Sufjan Stevens is zo’n artiest geworden die van alle markten thuis is. Met intussen al veertien albums, dertien ep’s, twee mixtapes, 25 singles én een Oscarnominatie op zijn palmares heeft de Amerikaanse singer-songwriter zich al ruimschoots voldoende bewezen. Dat Sufjan ook van veel verschillende genres kaas heeft gegeten, heeft hij ook al aangetoond door af te wisselen tussen folk, rock, pop en elektronica. Voor het nieuwste album Aporia heeft Sufjan de handen in elkaar geslagen met zijn stiefvader Lowell Brams (jazeker, die Lowell uit Carrie & Lowell) om samen een nieuw genre van het lijstje af te vinken: new age.
Om met de deur in huis te vallen, en ongetwijfeld talloze Sufjanfans te ontgoochelen: de heerlijk zachte stem van de sad banjo man zelf is enkel te horen tijdens de eerder uitgebrachte single “The Runaround“. En vergeet die banjo ook maar. Als new age-album doet Aporia haar naam alle eer aan. Er is geen enkel akoestisch instrument te bespeuren, enkel synthesizers met een paar synthesizers en dan nog wat synthesizers – en drums. Het spreekt voor zich dat multi-instrumentalist Sufjan veel hiervan zelf heeft ingespeeld, maar toch. Voor vele fans zal dit nieuwe geluid even wennen worden. Toch is deze verandering van stijl geen verrassing. Al sinds The Age of Adz (2010) laat Sufjan zich graag van zijn elektronische kant horen en releases als Planetarium en The Greatest Gift wezen meer en meer naar een toekomstbeeld vol synthesizers. Dit sluit natuurlijk niet uit dat we ooit nog eens gitaarmuziek te horen zullen krijgen. Met Sufjan Stevens weet je maar nooit.
Niet enkel qua bezetting is Aporia new age, natuurlijk. Zoals het in die culturele en muzikale stroming past, is Aporia een conceptalbum over een spirituele, emotionele ervaring. ‘Aporie’ is Grieks en betekent zowel in de filosofie als retoriek iets als ‘verwarring’ of ‘het uitkomen op iets zonder afdoend antwoord’. Dit Griekse thema komt ook aan bod in de tracklist van het album, waarin opener “Ousia” verwijst naar de substantie waaruit alles bestaat en “Agathon” een ode brengt aan de gelijknamige Atheense poëet. “Palinodes” komt ook uit de poëzie en betekent ‘een intrekking van het voorgaande’, terwijl “Ataraxia” en “Eudaimonia” enkele ethische deugden zijn. Maar denk nu maar niet dat de betekenis achter al deze titels zich zo gemakkelijk laat vinden. Sufjan en Lowell zwijgen in alle talen (behalve dan die enkele zinnen in “The Runaround”) en het lijkt erop dat je hun bedoeling moet voelen aan de hand van de muziek. Als dat niet new age is.
De vibe van elk nummer apart bespreken zou vreemd zijn, omdat Aporia één geheel is. Elk nummer draagt bij tot het gevoel van de ‘aporie’ en afzonderlijk stellen de tracks dan ook niet veel voor. Zo zou “Palinodes” vervallen tot een bizar reclamedeuntje van laag allooi en “Captain Praxis” niets meer voorstellen dan de 16-bit soundtrack van een videogame uit de jaren negentig. Pas wanneer je Aporia in haar geheel beluistert (en dan liefst een paar keer achter elkaar), ben je in staat om het grotere plaatje te zien. Dit vergt enige inspanning en zal voor fans van new age allicht gemakkelijker zijn dan voor liefhebbers van Sufjan die zich verwachtten aan meer Illinois. Toch wijkt Aporia niet zo veel af van Sufjans eerdere werk en zal een fan van Sufjan zich ook kunnen vinden in dit nieuwe werk met Lowell. De muziek van Sufjan Stevens bruiste immers altijd al van de symboliek en vage spiritualiteit. Enkel blijft het nu natuurlijk jammer van die banjo.
Normaal bedoeld voor 27 maart, hebben Sufjan en Lowell ervoor gekozen Aporia een week vroeger uit te brengen. De oorzaak? Je kan het al raden: het coronavirus. Om de platenwinkels een hart onder de riem te steken, releasen ze het album eerder en moedigen ze via Facebook ook aan om het album zo aan te schaffen. Niet online streamen dus, maar een fysieke versie halen bij (of laten leveren door) je dichtstbijzijnde platenwinkel. Als dat nog niet altruïstisch genoeg is, doneren Sufjan en Lowell ook nog eens vijftig procent van alle opbrengsten aan twee goede doelen die tijdens deze dagen helpen met voedselvoorziening. Zelfs de hele betekenis van Aporia wordt nu in het licht gezet van het wereldwijd verspreide virus. ‘Aporie’ wordt door Sufjan zelf omgeschreven als ‘the state of being at a loss‘, en dat lijkt zeer herkenbaar tijdens deze bizarre tijden.
Facebook / Instagram / Website / Spotify
Ontdek nog meer muziek op onze Spotify.
