AlbumsRecensies

The National – Sleep Well Beast (★★★★★): Een plaat als relatietherapie

Hoe doen ze het toch, die mannen van The National. De Amerikaanse band rond Matt Berninger en de broertjes Dessner brengt al sinds 2005 geweldig consistente en indrukwekkende platen uit. Twaalf jaar, vijf platen en meer dan zestig nummers zonder ook maar één stinker: dat heet dan goed zijn. Ja, in die twaalf jaar heeft hun sound weinig evolutie ondergaan. De gitaren op Sleep Well Beast klinken nog vaak hetzelfde als in pakweg “Mr. November” of “Abel”, de pianostukken doen onvermijdelijk denken aan “Fake Empire”. Is dat ook erg? Helemaal niet, de sterkte van The National ligt hem net niet in het experimenteren, maar in het beproefde recept verfijnen en verbeteren. En net zoals we pizza of stoofvlees met frieten nooit beu zullen worden, zo zullen we ook nooit de muziek van The National links laten liggen.

Zestien jaar na hun debuut is The National een begrip geworden in de rockscene. De band stond al op talloze festivals, verkoopt in enkele seconden twee keer de Bozar uit en wordt bij iedere albumrelease overladen met complimenten en accolades waardoor je zou denken dat de band gebukt gaat onder die enorme druk en verwachtingen. Niets is minder waar. Berninger en de zijnen doen gewoon waar ze goed in zijn: compromisloze rocknummers maken met melancholische en bijtende lyrics. Als de band er ooit de brui aan geeft, dan ligt er voor Berninger wel een toekomst als prozaschrijver of poëet. De andere bandleden bewezen in de tijd tussen Trouble Will Find Me (uit 2013) en Sleep Well Beast dat ze ook in andere projecten hun ding kwijt konden.  De broertjes Scott (bas) en Bryan (drum) Devendorf brachten samen een plaat uit als LZNDRF, Bryce Dessner maakte een een conceptplaat over de ruimte met Sufjan Stevens (Planetarium) en schreef samen met zijn broer Aaron al soundtracks voor verschillende films (oa. The Revenant). Dat de band heeft stil gezeten, is dus helemaal niet waar. Al is er van al die uitspattingen heel weinig te merken op Sleep Well Beast.

Hier en daar horen we The National nieuwe paden proberen. De meerstemmige intro van “The System Only Dreams in Total Darkness” of de pulserende synths in “Walk It Back” zijn maar enkele voorbeelden. Toch blijken het al snel experimentele intro’s voor conventionele nummers. Nergens overdrijft de band met synths en blijven ze vooral bij de alom gekende ingrediënten. Zo krijgt “I’ll Still Destroy You” een vreemde intro en zelfs marimba’s, maar blijft het vooral een gevoelige pianoballad met een tekst die dieper snijd.

Dat is misschien de reden waarom Sleep Well Beast ondanks alle hype en verwachtingen ons toch weet te pakken. De teksten van Berninger zijn zoals steeds gedrenkt in wijn en melancholie, al krijgen ze deze keer een veel persoonlijkere touch. Er zijn verwijzingen naar drank- en drugmisbruik, naar persoonlijke demonen overwinnen, falen en opnieuw proberen. Berninger noemt het zelf een album over een uit elkaar vallend huwelijk. Toch is hij nog steeds gelukkig getrouwd – de teksten van het nieuwe album schreef hij zelfs samen met zijn vrouw – en bleek het een soort van relatietherapie. Sleep Well Beast laat zich dan nog het best samenvatten als een hartverwarmend/hartverscheurend exposé van de liefde in al zijn vormen.

‘You said we’re not so tied together,’ legt Matt Berninger de kaarten al meteen op tafel in opener “Nobody Else Will Be There”. Een gevoelig nummer dat de relatie tussen Matt en zijn onbenoemde partner meteen in vraag stelt. “Day I Die” lijkt in die context meer op een dronken ruzie waarin alles overdreven wordt. ‘I don’t need you, besides I barely ever see you,’ is iets wat je enkel zegt als je het niet meent, of de ander opzettelijk wil kwetsen. Die dynamiek horen we doorheen heel het album. Zalven, slaan en opnieuw zalven. Rustige nummers wisselen af met iets ruigere rock.

Wat verder komt het besef. In “Born To Beg” hangt Matt Berninger smekend aan je been: ‘Teakettle love, I’d do anything.’ Waarna hij op “Empire Line” tot een compromis probeert te komen: ‘Can’t you find a way? You are in this too.’ Om dan te besluiten dat het niemands fout is in “Guilty Party”. Ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en uiteindelijk aanvaarden. Zo hebben we haast alle fases van een rouwproces doorgemaakt. Het Kübler-Ross model, voor wie goed opgelet heeft in het middelbaar.

‘It’s gonna be different after tonight, you’ll gonna see me in a different light,’ zingt Berninger dan in “Carin At The Liquor Store”. Maar de melancholische toon wordt enkel verder gezet in het donkere slotakkoord “Dark Side of The Gym” en “Sleep Well Beast”. Nu er geen scheurende intermezzo’s als “Turtleneck” of “Day I Die” de boel opbreken, worden we meegesleurd in de donkere hersenspinsels. De albumcover, een bewerkte foto van de schuur waarin de band het album opnam, is niet alleen een metafoor voor de huiselijke thema’s, we krijgen er ook letterlijk een inzicht in wat er binnenskamers zich afspeelt. De massieve schuur verbergt vele geheimen, maar dankzij het kleine raampje, komen we nummer voor nummer meer te weten.

‘I’m gonna keep you in love with me, for a while,” klinkt het nog in “Dark Side of The Gym”, maar The National laat ons weer opnieuw helemaal tot over onze oren verliefd worden op hun sound. Alsof je dat vriendinnetje van heel lang geleden plots terug ziet en ze er nog exact even mooi uitziet en enkel maar matuurder is geworden. In afsluiter “Sleep Well Beast” wordt het beest ook letterlijk ondergestopt. De lang uitgesponnen outro biedt een mooi einde aan de relationele rollercoaster die het album moet voorstellen. Na alle ruzies, oplossingen, compromissen en weer goed maken, is het tijd om de strijdbijl te begraven. En zo komen we bij dat andere thema op deze plaat: het wegstoppen van problemen, of, zoals Berninger het zelf omschrijft, in een winterslaap gaan en hopen dat alles overgewaaid is als je terug wakker wordt. Laat het een goeie raad zijn in je liefdesleven en praat over je problemen!

Los van de thema’s en verhalen, wat vinden we nu van deze nieuwe plaat? Het antwoord laat zich heel makkelijk samenvatten in één woord: Indrukwekkend. Met Sleep Well Beast overtreft The National niet alleen de verwachtingen, ze bevestigen en passant ook nog eens hun status van beste indie rock band van de laatste jaren. Na Alligator, Boxer, High Violet en Trouble Will Find Me is het een wonder dat deze band nog steeds staat als een huis. Dat The National ons na al die kanjers van platen nog steeds weet te verassen en te ontroeren, is niet meer dan een krachttoer. Waar is die beker voor ‘band van de 21ste eeuw’?

Sleep Well Beast verschijnt op 8 september via 4AD.

Related posts
2023Featured albumsFeaturesInstagramUitgelicht

De 50 beste albums van 2023

De laatste maand van 2023 is alweer bijna halfweg, dus naar goede gewoonte liggen er ook bij Dansende Beren tal van eindejaarslijstjes…
FestivalnieuwsMuzieknieuwtjes

The National, dEUS, LCD Soundsystem, RAYE en meer sieren eerste worp van Down The Rabbit Hole 2024!

De festivals zijn definitief wakker geschoten en zo krijgen we naar goede gewoonte net voor het einde van de maand november ook…
FestivalnieuwsMuzieknieuwtjes

The National en The Smashing Pumpkins eerste headliners Live /s Live 2024!

Nu de herfst ook weertechnisch in het land is, kan het uitkijken naar de zomer officieel beginnen. Live /s Live neemt die…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.