minder in het gevlij komen, maar wordt ze telkens weer sterker als artiest en persoon. Tekstueel kijken we op van haar gekweekte olifantenvel en gepeperde mening over al wie haar op een of andere manier prikkelt, steeds in combinatie met een persoonlijk verhaal of probleem, een eigenheid die ons niet ongeroerd laat. Muzikaal barst de plaat uit zijn voegen met innovatie, haar levenselixer en een van de verantwoordelijken voor de klasse van Fetch the Bolt Cutters.

De tijd heeft Fiona Apple al lang tot haar vriend gemaakt. Met vijf albums in een carrière van vijfentwintig jaar, kunnen we haar oeuvre niet rijkelijk noemen, wel verrijkend voor liefhebbers van eerlijke muziek en vooral voor zichzelf. Telkens als een nieuw album het levenslicht zag, begon voor Apple weer een kluizenaarsbestaan waarin ze reflecteerde over haar sound en hoe ze haar boodschappen daarin zou verwerken. Vergis u namelijk niet: deze vrouw heeft naast een indrukwekkend muzikaal palmares ook een persoonlijk verhaal te bieden. Ze was op zijn zachtst gezegd een buitenbeentje: veel sociale omgang had ze niet, en bovendien werd ze gepest en verkracht. Hierna hongerde zichzelf uit omdat ze naar eigen zeggen ‘geen aas meer wilde zijn’. Alsof dat nog niet genoeg stof tot schrijven vormde, onderging ze ook therapie om haar dwangstoornis onder controle te krijgen. Het zijn al deze elementen die van haar een weergaloze artieste maakten.

Het is een gave om de luisteraar mee in je persoonlijke wereld te nemen en Apple slaagt hier keer op keer moeiteloos in. Op “Shameika” wordt het refrein simpel gehouden: ‘Shameika said I had potential’ lijkt op het eerste gezicht een schijnbaar banale uitspraak van een ironische pestkop, maar is voor de artieste zelf een leidraad geweest doorheen de jaren die daarop volgden. Ze bleef vechten en kon uiteindelijk haar in de knoop liggende leven met steeds betere muziek het hoofd bieden. Dat Shameika ongewild gelijk had, hoeven we u niet te vertellen. 

Straffere taal spreekt Fiona Apple op “Under the Table”. Na al die jaren wil ze duidelijk maken dat niets haar nog kan deren; ze zal gewoon heerlijk haar zin blijven doen. Zoals zoveel van haar songs, vertrekt ook deze van een eigen ervaring, aangelengd met de nodige ironie. Op titeltrack “Fetch the Bolt Cutters” deelt ze opnieuw een van haar levenslessen, namelijk dat je op tijd de muur die je rond jezelf hebt gebouwd of hebt laten bouwen, moet doorbreken. De oprechtheid van haar teksten, die ze soms zo nonchalant kan overbrengen, maakt haar geliefd en uniek. Ze heeft geen verplichtingen, maar toch deelt ze alles wat van haar hart moet, recht voor zijn raap. 

Het instrumentale is overigens ook subliem: de voorgaande nummers zijn stuk voor stuk kleppers, net omdat er niet nog extra ballast aan het tekstuele gewicht wordt toegevoegd. Apple is klassiek geschoold en tovert uit de pianotoetsen moeiteloos opgewekte deuntjes die het geheel wat gemakkelijker doen verteren. Daarnaast experimenteert ze met haar stemgeluid alsof het een lieve lust is. Haar verhalende, sarcastische, rauwe en tal van andere kanten heeft ze gevonden, maar voor het dierlijke aspect heeft ze een beroep gedaan op Mercy, Maddie, Leo, Little en Alfie alias haar volledige hondengezelschap; zij krijgen een gastrol op het einde van “Fetch the Bolt Cutters”. Intrigerend? Verrassend genoeg wel. Vernieuwend genoeg? Voor Apple nog niet, want ze heeft haar halve huishouden – denk keukenkasten, potten en pannen – ook verwerkt in het album. De perfecte balans tussen het speelse en haar volwassenheid, tussen klank en woord.

Ze laat het op een aantal nummers ook niet na om zich persoonlijk tot een paar specifieke groepen te richten. In “Ladies” wilt ze bijdragen aan wat minder onderlinge strijd en onvrede tussen – hoe raadt u het – vrouwen, wat betreft relaties. De muzikale onbezonnenheid staat in schril contrast met innerlijke woede die ze neerpent onder de mantel der humor. ‘There’s a dress in the closet. Don’t get red of it; you’d look good in it. I didn’t fit in it; it was never mine. It belonged to the ex-wife of another ex of mine.’ Met deze uitspraak wilt ze vooral het gedrag van de doorsnee polygame man aan de kaak stellen en minder in onmin leven met die andere vrouw in zijn leven. Een rake, geniaal verwoorde boodschap, ook weer uit het leven gegrepen. 

Misschien is “Relay” wel de primus inter pares op Fetch the Bolt Cutters, al was het maar omwille van de slagzin die in het nummer centraal staat: ‘Evil is a relay sport when the one who’s burnt turns to pass the torch’. Een assonantie die ons bijblijft en die Apple schreef toen ze amper vijftien was. De razernij is hier opnieuw bestemd voor mannen, dit keer diegenen die de schijn graag hoog houden. Concreet gaat het hier over haar ervaring toen ze op haar twaalfde verkracht werd, een thema dat ze eerder begrijpelijk liever uit de weg ging. Nu komt ze hier toch mee naar buiten en maakt ze een nummer dat door de herkenbare assonantie nog vaak door het hoofd van de daders zal spoken. 

Fetch the Bolt Cutters is niet onder één noemer te brengen. Acht jaar lang heeft Fiona Apple in het album geïnvesteerd en nagedacht waarmee ze ons wil verbazen, ontroeren en plezieren, waarover ze haar hart wil luchten en welke muzikale paden ze wil verkennen. Een klein decennium later plukt ze hier dan ook terecht de vruchten van. Op momenten als deze, waar je nog eens ongedwongen kan stilstaan bij de dingen: neem je tijd, zoals Fiona het zou willen, en geniet van dit meesterwerk. Wij zijn al benieuwd wat de volgende tien jaar voor haar brengen en of ze hopelijk hetzelfde torenhoge niveau zal behouden.

Instagram / Facebook

Ontdek nog meer muziek op onze Spotify.

Related posts
Nieuwe singlesOude Bekenden

Nieuwe single Iron & Wine – “All in Good Time” (feat. Fiona Apple)

We zitten alweer even te wachten op een echt nieuw album van Iron & Wine. In 2021 kregen we wel nog een…
Nieuwe singlesOntdekkingen van "Den Beir"

Nieuwe single Colouring - "Love To You, Mate"

Colouring, ofwel Jack Kenworthy, zoals de man echt heet, weet hoe hij moet scoren. De artiest en producer afkomstig uit Nottingham brengt…
Nieuwe singlesOude Bekenden

Nieuwe single BLUAI - "In Over My Head"

Afgelopen vrijdag speelde de Belgische meidenband BLUAI op Pukkelpop, waar ze zonder twijfel een blijvende indruk achterlieten. Wat begon als een zachte,…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.